Przepisy antyhybrydowe wynikające z Dyrektywy ATAD 2

Artykuł

Przepisy antyhybrydowe wynikające z unijnej Dyrektywy ATAD 2

Rozliczenie CIT za 2021 r. po raz pierwszy według nowych zasad

Alert podatkowy (1/2022) | 14 marca 2022 r.

To już „ostatni dzwonek” dla podatników CIT na przegląd kosztów podatkowych pod kątem nowych wyłączeń antyhybrydowych, zgodnie z zasadami obowiązującymi od 1 stycznia 2021 r. i w związku z wdrożeniem postanowień unijnej Dyrektywy ATAD 2.

W 2021 roku weszły w życie przepisy ustawy o CIT dotyczące opodatkowania tzw. struktur i instrumentów hybrydowych. Głównym celem uregulowań było uszczelnienie systemu podatkowego i wprowadzenie regulacji unijnej Dyrektywy ATAD 2. W praktyce, dla wielu podmiotów dostosowanie się do zmian wymaga przeprowadzenia gruntownej analizy struktury właścicielskiej, jak również transakcji zawieranych z podmiotami zagranicznymi w 2021 roku.

Co się zmieniło w 2021?

Najważniejszą zmianą dla podatnika jest potrzeba zrewidowania podejścia do rozpoznawania kosztów. Odmiennie niż w latach poprzednich, na możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych wpływać może bowiem również sposób rozpoznania świadczeń/transakcji przez podmioty zagraniczne. Dotyczy to w szczególności transakcji z podmiotami powiązanymi, ale nie tylko.

Powyższe oznacza konieczność weryfikacji podatkowego ujmowania transakcji i transgranicznych świadczeń (w tym wydatków, którymi podatnik został obciążony) przez zagraniczny podmiot („ATAD 2 due care”). W praktyce może okazać się, że po takiej analizie, zaliczenie pewnych wydatków do kosztów podatkowych nie będzie możliwe na skutek specyficznych struktur, w ramach których funkcjonuje podatnik lub funkcjonują jego kontrahenci.

ATAD 2 - najważniejsze założenia uregulowań

Zasadniczym założeniem przepisów antyhybrydowych jest przeciwdziałanie sytuacjom wykorzystującym odmienne traktowanie podatkowe danego podmiotu lub płatności przez różne jurysdykcje. Nowe przepisy wskazują przypadki, w których - co do zasady - podatnikom nie przysługuje prawo do uwzględniania wydatku w kosztach uzyskania przychodów, tj. w sytuacji jeśli świadczenie skutkuje:

  • Podwójnym odliczeniem (double deduction) – polegającym przede wszystkim na podwójnym rozpoznaniu tego samego kosztu w różnych krajach, bez analogicznego wykazania dochodu w tych krajach.
  • Odliczeniem bez opodatkowania (deduction/no inclusion) – polegającym m.in. na zaliczeniu świadczenia do kosztów podatkowych, bez odpowiadającego mu ujęcia tego świadczenia w dochodach w państwie odbiorcy.

Warto ponadto zauważyć, że w niektórych sytuacjach regulacje antyhybrydowe nakładają obowiązek rozpoznania przez podatnika dodatkowego przychodu.

Skutki praktyczne

Zeznanie za 2021 r. będzie pierwszym rocznym rozliczeniem, w przypadku którego podatnicy CIT będą musieli uwzględnić przepisy antyhybrydowe.

W związku z powyższym, istotnym zadaniem do wykonania przed złożeniem CIT-8 za 2021 r. jest przeanalizowanie przez podatnika transakcji dokonywanych z zagranicznymi podmiotami, jak również upewnienie się, że posiada on niezbędną wiedzę o strukturze działania danej grupy w zakresie wymaganym do prawidłowego uwzględnienia albo wyłączenia ograniczeń nałożonych przepisami antyhybrydowymi.

Warto przypomnieć, że przedsiębiorca kwalifikujący wydatki jako koszty uzyskania przychodów może ponosić z tego tytułu odpowiedzialność wynikającą z przepisów karnoskarbowych. Zapewnienie należytej staranności w ramach rozliczeń podatkowych wiąże się w tym kontekście z przeprowadzeniem ich odpowiedniej weryfikacji także pod kątem przepisów antyhybrydowych, która powinna obejmować:

  • przeprowadzenie szczegółowej analizy istniejącego schematu funkcjonowania grupy pod kątem zgodności z nowymi regulacjami,
  • przeprowadzenie analizy kluczowych świadczeń dokonywanych przez podatnika pod kątem identyfikacji rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych,
  • zgromadzenie dokumentacji potwierdzającej, że w myśl nowych przepisów, dokonywane płatności mogą zostać rozpoznawane jako koszt podatkowy w Polsce. 

Powyższe informacje będą istotne nie tylko z perspektywy wyłączenia określonych kategorii wydatków z kosztów podatkowych 2021 r., ale potencjalnie także z perspektywy rozpoczęcia dyskusji o dokonaniu ewentualnych zmian dostosowujących obecną sytuację do wymogów przeciwdziałania strukturom antyhybrydowym.

Opodatkowanie struktur hybrydowych – jak możemy pomóc?

Widzimy, że samodzielne dokonanie prawidłowej kwalifikacji dokonywanych płatności nastręcza podmiotom istotnych trudności m.in. ze względu na wysoki stopień skomplikowania przepisów antyhybrydowych oraz konieczność pozyskania właściwych informacji od kontrahentów. Taka analiza nie powinna ograniczać się tylko do bezpośredniego odbiorcy płatności, ale w określonych przypadkach także zweryfikować statusu praktycznie wszystkich uczestników w łańcuchu transakcji.

Eksperci Deloitte zapewnią Państwu wsparcie w:

  • przeprowadzeniu zewnętrznej weryfikacji potwierdzającej, czy dokonywane płatności mogą być rozpoznawane jako koszt podatkowy w świetle nowych przepisów antyhybrydowych (‘ATAD scanning’),
  • na przyszłość – w organizacji procesu wewnętrznego w spółce pozwalającego na bieżące monitorowanie płatności pod kątem regulacji antyhybrydowych (‘ATAD due care process’).

Dla sprawnego i prawidłowego dokonywania rozliczeń podatkowych a w konsekwencji ochrony podatnika, istotne jest posiadanie przez organizację efektywnych procesów wewnętrznych w kontekście rozliczeń podatkowych oraz ich prawidłowe funkcjonowanie.

Wsparcie ze strony Deloitte we wskazanym zakresie pozwoli ograniczyć nie tylko ryzyko w zakresie rozliczeń podatkowych, lecz także ryzyko zastosowania przepisów karnoskarbowych ciążące na członkach zarządu i pracownikach.

Czy ta strona była pomocna?