NSA po raz pierwszy o zwolnieniu z akcyzy dla energii elektrycznej z OZE

O co chodzi?

Na mocy ustawy z 28 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2018, poz. 2538) - od 1 stycznia 2019 r. zmniejszono stawkę akcyzy na energię elektryczną z 20 zł za MWh na 5 zł za MWh.

Wobec braku przepisów przejściowych, podatnicy korzystający ze zwolnienia z akcyzy dla energii elektrycznej wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii, czyli OZE (art. 30 ust. 1 i 2 z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. 2023, poz. 1542, dalej: „Ustawa Akcyzowa”) mieli wątpliwości, jak kalkulować kwotę tego zwolnienia.

Nie było jasne, czy należy posłużyć się stawką obowiązującą w okresie, w którym rozliczane było zwolnienie w deklaracji, czy też należy zastosować stawkę, jaka obowiązywała w momencie wyprodukowania i dostarczenia do sieci energii elektrycznej, której dotyczy umorzone świadectwo pochodzenia.

Z szeregu interpretacji indywidualnych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wynika, że do kalkulacji kwoty zwolnienia z akcyzy należy przyjmować stawkę obowiązującą w momencie korzystania z tego zwolnienia, czyli w tamtym okresie 5 zł za MWh.

Większość interpretacji wydanych w przedmiotowych sprawach została zaskarżona. Rozstrzygnięcia Wojewódzkich Sądów Administracyjnych w tym zakresie nie były już jednak jednolite.

NSA, zajmując się tym zagadnieniem, po raz pierwszy w wyroku z dnia 22 listopada 2023 r. - sygn. I GSK 105/20 - uznał, że prawidłowe jest podejście, według którego do kalkulacji kwoty zwolnienia z akcyzy należy przyjmować stawkę obowiązującą w momencie korzystania z tego zwolnienia, tj. w analizowanym przypadku 5 zł za MWh.

W ustnym uzasadnieniu sąd wskazał, że literalne brzmienie przepisów jest wystarczająco precyzyjne, aby tę sprawę przesądzić. Zdaniem NSA zastosowanie stawki 20 zł doprowadziłoby do powstania w istocie nadpłaty.

Co to oznacza w praktyce?

Ustawodawca sam zauważył problem niejasności przepisów dotyczących kalkulacji zwolnienia, gdy dochodzi do zmiany stawki akcyzy.

18 grudnia 2021 r. został dodany przepis regulujący zasadę kalkulacji zwolnienia z akcyzy dla energii elektrycznej z OZE w przypadku zmiany stawki akcyzy. Zgodnie z tym przepisem - do wyliczania kwoty zwolnienia należy stosować stawkę akcyzy obowiązującą w dacie wytworzenia i dostarczenia do zużycia energii elektrycznej udokumentowanej świadectwem pochodzenia.

Zatem w przypadku decyzji potwierdzających umorzenie świadectw pochodzenia otrzymanych już po wejściu w życie tego przepisu sprawa jest jednoznaczna – należy stosować stawkę akcyzy zgodnie z dodanym artykułem. Wątpliwe jednak zostały okresy sprzed tej zmiany.

Treść pierwszego rozstrzygnięcia wydanego przez NSA w sprawie sposobu kalkulacji wysokości zwolnienia z akcyzy dla energii z OZE w okresie sprzed zmiany przepisów potwierdza niekorzystne dla podatników stanowisko prezentowane w interpretacjach indywidualnych.

Należy jednak zauważyć, że NSA w ustnym uzasadnieniu nie odniósł się w ogóle do przepisu dodanego do Ustawy Akcyzowej 18 grudnia 2021 r.

Co dalej?

Omawiane orzeczenie jest dopiero pierwszym ze spodziewanych wyroków dotyczących tego zagadnienia. W kolejnych miesiącach NSA będzie zajmował się tym tematem jeszcze kilka razy, gdyż od wielu wyroków WSA zostały złożone skargi kasacyjne. Linia orzecznicza zatem dopiero będzie się kształtować.

Rekomendujemy dalsze monitorowanie rozstrzygnięć dotyczących kalkulacji zwolnienia z OZE w okresie sprzed dodania przepisu wskazującego, jaką stawkę akcyzy należy zastosować przy tym zwolnieniu w przypadku jej zmiany.