Ceny transferowe w samorządach – kiedy powstanie obowiązek?

Co wynika z ustawy?

Co do zasady spółki gminne korzystają ze zwolnienia z obowiązków dokumentacyjnych w zakresie cen transferowych. Wynika to z art. 11n ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT, zgodnie z którym obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych nie będzie miał zastosowania w przypadku, gdy powiązania wynikają wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego lub jego związkami.

Uwaga na powiązania osobowe!

Co ważne, wskazane powyżej zwolnienie dotyczy wyłącznie przypadków, w których powiązania mają jedynie charakter kapitałowy, tj. są następstwem udziałów posiadanych w kapitale zakładowym spółki komunalnej lub praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających takiej spółki.

Stanowisko to zostało potwierdzone licznymi indywidulanymi interpretacjami podatkowymi, m.in:

• 0111-KDIB1-2.4010.831.2022.2.AW;
• 0111-KDIB1-1.4010.5.2021.3.MF;
• 0111-KDIB1-2.4010.517.2020.1.AK.

Do analogicznych wniosków w tym zakresie doszedł także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, który w wyroku z dnia 16 listopada 2021 r. (sygn. I SA/Gd 850/21) potwierdził, że powiązania osobowe istniejące pomiędzy gminą a spółką komunalną wykluczają możliwość skorzystania ze zwolnienia dokumentacyjnego, o którym mowa w art. 11n ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT, gdyż dotyczy ono jedynie przypadku, gdy powiązania wynikają wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa (lub jednostkami samorządu terytorialnego, lub ich związkami).

Jakie kroki podjąć?

Przed podjęciem decyzji o skorzystaniu ze zwolnienia warto przeprowadzić kompleksową weryfikację wszystkich rodzajów powiązań, które mogą wystąpić pomiędzy stronami transakcji. Celem takiego działania jest ustalenie, czy występują powiązania osobowe, więc sytuacja, w której spółka gminna jest powiązana z inną spółką lub gminą poprzez osoby fizyczne wywierające znaczący wpływ na działalność tych podmiotów.

W tym kontekście szczególną uwagę należy zwrócić na osoby fizyczne, które zajmują kierownicze stanowiska w podmiotach będących stronami transakcji. W praktyce będą to przede wszystkim następujące sytuacje:

• łączenia przez jedną osobę funkcji kontrolnych i zarządczych (np. wójt gminy, skarbnik, zastępca, członek rady nadzorczej itp.) w obu podmiotach dokonujących wspólnych transakcji oraz
• gdy małżonkowie lub bliscy krewni (do drugiego stopnia) tych osób pełnią funkcje kontrolne i zarządcze w co najmniej jednym podmiocie.

Dopiero szczegółowa analiza powiązań osobowych powinna zdecydować o skorzystaniu z omawianego zwolnienia dokumentacyjnego oraz raportowania w zakresie cen transferowych.