Raportowanie schematów podatkowych (MDR)

Warto przypomnieć, iż przepisy dotyczące raportowania schematów podatkowych (MDR), co do zasady, stanowią implementację do polskiego porządku prawnego Dyrektywy unijnej nr 2018/822, której głównymi celami są:

• aby organy podatkowe państw członkowskich uzyskiwały pełne i istotne informacje dotyczące uzgodnień z zakresu potencjalnie agresywnego planowania podatkowego, oraz
• efekt odstraszający wobec wdrażania uzgodnień z zakresu potencjalnie agresywnego planowania podatkowego.

Raportowanie schematów podatkowych – rozszerzenie zakresu regulacji

Jednak polski ustawodawca znacząco rozszerzył zakres regulacji dotyczących raportowania schematów podatkowych oraz je skomplikował, m.in. poprzez:

• rozszerzenie obowiązku identyfikowania i raportowania schematów podatkowych na schematy pozbawione cechy transgraniczności (tzw. lokalne / krajowe schematy podatkowe),
• stworzenie katalogu cech rozpoznawczych nieznanych Dyrektywie i co do zasady niezwiązanych z powstaniem korzyści podatkowej – tj. inne szczególne cechy rozpoznawcze,
• wprowadzenie skomplikowanych (niejasnych) definicji takich wyrażeń jak: „udostępnianie schematu”, „wdrażanie schematu” lub „kwalifikowany korzystający”.

Zasadnicze różnice pomiędzy treścią polskich przepisów raportowania schematów podatkowych (MDR) a postanowieniami Dyrektywy znacząco utrudniają wspieranie się treścią Dyrektywy lub dokumentami z toku prac nad nią, w celu odkodowywania znaczenia polskich przepisów.

Wnioski z objaśnień dot. raportowania schematów podatkowych (MDR)

Tym niemniej, po lekturze objaśnień, a także z analizy samych przepisów raportowania schematów podatkowych (MDR) oraz prezentacji Ministerstwa Finansów podsumowującej konsultacje podatkowe dotyczące objaśnień podatkowych można wywieść, iż:

• obowiązki wynikające z przepisów raportowania schematów podatkowych (MDR) należy uznać przede wszystkim za obowiązki sprawozdawcze,
• przy interpretacji przepisów raportowania schematów podatkowych (MDR) można kierować się wykładnią celowościową,
• wystąpienie schematu podatkowego nie oznacza automatycznie, iż występuje sytuacja niewłaściwa lub naganna, a same przepisy raportowania schematów podatkowych (MDR) mają szerszy zakres zastosowania niż przepisy nakierowane na zwalczanie unikania opodatkowania;
• tajemnica bankowa i tajemnica zawodowa z art. 147 i n. ustawy o obrocie instrumentami finansowymi stanowi prawnie chronioną tajemnicę zawodową w rozumieniu przepisów raportowania schematów finansowych (MDR),
• wydanie numeru schematu podatkowego (NSP) nie oznacza, że zgłoszone uzgodnienie stanowi schemat podatkowy, tylko że zostały spełnione warunki formalne do wydania NSP.

Korzystanie z treści objaśnień dot. raportowania schematów podatkowych (MDR)

Mimo wszystko, przy stosowaniu przepisów raportowania schematów podatkowych (MDR) warto jednak korzystać z treści objaśnień. Powołanie się na nie powinno chronić przed negatywnymi konsekwencjami przyjęcia w przyszłości odmiennej wykładni przepisów przez organy podatkowe, na takich samych zasadach co zastosowywanie się do indywidualnej interpretacji podatkowej (zgodnie z art. 14n § 4 pkt 1 Ordynacji). Należy jednak zaznaczyć, że objaśnienia nie odpowiadają na wszystkie wątpliwości związane ze stosowaniem przepisów raportowania schematów podatkowych (MDR) w praktyce, a niektóre fragmenty objaśnień same powodują wątpliwości interpretacyjne. Dotyczy to także instytucji finansowych, ich produktów, umów oraz wzajemnych relacji i relacji z klientami. Ministerstwo Finansów obiecało kolejne objaśnienia, tym razem skierowane wyłącznie lub przede wszystkim dla sektora finansowego.