IP Box (Innovation Box) - preferencyjna stawka 5% w podatkach dochodowych

Co to jest IP Box (Innovation Box)?

Pojęcie “IP Box” (zwany również „Innovation Box” lub „Patent Box”) odnosi się do wprowadzonej od 1 stycznia 2019 r. możliwości skorzystania z preferencyjnej stawki podatku (w wysokości 5%) wobec dochodów uzyskiwanych z tzw. kwalifikowanych praw własności intelektualnej.

Katalog praw przeznaczonych do objęcia preferencją został zawarty w obu ustawach o podatkach dochodowych (od osób fizycznych i prawnych^[1]) i obejmuje m.in. patent, wzór użytkowy oraz autorskie prawo do programu komputerowego. Prawa te powinny zostać wytworzone, rozwinięte lub ulepszone w ramach prowadzonej przez podatnika działalności B+R.

Wysokość kwalifikowanego dochodu, podlegającego preferencyjnemu opodatkowaniu ustala się natomiast w oparciu o dochód uzyskany z kwalifikowanych praw, pomnożony przez tzw. wskaźnik nexus.

^[1] Zgodnie z art. 30ca i art. 30cb ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r.(Dz. U. z 2018 r. poz. 1509).) oraz art. 24d i art. 24e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 r. (Dz. U. z 2019 r. poz. 865)
 

Podmioty objęte IP Box

Jak podkreślono w Objaśnieniach Ministerstwa Finansów, preferencja IP Box jest skierowana do wszystkich podatników podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) i fizycznych (PIT).

Potwierdzona została możliwość skorzystania z IP Box przez podatników będących polskimi rezydentami, osiągającymi dochody za granicą z prowadzonej działalności, o ile zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy dwoma państwami, dochód ten podlega opodatkowaniu w Polsce.

Podobnie, IP Box może być zastosowany przez zagranicznych podatników osiągających dochody na terytorium Polski za pośrednictwem położonego w Polsce stałego zakładu.

Mogą z niego również skorzystać wspólnicy spółek osobowych, proporcjonalnie do swojego udziału w zyskach spółki.

Kwalifikowane IP

Ustawa wymienia enumeratywnie prawa, które mogą zostać uznane za tzw. kwalifikowane prawa własności intelektualnej (IP). Dochód z tych praw może zostać objęty preferencyjną 5% stawką podatku dochodowego. Co istotne, prawa te powinny zostać przez podatnika wytworzone, rozwinięte lub ulepszone w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej.

• Jaka działalność jest działalnością badawczo-rozwojową?

W wydanych Objaśnieniach Ministerstwo wskazało szereg przesłanek, według których należy oceniać daną działalność pod kątem tego, czy można ją uznać za działalność badawczo-rozwojową (B+R).

Podkreślono, że wystarczające jest, aby działalność B+R stanowiła działanie twórcze na skalę przedsiębiorstwa. Z IP Box może więc skorzystać podmiot prowadzący działalność B+R (przy spełnieniu pozostałych warunków), który opracowuje nowe lub ulepszone produkty, procesy, usługi, nawet jeżeli podobne rozwiązanie zostało już opracowane przez inny podmiot.

Ponadto, działalność B+R powinna być prowadzona systematycznie. Jak jednak wskazano, wykazanie systematyczności działań nie jest uzależnione od ciągłości tej działalności, w tym od określonego czasu przez jaki działalność taka ma być prowadzona, ani też od istnienia planu, co do prowadzenia przez podatnika podobnej działalność w przyszłości.

Takie podejście Ministerstwa cieszy i wskazuje na racjonalne rozumienie działalności B+R. Odpowiada również zakresowi działalności, jaką w praktyce prowadzi szereg przedsiębiorstw.

• W jaki sposób można „rozwinąć” lub „ulepszyć” IP?

W Objaśnieniach podkreślono, że istotny jest faktyczny aspekt rozwinięcia lub ulepszenia IP. Nie oczekuje się jednak od podatnika podejmowania działań, w wyniku których już posiadane IP będzie rozwijane do takiego stopnia, aby uzyskał on kolejne prawo ochronne.

W zrozumieniu zagadnienia może pomóc kilka przykładów praktycznych przywołanych w treści Objaśnień. W jednym z nich wskazano sytuację, w której podatnik posiada prawo z rejestracji topografii układu scalonego na technologię wtryskiwania materiału w formę. W wyniku przeprowadzonych prac B+R podatnik tworzy prototyp linii produkcyjnej, w której układ scalony zostanie wykorzystany. Stworzenie prototypu linii jest rozumiane jako rozwinięcie IP (prawa z rejestracji topografii układu scalonego), bowiem prowadzi do zwiększenia jego zakresu użyteczności. Podatnik będzie więc mógł (po spełnieniu pozostałych warunków) skorzystać z IP Box.

Możliwość skorzystania z IP Box przez spółki IT - do potwierdzenia w drodze interpretacji indywidualnych

W odniesieniu do programów komputerowych, Ministerstwo potwierdziło, że pojęcie programu powinno być rozumiane szeroko. Przykładowo, prace dotyczące interfejsu, mogą również wymagać przeprowadzenia działań B+R, a wynik tych prac będzie spełniał warunki uznania go za kwalifikowany IP.

W Objaśnieniach podkreślono jednak, że z uwagi na dynamiczny rozwój technologii nie jest możliwe precyzyjne zdefiniowanie, co należy rozumieć pod pojęciem „autorskiego prawa do programu komputerowego”. W związku z tym podatnik chcący skorzystać z preferencji IP Box wobec dochodów z autorskiego prawa do programu komputerowego i otrzymać w tym zakresie stosowną ochronę prawnopodatkową powinien złożyć wniosek o interpretację indywidualną do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS).

Kalkulacja wskaźnika nexus

Zgodnie z przepisami, wskaźnik nexus powinien być kalkulowany na podstawie kosztów poniesionych na działalność B+R, w tym związanych z nabyciem wyników prac B+R i kwalifikowanych IP. Co istotne, w Objaśnieniach podkreślono, że w kalkulacji powinny być ujęte koszty faktycznie poniesione oraz niezależnie od metody ich ujmowania w kosztach podatkowych. Ponadto, wskaźnik powinien być liczony kumulatywnie na przestrzeni lat.

IP Box a ceny transferowe

Ministerstwo wskazało na kilka aspektów, do których będą miały zastosowanie przepisy o cenach transferowych:

• w momencie ustalania wskaźnika nexus, w przypadku kalkulacji kosztów nabycia wyników prac B+R lub gotowych IP od podmiotów powiązanych,
• w przypadku ustalenia dochodów z kwalifikowanego IP zawartego w cenie danego produktu lub usługi oraz
• w przypadku ustalenia pozostałych dochodów z kwalifikowanego IP (licencja, sprzedaż) uzyskiwanego w transakcjach z podmiotami powiązanymi.

Rozliczanie strat

IP Box umożliwia rozliczanie strat z danego kwalifikowanego IP w kolejnych pięciu latach. Co istotne jednak, strata z danego IP nie może obniżyć dochodu z innych IP lub dochodów z innych źródeł opodatkowanych na zasadach ogólnych. Skorzystanie więc z IP Box wymaga przemyślanej strategii, również pod kątem planowanych dochodów w kolejnych latach.

IP Box a ulga B+R – można skorzystać naprzemiennie, ale w dwóch różnych „koszykach”

Możliwe jest skorzystanie przez podatnika z ulgi B+R i IP Box w tym samym roku podatkowym, jednakże w odniesieniu do różnych kategorii dochodów. Ulga B+R może bowiem, jak wskazało Ministerstwo, zostać zastosowana do tej części dochodów, które będą podlegały opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Dochód natomiast podlegający opodatkowaniu preferencyjną stawką 5% (IP Box) opodatkowany jest jako odrębna kategoria i nie może podlegać już dodatkowym umniejszeniom o koszty kwalifikowane zidentyfikowane na potrzeby ulgi B+R.

IP Box a SSE / decyzja o wsparciu (DoW)

Ministerstwo potwierdziło również możliwość wykorzystania preferencji IP Box przez podatników korzystających ze zwolnienia z podatku dochodowego na podstawie zezwolenia na prowadzenie działalności na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej (SSE) lub na podstawie decyzji o wsparciu (DoW), w ramach tzw. Polskiej Strefy Inwestycji. W takim przypadku, zastosowanie IP Box umożliwi wydłużenie korzystania ze zwolnienia z podatku (poprzez obniżenie kwoty podatku dochodowego podlegającego zwolnieniu i tym samym wolniejszemu wykorzystywaniu dostępnego limitu zwolnienia).