Nowa definicja eksportera w UE

Definicja eksportera obowiązująca dotychczas

Zgodnie z Rozporządzeniem Delegowanym UKC w wersji obowiązującej do 30 lipca 2018 r., eksporterem może być jedynie osoba spełniająca łącznie trzy warunki. W szczególności musi:

1. mieć siedzibę w obszarze celnym Unii Europejskiej (UE);
2. posiadać umowę z odbiorcą w państwie trzecim;
3. być uprawniona do decydowania o wysyłaniu towarów do miejsca przeznaczenia poza obszarem celnym UE.

KE uznała, że ten opis jest zbyt restrykcyjny i chciała umożliwić partnerom biznesowym większą elastyczność w zakresie określania osoby działającej jako eksporter na potrzeby celne.

Nowa definicja eksportera jest mniej restrykcyjna i zapewnia większą elastyczność

Zdaniem KE nowa definicja ogranicza warunki bycia eksporterem do zasadniczych wymagań przeprowadzenia procedury wywozu. Pozostały jedynie wymagania dotyczące posiadania przez eksportera uprawnienia do decydowania, że towary mają zostać wyprowadzone z unijnego obszaru celnego oraz obowiązek posiadania siedziby na wspomnianym obszarze celnym UE. Nowelizacja oznacza, że decyzja o tym, kto może działać jako eksporter, powinna zależeć w dużej mierze od ustaleń zaangażowanych partnerów biznesowych. Ustalenia takie nie będą mogły być wzięte pod uwagę jedynie wtedy, gdy wyznaczona osoba nie będzie miała siedziby w obszarze celnym UE. Tylko w takim przypadku, a także w przypadku, gdy partnerzy handlowi nie uzgodnią, kto może działać jako eksporter dla celów celnych, eksporter do celów celnych powinien być określany na podstawie szczególnych regulacji prawa celnego.

Zasadniczo nowe przepisy wydają się wprowadzać sytuację, lub wręcz utrwalają istniejącą praktykę, w której partnerzy biznesowi mają swobodę wyznaczania eksportera do celów celnych, o ile osoba ta ma siedzibę na obszarze celnym UE.

Niestety jak się wydaje nowa definicja nie rozwiązuje jednego z podstawowych problemów – co znaczy w praktyce, że określony podmiot ma prawo decydować o „wysyłaniu towarów do miejsca przeznaczenia poza obszarem celnym UE”. Stąd choć omawiana zmiana jest niewątpliwie pozytywna to jednak pewne, bardzo istotne praktycznie, wątpliwości są nadal aktualne.

Co z podmiotami nieposiadającymi siedziby na obszarze celnym UE?

Zmiana w definicji eksportera wydaje się nie rozwiązywać praktycznego problemu, w sytuacji, w której partnerzy biznesowi chcieliby, aby to podmiot nieposiadający siedziby w obszarze celnym UE występował w roli eksportera. Dotychczasowa praktyka administracji celnych w niektórych krajach UE, w tym Polski, co do zasady dopuszczała również taką możliwość. Warunkiem skorzystania z takiego rozwiązania było dokonywanie formalności wywozowych na rzecz nieunijnego podmiotu działającego w charakterze eksportera przez przedstawiciela działającego w formie przedstawicielstwa pośredniego (np. podmiot szwajcarski, w imieniu którego działała jako przedstawiciel pośredni polska agencja celna). Dopuszczalność takiej praktyki znajdowała swoje oparcie m.in. w wyjaśnieniach opublikowanych przez KE. Wraz z wejściem w życie nowej definicji eksportera zmianie uległy również wyjaśnienia KE. Najnowsza wersja wyjaśnień KE nie zawiera już wprost wskazania co do dopuszczalności takiej praktyki. W tym kontekście wydaje się zasadne bliskie monitorowanie praktyki polskiej administracji celno-skarbowej pod kątem potencjalnych zmian w ich dotychczasowym podejściu.

Jednocześnie pragniemy zwrócić uwagę na autonomię przepisów prawa celnego i podatkowego oraz potencjalne różnice pomiędzy zdefiniowaniem osoby eksportera na gruncie regulacji celnych oraz podatnika VAT z tytułu eksportu w rozumieniu przepisów podatkowych.

Dalsze kroki

Biorąc pod uwagę zmiany w zakresie opisanym powyżej zalecamy Państwu:

• staranną ocenę, czy zmieniona definicja eksportera wpływa na dotychczasowe schematy operacji celnych, oraz
• weryfikację konsekwencji na gruncie podatku VAT Państwa przepływów eksportowych.