Przegląd podatkowy VAT 05/2022

Wybrane orzeczenia TSUE i NSA

Nie można nakładać „podwójnego podatku” w przypadku błędnego opodatkowania WNT (opinia Rzecznika Generalnego z 7 kwietnia 2022 r., C-696/20)

W stanie faktycznym sprawy polscy podatnicy uczestniczyli w transakcji łańcuchowej. Polski podatnik sprzedawał towary drugiemu polskiemu podatnikowi, który następnie sprzedawał te towary podmiotowi w innym kraju Unii Europejskiej, przy czym były one wysyłane bezpośrednio od pierwszego do ostatniego podmiotu w łańcuchu. Drugi w kolejności podatnik uznał, że pierwsza dostawa była dostawą krajową, a zatem odliczył VAT naliczony z faktury wystawionej przez pierwszego dostawcę.

Organy podatkowe były jednak innego zdania. Okazało się bowiem, że drugi w kolejności podmiot w istocie dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w kraju docelowym. Polskie organy podatkowe w konsekwencji tego naruszenia przepisów o VAT odmówiły prawa do odliczenia podatku naliczonego (wadliwie rozpoznane nabycie krajowe zamiast WNT), a jednocześnie opodatkowały to nabycie „sankcyjnym” podatkiem należnym wynikającym z posłużenia się polskim numerem VAT dla celów WNT (art. 25 ust. 2 ustawy o VAT; art. 41 Dyrektywy VAT).

Rzecznik Generalny w swojej opinii nie zgodził się z polskimi organami. Uznał on, że tego typu „podwójne” żądanie podatku z tytułu takiego błędu podatnika byłoby nieproporcjonalne.

Marginalny zakres odpowiedzialności wobec osób trzecich nie pozwala przyjąć, że menadżer wykonuje samodzielną działalność gospodarczą (wyrok NSA z 26 kwietnia 2022 r., sygn. I FSK 2066/18)

Skarżąca została powołana na stanowisko członka zarządu spółki prawa polskiego i zawarła z tą spółką umowę o świadczenie usług zarządzania. Strony postanowiły, że skarżąca jako członek zarządu ponosi pełną odpowiedzialność wobec spółki za szkody wyrządzone w czasie wykonywania umowy, będące następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków umownych. Z kolei w zakresie roszczeń osób trzecich skarżąca miała ponosić odpowiedzialność wyłącznie w zakresie naruszenia ich praw autorskich.

Skarżąca zwróciła się z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej potwierdzającej, że świadczone przez nią usługi zarządzania nie podlegają opodatkowaniu VAT, jako niestanowiące wykonywanej samodzielnie działalności gospodarczej. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się jednak z tym stanowiskiem, zwracając uwagę na odpowiedzialność wnioskodawczyni za roszczenia prawnoautorskie osób trzecich.

NSA przyznał jednak rację skarżącej. W ustnym uzasadnieniu sąd kasacyjny zaznaczył, że odpowiedzialność dotycząca jedynie marginalnego fragmentu świadczenia nie może decydować o ocenie całokształtu usługi w aspekcie jej realizacji jako samodzielnej działalności gospodarczej. Zdaniem NSA odpowiedzialność skarżącej funkcjonowała w podobny sposób do odpowiedzialności pracownika spółki, który w pewnych warunkach również może ponosić odpowiedzialność wobec osób trzecich. Niezasadne było więc przyjęcie przez organ podatkowy, że skarżąca wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą.

Zmiany w prawie

Grupy VAT wejdą w życie w 2023 r.?

Sejm przyjął ustawę z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu automatyzacji załatwiania niektórych spraw przez Krajową Administrację Skarbową, która przewiduje zmiany w przepisach tzw. Polskiego Ładu. Dotyczą one m.in. grup VAT, których wejście w życie miałoby się przesunąć o kolejne pół roku i nastąpić 1 stycznia 2023 r.

Ustawa została przekazana do Senatu.

Działania obronne w ramach UE i NATO z preferencją w VAT

Sejm przyjął 12 maja ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, która implementuje przepisy UE przewidujące szczególne rozwiązania i preferencje w zakresie VAT w odniesieniu do działań obronnych realizowanych w ramach unijnej wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony. Nowelizacja przewiduje m.in. zwolnienie z VAT dla importu towarów przez siły zbrojne innych państw członkowskich do użytku tych sił lub towarzyszącego im personelu cywilnego.

Ustawa została przekazana do Senatu.