Dyrektywa Plastikowa – nowe obowiązki związanie z jej wdrożeniem, w tym natury podatkowej

W ostatnim czasie przyśpieszyły prace legislacyjne nad projektami ustaw, które przewidują wprowadzenie dodatkowych obowiązków wynikających z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko, tzw. Dyrektywa SUP czy Dyrektywa Plastikowa. Część zmian ma wejść w życie już 1 stycznia 2023 r.

O co chodzi?

Obecnie procedowane są trzy projekty tj.:

• projekt ustawy o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw - UC 73,
• projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz ustawy o odpadach - UC 98,
• projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw - UC 81.

Nowe obowiązki wynikające z implementacji Dyrektywy SUP będą dotyczyły głównie przedsiębiorców, którzy wprowadzają do obrotu określone typy opakowań, a także wyroby znajdujące się w takich opakowaniach. W szczególności dotyczy to szerokiej gamy opakowań plastikowych. Jak wynika z opublikowanych projektów ustaw proponowane zmiany będą obejmowały m.in.:

• obowiązek odpowiedniego oznakowania określonych produktów PET,
• obowiązek prowadzenia ewidencji oraz składania sprawozdań o liczbie nabytych i wydanych opakowań jednorazowego użytku PET,
• wprowadzenie opłaty od opakowań jednorazowego użytku PET,
• wprowadzenie opłaty na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów,
• zakaz wprowadzania do obrotu niektórych produktów.

Dużym wyzwaniem z pewnością będzie wejście przepisów regulujących zupełnie nowy system kaucyjny przy sprzedaży napojów w butelkach szklanych, puszkach aluminiowych i butelkach PET.

Co to oznacza w praktyce?

Podmioty, które w ramach prowadzonej działalności wprowadzają do obrotu wyroby w określonych opakowaniach lub same opakowania (w szczególności PET oraz produkty jednorazowego użytku), powinny zweryfikować, jaki wpływ na ich działalność będą miały procedowane zmiany. Chodzi tutaj przede wszystkim o wytwórców, importerów, podmioty nabywające wewnątrzwspólnotowo opakowania i wyroby w opakowaniach, takie jak jednostki handlu detalicznego, handlu hurtowego czy jednostki gastronomiczne, w których oferowane są opakowania jednorazowego użytku.

W praktyce proponowane zmiany będą wiązały się nie tylko z koniecznością wypełniania nowych obowiązków i bieżącego weryfikowania, czy podejmowane działania pozostają zgodne z przepisami, ale będą miały istotny wpływ na wiele obszarów funkcjonowania biznesu, co może pociągać za sobą skutki w rozliczeniach podatkowych. Zmiana na przykład typu opakowania może oznaczać nowe transakcje biznesowe z nowymi konsekwencjami podatkowymi. Ponadto w proponowanych regulacjach pojawiają się zupełnie nowe typy opłat, które trzeba będzie rozliczać. Brak dostosowania się do nowych wymogów będzie oznaczał dotkliwe kary dla przedsiębiorców.

Warto zwrócić uwagę, że już teraz ustawodawca, w odpowiedzi na planowane wprowadzenie systemu kaucyjnego, dostrzegł potrzebę wprowadzenia rewolucyjnych zmian w przepisach o VAT, które będą regulowały m.in. kwestię ustalania podstawy opodatkowania w przypadku dostawy towarów w szklanych opakowaniach wielokrotnego użytku. Projekt nowelizacji ustawy o VAT w zakresie rozliczania pobieranych kaucji za tego typu opakowania jest właśnie przedmiotem publicznych konsultacji.

Co dalej?

Dyrektywy SUP powinna była zostać transponowana do polskiego porządku prawnego z dniem 3 lipca 2021 r. Biorąc pod uwagę, że w ostatnim czasie Komisja Europejska ponagliła Polskę do podjęcia działań mających na celu implementację wymogów unijnych w zakresie ograniczania plastiku, można spodziewać się znaczącego przyśpieszenia prac nad projektami ustaw i realnie istotnych zmian już w przyszłym roku.

Zagadnienia z obszaru gospodarki odpadami to tylko jeden z wielu aspektów ESG, które obecnie jest przedmiotem coraz większej liczby różnych przepisów. Ich złożoność powoduje, że coraz więcej przedsiębiorców zatrudnia wewnętrznego eksperta czy nawet powołuje całe działy odpowiedzialne za wypełnianie licznych wymogów z zakresu prawa środowiskowego. Z naszych doświadczeń wynika jednak, że nie oznacza to, że zespoły finansowo-księgowe, czy podatkowe nie muszą się interesować tymi zmianami. Po pierwsze, zmiany biznesowe, które będą konieczne, aby zaadresować nowe wymogi, mogą pociągać za sobą istotne konsekwencje choćby w rozliczaniu podatku dochodowego, czy podatku VAT. Działania związane z ograniczaniem wpływu na środowisko i zieloną transformacją wymagają prowadzenia prac badawczo – rozwojowych, opracowywania i wdrażania innowacyjnych rozwiązań i inwestycji. Wszystkie te działania mogą być przedmiotem wsparcia niekomercyjnego w formie dotacji, ulg i zwolnień podatkowych czy preferencyjnych pożyczek. Na koniec trzeba dopełnić wymogi administracyjno-formalne nowych tzw. zielonych podatków tj. prowadzenia ewidencji, składania sprawozdań czy rozliczania opłat środowiskowych. Z pewnością część z tych nich będzie spoczywać na działach finansowo-podatkowych.

Więcej na ten temat będziemy mówili podczas naszego webinaru ESG - perspektywa podatkowa, na który już dziś serdecznie Państwa zapraszamy!