Orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-333/20

Berlin Chemie AG, spółka z siedzibą w Niemczech, prowadząca w Rumunii sprzedaż produktów farmaceutycznych, zawarła ze swoją spółką zależną, mającą w tym kraju siedzibę, umowę marketingowo-reklamową, w oparciu o którą spółka rumuńska zobowiązała się promować w Rumunii produkty farmaceutyczne Berlin Chemie AG.

Faktury za usługi świadczone przez spółkę rumuńską, wystawiane na Berlin Chemie AG, nie zawierały podatku VAT, ponieważ, zdaniem Spółek, miejscem świadczenia tych usług były Niemcy.

Organ podatkowy, w wyniku kontroli, uznał jednak, że usługi świadczone na rzecz Berlin Chemie AG powinny być opodatkowane w Rumunii, gdzie znajdowało się stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej spółki niemieckiej. Zdaniem organu, z uwagi na fakt, iż spółka niemiecka miała dostęp do pracowników i wyposażenia spółki rumuńskiej, posiadała tym samym wystarczające zaplecze techniczne i personalne, umożliwiające jej dokonywanie dostaw towarów i świadczenie usług na terytorium Rumunii. Organ wydał decyzję podatkową nakładającą na spółkę rumuńską obowiązek zapłaty podatku z tytułu świadczonych usług wraz z odsetkami.

Spółka rumuńska, nie zgadzając się ze stanowiskiem organu, wniosła skargę do sądu apelacyjnego w Bukareszcie, kwestionując okoliczność posiadania przez Berlin Chemie AG fixed establishment na terytorium Rumunii.

W związku z wątpliwościami zaistniałymi w sprawie, sąd apelacyjny zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniami w zakresie posiadania przez Berlin Chemie AG stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Rumunii, ze względu na fakt, iż spółka niemiecka posiada tam spółkę zależną, która na podstawie umowy, na zasadach wyłączności, udostępnia jej zaplecze techniczne i personalne, za pomocą którego świadczone są usługi mogące mieć bezpośredni wpływ na wielkość sprzedaży.

TSUE, powołując przepisy dyrektywy VAT oraz na orzecznictwo TSUE w zakresie fixed establishment, m. in. C‑547/18 Dong Yang Electronics, C‑605/12 Welmory, C‑73/06 Planzer Luxembourg, uznał że iż „art. 44 dyrektywy VAT i art. 11 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 282/2011 należy interpretować w taki sposób, że spółka mająca siedzibę w jednym państwie członkowskim nie ma stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w innym państwie członkowskim ze względu na to, iż posiada tam spółkę zależną, która na podstawie umów udostępnia jej zaplecze techniczne i personalne, za pomocą których świadczy ona, na zasadach wyłączności, usługi marketingowe, regulacyjne, reklamowe i reprezentacji, mogące mieć bezpośredni wpływ na wielkość sprzedaży.”

Zdaniem TSUE, istotne z perspektywy stałego miejsca prowadzenia działalności jest ustalenie charakteru zaplecza technicznego i personalnego. TSUE orzekł, że to samo zaplecze personalne nie może być wykorzystywane jednocześnie do świadczenia i odbioru tych samych usług. Według Trybunału, w zaistniałej sprawie usługi świadczone przez spółkę rumuńską są otrzymywane przez Berlin Chemie AG, która, w celu realizacji sprzedaży na terytorium Rumunii, wykorzystuje własnych pracowników i zaplecze techniczne znajdujące się w Niemczech. Udzielając odpowiedzi na pytania prejudycjalne, TSUE odniósł się również do faktu, iż spółka rumuńska nie uczestniczyła bezpośrednio w sprzedaży produktów Berlin Chemie AG i nie zaciągała w jej imieniu zobowiązań.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że ustalenie okoliczności faktycznych należy do sądu, przed którym toczy się postępowanie, a jeśli wskazane przez TSUE kryteria zostaną potwierdzone, Berlin Chemie AG nie posiada na terytorium Rumunii stałego miejsca prowadzenia działalności, ponieważ nie dysponuje odpowiednią strukturą pozwalającą jej na odbiór w tym państwie usług i ich wykorzystywanie dla celów działalności gospodarczej polegającej na sprzedaży produktów farmaceutycznych.

Jest to kolejny wyrok, który może mieć znaczący wpływ na praktykę podatkową w zakresie Fixed Establishment również w Polsce, która, w wielu przypadkach, była do tej pory niekorzystna dla podatników.