Ubytki wyrobów akcyzowych - jak udowodnić ich naturalny charakter?

O co chodzi?

W myśl art. 30 ust. 4a ustawy o podatku akcyzowym, zwalnia się od akcyzy ubytki wyrobów akcyzowych przekraczające normy dopuszczalnych ubytków, do wysokości równej rzeczywistym stratom, ale tylko w przypadku, gdy podmiot udowodni naturalny charakter takich ubytków wynikający z właściwości tych wyrobów. Od zawsze wątpliwości budzi to, w jaki sposób podmiot ma udowodnić naturalny charakter ubytku. W wydanym wyroku WSA jasno wskazał, że całość powstałych ubytków naturalnych powinna być wyłączona z opodatkowania akcyzą. Jednocześnie zwrócił uwagę, że w sprawie będącej przedmiotem omawianego wyroku, naturalny charakter ubytków został potwierdzony w drodze audytu przeprowadzonego przez niezależnego eksperta. Ekspert ten stwierdził, że główną przyczyną powstania ubytków u podatnika były m.in. procesy fizykochemiczne oraz zmiany objętości wywołane warunkami atmosferycznymi. W związku z czym nawet przy zachowaniu najwyższej ostrożności i posługiwaniu się najnowocześniejszym sprzętem produkcyjnym podatnik nie mógł zapobiec wystąpieniu ubytków.

Co to oznacza w praktyce?

W związku z tym, że dla zastosowania zwolnienia z akcyzy dla ubytków wyrobów akcyzowych przekraczających dopuszczalne normy konieczne jest udowodnienie ich naturalnego charakteru i przepisy nie precyzują, jak należy to zrobić, tak naprawdę do końca nie wiadomo, w jaki sposób należy zweryfikować tę „naturalność” ubytków. Sprawa, która była rozpatrywana przez WSA w Olsztynie pokazuje, że jednym z takich sposobów na potwierdzenie naturalności ubytków może być przeprowadzenie audytu przez niezależnego eksperta, który badając m.in. właściwości fizykochemiczne wyrobów oraz specyfikę procesów technologicznych danego podmiotu, dokona analizy czy powstałe u niego ubytki mają naturalny charakter.

Należy również zwrócić uwagę, że wyrok ten w prawdzie dotyczył bezpośrednio zwolnienia z akcyzy ubytków napojów alkoholowych, jednak warto mieć na uwadze, że to zwolnienie z akcyzy znajduje zastosowanie również w odniesieniu do innych kategorii wyrobów akcyzowych (np. wyroby energetyczne, paliwa, oleje i preparaty smarowe).

Co dalej?

Biorąc pod uwagę zbliżający się koniec roku, niebawem wiele podmiotów będzie przeprowadzało inwentaryzację wyrobów akcyzowych, w związku z czym warto przenalizować, czy ewentualne ubytki tych wyrobów jakie powstają w toku prowadzonej działalności mogą być uznane za ubytki naturalne i korzystać z przysługującej im preferencji akcyzowej. Jak pokazuje omawiany wyrok, w przypadku zidentyfikowania dużego przekroczenia dopuszczalnych norm ubytków, być może warto rozważyć uzyskanie opinii niezależnego eksperta, która wskazałaby, czy ubytki te mogły powstać w sposób naturalny.