Czy trzeba naliczyć VAT od opłaty SUP?

O co chodzi?

Przedsiębiorcy, którzy zdiagnozowali, że dotyczą ich obowiązki związane z ograniczeniami dla tworzyw sztucznych jednorazowego użytku, w dalszej kolejności powinni określić, w jaki sposób właściwie je realizować. Nowe przepisy rodzą pytania nie tylko w działach środowiskowych firm, ale również m.in. wśród osób odpowiedzialnych za rozliczenia podatkowe.

Sama wysokość opłaty konsumenckiej nie została jeszcze przesądzona. Ustawodawca ustalił jedynie maksymalną stawkę opłaty na 1 zł za sztukę produktu jednorazowego.

Zgodnie z art. 3c ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej stawka opłaty konsumenckiej powinna zostać określona w rozporządzeniu z uwzględnieniem negatywnego wpływu tworzyw sztucznych na środowisko, a także społecznej akceptowalności poziomu stawki opłaty.

Projekt rozporządzenia w tej sprawie został opublikowany na stronach Rządowego Centrum Legislacji 10 maja 2023 r., jednak po spłynięciu uwag w lipcu, prace nad nim nie przeszły na kolejne etapy i dziś nadal nie wiadomo, kiedy dokładne stawki zostaną ustalone.

Chcąc jednak oceniać społeczną akceptowalność poziomu stawki opłaty konsumenckiej należy wziąć pod uwagę ewentualny efekt doliczania (bądź nie) podatku VAT do kwoty opłaty konsumenckiej. Finansowy wydatek dla użytkownika końcowego, który ma ponieść koszt opłaty konsumenckiej, może nie ograniczać się bowiem jedynie do wysokości kwoty samej opłaty.

Brak jasnych przepisów powoduje, że znaczna część podmiotów, która będzie zobowiązana do pobierania opłaty konsumenckiej zastanawia się, czy zasadne jest wliczenie jej do podstawy opodatkowania VAT.

Co to oznacza w praktyce?

Zmiana ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz innych ustaw, wdrażająca w Polsce dyrektywę SUP, nie przewidziała żadnych dodatkowych zapisów regulujących kwestię wliczania opłaty SUP do podstawy opodatkowania podatkiem VAT.

Również przepisy o podatku VAT nie zostały w tym zakresie znowelizowane, aby zaadresować nową opłatę wynikającą z przepisów środowiskowych. Sama zaś konstrukcja opłaty SUP budzi istotne wątpliwości w kontekście samej definicji podstawy opodatkowania podatkiem VAT.

Należy zwrócić uwagę, że opłata konsumencka ma zostać pobrana od użytkownika końcowego i ma mieć walor edukacyjny (użytkownik końcowy powinien mieć świadomość poboru tej opłaty).

Wątpliwości podobnej natury pojawiły się kilka lat temu przy wprowadzaniu opłaty recyklingowej, którą należało zacząć pobierać od toreb na zakupy z tworzywa sztucznego (obowiązki związane z opłatą recyklingową określa ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi).

W odniesieniu do tej opłaty wydane zostały już interpretacje organów podatkowych, natomiast dotychczas nie pojawiły się żadne interpretacje organów dotyczące opłaty konsumenckiej. Pojawia się więc pytanie, czy w przypadku opłaty konsumenckiej można szukać analogii do sposobu traktowania opłaty recyklingowej?

Mimo pewnych podobieństw to jednak zupełnie dwie różne opłaty, osobno uregulowane.

Co dalej?

Moment wejścia w życie obowiązku pobierania opłaty od użytkownika końcowego (1 stycznia 2024 r.) zbliża się nieubłaganie. Rozstrzygnięcie o objęciu (lub nie) opłaty konsumenckiej podatkiem VAT, wysokość stawki opodatkowania oraz sposób uwidaczniania jej na paragonie czy fakturze to obecnie jedno z najważniejszych pytań dla przedsiębiorców w kontekście prawidłowego realizowania nowych obowiązków SUP.

Odpowiedź na te pytania powinna zostać poprzedzona szczegółową analizą danego przypadku – jakie są okoliczności wydawania opakowania podlegającego SUP. Może okazać się, że drogą do zabezpieczenia tego tematu będzie wystąpienie do właściwego organu o wydanie indywidualnej interpretacji.

Naliczanie podatku VAT od opłaty konsumenckiej, a także inne praktyczne problemy przedsiębiorców zostaną omówione podczas naszego szkolenia on-line, na które serdecznie zapraszamy:

Dyrektywa Plastikowa – realizacja obowiązków SUP za rok 2023 i 2024 w praktyce, które zaplanowane jest na 5 grudnia 2023 r.