Podatki/Prawo: Klauzula obejścia prawa podatkowego - praktyczne aspekty

Klauzula to efekt wdrożenia zaleceń Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), a także Komisji Europejskiej. Istnieje ona w ustawodawstwie także wielu innych krajów. Zadanie jest wszędzie podobne: zwalczanie omijania prawa podatkowego.

W Polsce jeszcze nie doszło do zastosowania tych przepisów. Nie wydano decyzji w stosunku do żadnego podatnika, w której wprost przywoływanoby ową klauzulę jako podstawę prawną.

Jednak przepisy te przyniosły już efekt, który odczuło wielu podatników starających się o wydanie interpretacji prawa podatkowego. Otóż organy podatkowe coraz częściej odmawiają wydania interpretacji, wskazując że opisany przez wnioskującego podatnika stan faktyczny może być obejściem prawa. W takich przypadkach, zgodnie z ordynacją podatkową, nie wydaje się zwykłej interpretacji, lecz tzw. opinię zabezpieczającą. Ta druga wiąże się z wyższą opłatą (20 tys. zł zamiast 40 zł) oraz dłuższym okresem oczekiwania na jej wydanie. Pojawiły się nawet pierwsze wyroki sądów administracyjnych, legalizujące taką politykę organów skarbowych.

Brzmienie samych przepisów ordynacji nie przesądza, jakie konkretnie schematy mogą być uznane za obejście prawa. Jednak Ministerstwo Finansów wydało już pierwsze dokumenty wskazujące, co jest obejściem prawa. Nie mają one mocy prawnej, lecz wskazują, jak w praktyce MF rozumie tę kwestię.

Pierwsza taka opinia dotyczyła struktury wykorzystujące m.in. fundusz inwestycyjny zamknięty, emisję obligacji i spółki zarejestrowane w Luksemburgu. Jednak, jak wskazuje Maciej Guzek, w praktyce takie struktury mogą mieć uzasadnienie nie tylko podatkowe, ale też ekonomiczne. – Podatnicy, planując podobne operacje powinni zatroszczyć się o udokumentowanie takiego uzasadnienia – mówi Maciej Guzek.