Nowelizacja ustawy akcyzowej ma wprowadzić korzystne zmiany dla JST produkujących energię elektryczną z OZE

Od pewnego czasu można zaobserwować rosnące zainteresowanie JST inwestycjami w produkcję energii z odnawialnych źródeł. Choć pod pewnymi warunkami możliwe jest korzystanie ze zwolnienia od akcyzy w stosunku do energii elektrycznej zużywanej przez podmiot, który wyprodukował ją we własnym zakresie, wciąż w tym przypadku konieczne jest dopełnianie określonych obowiązków formalnych.

Jak wskazano w uzasadnieniu do Nowelizacji, zmiany mają na celu głównie doprecyzowanie regulacji akcyzowych mogących powodować wątpliwości interpretacyjne oraz ich uproszczenie i ujednolicenie. Ustawodawca z myślą o podmiotach zużywających wyprodukowaną we własnym zakresie energię elektryczną z OZE w generatorach o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW, chce ograniczyć obciążenia administracyjne, które obecnie na nich spoczywają.

Jednym z proponowanych ułatwień jest rozszerzenie katalogu podmiotów korzystających z wyłączenia z obowiązku rejestracji dla celów podatku akcyzowego, które dedykowane jest jednostkom samorządu terytorialnego. Zgodnie z przepisami proponowanymi w Nowelizacji, warunek 1 MW łącznej mocy generatorów produkujących energię elektryczną z OZE, w przypadku JST będzie należało rozpatrywać odrębnie dla każdej z jej jednostek organizacyjnych. Należy wskazać, że dla celów regulacji akcyzowych, przez jednostki organizacyjne JST rozumie się:

• utworzone przez jednostkę samorządu terytorialnego: jednostkę budżetową lub zakład budżetowy;
• urząd gminy, starostwo powiatowe oraz urząd marszałkowski.
  
  

Kolejne uproszczenia dotyczą odstąpienia od obowiązku wykazywania w deklaracji miesięcznej bądź deklaracji kwartalnej zwolnionej z akcyzy energii elektrycznej wyprodukowanej z OZE w generatorach o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW. W przypadku JST, rozpatrując wyłączenie z obowiązku składania deklaracji, łączna moc generatorów również będzie ustalana na poziomie poszczególnych jednostek organizacyjnych.

Co więcej, w odniesieniu do podmiotów zużywających wyprodukowaną we własnym zakresie energię elektryczną nieobjętych obowiązkiem rejestracyjnym - w tym JST oraz ich jednostek - zgodnie z projektowanymi regulacjami wyłączony ma zostać również obowiązek prowadzenia ewidencji ilościowej energii elektrycznej.

Proponowane zmiany w zakresie ewidencjonowania i raportowania zużycia energii elektrycznej wyprodukowanej z OZE wychodzą naprzeciw oczekiwaniom JST, które obecnie mimo braku obowiązku dokonania rejestracji w zakresie akcyzy są zobowiązane do składania deklaracji oraz prowadzenia ewidencji ilościowej energii elektrycznej.

W praktyce oznaczać to będzie, że jednostki samorządu terytorialnego produkujące energię elektryczną np. z paneli fotowoltaicznych w podlegających jej jednostkach organizacyjnych, w wielu przypadkach mogą być zwolnione z obowiązku rejestracji akcyzowej, gdy łączna moc generatorów nie przekroczy 1MW (w przypadku JST liczona odrębnie dla każdej z przynależnych jednostek organizacyjnych). Nie będą one również zobowiązane do wykazywania energii elektrycznej w deklaracji miesięcznej bądź kwartalnej, jak również nie będą musiały prowadzić ewidencji energii elektrycznej.

Niemniej, Nowelizacja niesie ze sobą również kilka wątpliwości. Po pierwsze, wyłączenie z obowiązku rejestracji dla celów akcyzy należy rozpatrywać oddzielnie dla poszczególnych jednostek jedynie w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z OZE, a co w przypadku, gdy dana JST posiada jeszcze generatory awaryjne na paliwo? Tożsama wątpliwość dotyczy wyłączenia z obowiązku składania deklaracji akcyzowych, projektowany przepis dotyczy również jedynie energii z OZE. Na to wszystko nakłada się kolejna wątpliwość - jak należy postąpić w przypadku przekroczenia przez którąś jednostkę organizacyjną progu 1 MW? Czy oznacza to automatyczny obowiązek wykazania w rejestracji danych dla całej JST, czy może tylko tej jednostki, która przekroczyła próg? Jak w takim przypadku należy postępować w odniesieniu do składanych deklaracji i prowadzenia ilościowej ewidencji energii elektrycznej?

Zgodnie z opublikowanym projektem Nowelizacji przedstawione powyżej zmiany mają wejść w życie 1 stycznia 2023 r. Niemniej jednak, projekt jest na wczesnym etapie legislacyjnym, dlatego też JST realizujące obowiązki formalne związane z wytwarzaniem i zużyciem energii elektrycznej z OZE powinny monitorować pracę nad Nowelizacją, aby móc we właściwym momencie odstąpić od ich realizacji. Ponadto, w przypadku wystąpienia swego rodzaju sytuacji nietypowej polegającej na wytwarzaniu energii z OZE oraz w generatorach na paliwo i przekroczenia progu 1 MW, należy zastanowić się, w jaki sposób JST powinna prawidłowo wypełniać swoje obowiązki.