Zastosowanie alternatywnych pre-współczynników

Pre-współczynnik metrażowy

Z uwagi na fakt, iż pre-współczynnik z ww. rozporządzenia, nie uwzględniał specyfiki wykonywanej przez JST działalności i dokonywanych nabyć w zakresie działalności wodno-kanalizacyjnej, zaczęły one poszukiwać alternatywnego pre-współczynnika, uwzględniającego stopień wykorzystania tej infrastruktury do działalności opodatkowanej VAT. W konsekwencji, proponowaną alternatywą dla pre-współczynnika z rozporządzenia był pre-współczynnik metrażowy, niemniej organy podatkowe przez dłuższy czas sprzeciwiały się jego stosowaniu.

Punktem zwrotnym w tym zakresie był wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 czerwca 2018 r., sygn. I FSK 219/18, który istotnie wpłynął na praktykę orzeczniczą oraz interpretacyjną organów podatkowych.

Chociaż wydaje się, że w wyniku ugruntowanego stanowiska sądów pre-współczynnik metrażowy jest szeroko akceptowany przez organy podatkowe i „łatwy” do zastosowania, nie należy zapominać, że brak znajomości jego aspektów technicznych grozi dla JST ryzykiem zakwestionowania odliczeń przez organy podatkowe.

Pre-współczynnik powierzchniowy

Obok działalności wodno-kanalizacyjnej, istotnym problemem dla JST jest odliczanie VAT od wydatków poniesionych na obiekty komunalne, wykorzystywane zarówno do czynności opodatkowanych VAT, jak i do czynności niepodlegających VAT. Chociaż sposób kalkulacji pre-współczynnika za pomocą powierzchni pozornie nie wydaje się być trudny, niemniej to, jakie dane należy wziąć pod uwagę oraz czy można dokonać odliczenia z pojedynczego obiektu rodzi już wątpliwości.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego w wyroku z dnia 14 września 2021 r., sygn. I FSK 437/19, oceny jaka część podatku naliczonego pomniejsza kwotę podatku należnego należy dokonywać w odniesieniu do danej jednostki organizacyjnej JST, a nie pojedynczego obiektu. Oznacza to, że przy kalkulacji pre-współczynnika powierzchniowego powinniśmy uwzględnić wszystkie obiekty zarządzane przez daną jednostkę organizacyjną JST np. Urząd, pomijając indywidualny związek danego budynku z czynnościami opodatkowanymi VAT. Co ciekawe, ww. wyrok NSA uchylił pozytywny dla JST wyrok WSA w Olsztynie z dnia 5 grudnia 2018 r., sygn. I SA/Ol 578/18, aprobujący odliczenie VAT od wydatków na pojedynczy budynek wykorzystywany zarówno do czynności podlegających VAT, jak i czynności niepodlegających VAT.

W innym orzeczeniu dotyczącym zastosowania pre-współczynnika powierzchniowego, tj. w wyroku z dnia 2 grudnia 2021 r. sygn. I SA/Sz 803/21 wynikającym z zaskarżenia otrzymanej interpretacji, WSA w Szczecinie wskazał, że JST powinny w stanie faktycznym zawrzeć dane liczbowe, umożliwiające przeprowadzenie wyliczeń, informacje o częściach wspólnych budynku i zakresu ich wykorzystania do czynności opodatkowanych VAT, jak i do czynności pozostających poza zakresem VAT. Oznacza to, że już na etapie występowania z wnioskiem o interpretację JST powinny wskazać potencjalne wartości związane z wykorzystaniem powierzchni do czynności opodatkowanych VAT.

Co ciekawe, w najnowszym wyroku z dnia 11 maja 2022 r., sygn. I SA/Gd 1711/21, WSA w Gdańsku, uchylając interpretację wydaną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, w ustnym uzasadnieniu wskazał, iż JST ma prawo ustalenia indywidualnego pre-współczynnika i jest ona uprawniona do ustalenia pre-współczynnika tak, aby ten pre-współczynnik w sposób jak najbardziej obiektywny i adekwatny odzwierciedlał specyfikę prowadzonej działalności i aby odpowiadał zasadzie neutralności VAT. W ocenie WSA w Gdańsku, przyjęcie przez JST pre-współczynnika powierzchniowego jest precyzyjne, jest adekwatne do tego, aby rozliczyć podatek naliczony w związku z ponoszonymi wydatkami inwestycyjnymi na daną nieruchomość, bo pozwala w sposób precyzyjny ustalić jaka część nieruchomości w powierzchni jest przeznaczona na cele komercyjne, a jaka przeznaczona jest na inne cele.

Widzimy zatem z powołanego orzecznictwa, że stanowisko w zakresie korzystania z alternatywnego pre-współczynnika powierzchniowego jest niejednolite, a uzyskanie pozytywnego wyroku w pierwszej instancji nie gwarantuje pozytywnego rozstrzygnięcia sporu przed NSA.

Wnioski

Zastosowanie przez JST pre-współczynników alternatywnych do wskazanych w rozporządzeniu Ministra Finansów, w tym pre-współczynnika powierzchniowego, nie jest powszechnie akceptowane w praktyce. Brak jednoznacznych wskazówek od organów podatkowych i rozbieżność w orzecznictwie istotnie wpływa na zamiar skorzystania z innego pre-współczynnika niż ten z rozporządzenia Ministra Finansów.

Ze względu na ww. okoliczności, zastosowanie innego pre-współczynnika od wskazanego w rozporządzeniu Ministra Finansów, w naszej opinii wymaga:

• rozważenia czy alternatywny pre-współczynnik najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez JST działalności i dokonywanych przez nią nabyć oraz
• zabezpieczenia odliczenia JST w drodze interpretacji indywidualnej.