Zmiany w raportowaniu schematów podatkowych (MDR)

Dotychczasowe wsteczne raportowanie schematów podatkowych (promotorów i korzystających)

Dyrektywa dot. raportowania schematów podatkowych (MDR) nałożyła na państwa członkowskie obowiązek przyjęcia niezbędnych środków umożliwiających pozyskanie informacji dotyczących schematów podatkowych transgranicznych, w których pierwszej czynności służącej ich wdrożeniu dokonano między dniem wejścia w życie, a datą rozpoczęcia stosowania dyrektywy MDR, tj. w przypadku Polski, pomiędzy 25 czerwca 2018 r. a 31 grudnia 2018 r.  

Zgodnie z przepisami przejściowymi wprowadzającymi regulacje MDR, do wstecznego raportowania schematów podatkowych transgranicznych zobligowani zostali tylko promotorzy i korzystający. Te podmioty powinny już zakończyć proces wstecznego raportowania. Przewidziany przepisami termin retrospektywnego raportowania schematów w odniesieniu do promotorów upłynął 30 czerwca br., zaś w przypadku korzystających dobiega końca 30 września br.

Skąd te zmiany?

W pierwotnej ustawie wprowadzającej raportowanie schematów podatkowych (MDR) ustawodawca przewidział rozdzielenie definicji unijnego „pośrednika” - (z ang. intermediary) na promotora i wspomagającego. Takiego rozróżnienia nie zawiera natomiast dyrektywa MDR. Skoro obowiązek wstecznego raportowania informacji o schematach podatkowych transgranicznych ustawodawca nałożył jedynie na promotorów i korzystających, to powstała luka w transpozycji przepisów dyrektywy MDR. W związku z powyższym przepisy powinny zostać odpowiednio zaimplementowane.  

Wspomagający też spojrzy wstecz

W związku z zaproponowanymi zmianami wspomagający będą zobowiązani do wstecznej weryfikacji zdarzeń, które miały miejsce od 25 czerwca do 31 grudnia 2018 r. pod kątem stwierdzenia, czy nie stanowiły one schematów podatkowych transgranicznych, w stosunku w których pełnili oni rolę wspomagających.

Termin raportowania tych schematów upływa 30 czerwca 2020 r. Wspomagający, których obowiązuje tajemnica zawodowa, w tym samym terminie powinni poinformować korzystającego, że w ich opinii uzgodnienie stanowi schemat podatkowy podlegający raportowaniu.

Przypomnieć należy, że definicja wspomagającego, zgodnie z przepisami dotyczącymi raportowania schematów podatkowych (MDR), jest bardzo szeroka i obejmuje wszystkie podmioty (w tym osoby fizyczne) w szczególności m.in. notariusza, księgowego, bank lub inną instytucję finansową, a także ich pracownika, które podjęły się udzielić (bezpośrednio lub choćby pośrednio) wsparcia lub porad dotyczących opracowania, wprowadzenia do obrotu, organizowania, udostępnienia do wdrożenia lub nadzorowania wdrożenia uzgodnienia.

Kontrowersje legislacyjne

Obowiązek wstecznego raportowania wspomagających dotyczyć ma jedynie tych schematów podatkowych transgranicznych, które mimo ciążącego na promotorach i korzystających obowiązku nie zostały przez nich retrospektywnie zaraportowane.

Jednocześnie przepisy przejściowe dotyczące promotorów i korzystających nie wskazywały na obowiązek tych podmiotów do poinformowania wspomagających, iż schematy podatkowe, w których wdrożeniu mieli udział w okresie przejściowym, zostały przez nich zaraportowane. Tym samym identyfikacja schematów podatkowych podlegających raportowaniu przez wspomagających będzie niezwykle utrudniona.

Z drugiej strony Szef KAS prawdopodobnie otrzyma wiele raportów dotyczących schematów podatkowych, które już zostały wstecznie zaraportowane przez korzystających i promotorów. Może to spotęgować problem z analizą otrzymanych informacji. Już dzisiaj opóźnienia w nadawaniu numerów NSP osiągają wiele miesięcy, chociaż przepisy o raportowaniu schematów podatkowych (MDR) przewidują obowiązek nadania NSP nie później niż w terminie 7 dni od dnia wpływu poprawnej informacji o schemacie podatkowym.

Zgodnie z intencją ustawodawcy obowiązek wspomagających ma się aktualizować w sytuacji, gdy wspomagający dostrzegł lub powinien był dostrzec, że uzgodnienie, w odniesieniu do którego jest wspomagającym, stanowi schemat podatkowy transgraniczny. Rodzi się pytanie o moment, na który należy oceniać czy wspomagający dostrzegł lub powinien był dostrzec, że uzgodnienie stanowi schemat podatkowy: Czy na moment przyjęcia zlecenia wykonania czynności będących elementem schematu podatkowego czy też z perspektywy dzisiejszego ponownego spojrzenia na przeszłe zdarzenia. Literalna wykładnia komentowanego przepisu może doprowadzić do konkluzji, że w drugiej połowie 2018 r. wspomagający nigdy nie powinien był powziąć wątpliwości o zaistnieniu schematu podatkowego, ponieważ przepisy dotyczące raportowania MDR jeszcze nie obowiązywały.

Konsekwencje dla biznesu

Podmioty obowiązane będą musiały dokonać historycznej weryfikacji zdarzeń, które miały miejsce pomiędzy 25 czerwca a 31 grudnia 2018 r., pod kątem stwierdzenia, czy nie stanowiły one schematów podatkowych transgranicznych. Nadmienić należy, że dla wielu podmiotów będzie to już druga analiza tych samych transakcji, ponieważ podobne działanie przeprowadzone zostało pod kątem identyfikacji transakcji, w odniesieniu do których podmioty te mogły wystąpić jako promotorzy lub korzystający. Zadanie to będzie z pewnością wyzwaniem organizacyjnym dla wielu firm, które potencjalnie mogły wystąpić w roli wspomagającego.

Prawidłowego wywiązania się z obowiązków nie ułatwia zawiły charakter przepisów dotyczących raportowania schematów podatkowych (MDR) i liczne kontrowersje związane z identyfikowaniem uzgodnień jako schematów podatkowych, które w niewielkim stopniu rozwiały objaśnienia podatkowe.

Przypomnieć należy, że przepisy dotyczące raportowania schematów podatkowych (MDR) obwarowane są dotkliwymi sankcjami karnoskarbowymi.

Na pocieszenie wspomagający otrzymali stosunkowo odległy termin na wywiązanie się z nowych obowiązków – 30 czerwca 2020 r.

Etap prac legislacyjnych

Projekt ustawy z 22 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw, UC 161
Planowany termin wejścia w życie przepisów to 1 stycznia 2020 r.