VAT Quick Fixes

Od 1 stycznia 2020 r. we wszystkich krajach UE zaczną obowiązywać nowe regulacje dotyczące wybranych rozliczeń w zakresie wewnątrzwspólnotowych transakcji towarowych. Mają one charakter tzw. szybkich poprawek (ang. quick fixes) do Dyrektywy VAT, czyli doraźnych i tymczasowych rozwiązań, które mają ułatwić i uprościć rozliczenia VAT podatników w ramach UE.

Nowe regulacje będą w szczególności dotyczyć 4 obszarów:

• Transakcji łańcuchowych w ramach UE
• Zmian zasad funkcjonowania składów konsygnacyjnych w ramach UE
• Modyfikacji wymogów dotyczących dokumentacji potwierdzającej wywóz towarów przy WDT
• Wymogu podawania numeru VAT UE nabywcy dla potrzeb stosowania stawki 0% przy WDT
  Wspomniane nowe regulacje wynikają z nowelizacji dyrektywy Rady (UE) 2018/1910 z 4 grudnia 2018 r. oraz z rozporządzeń wykonawczych UE (2018/1912 oraz 2018/1909).
   

Kogo może ta problematyka dotyczyć?

„Quick fixes” dotyczą wszystkich przedsiębiorstw, które dokonują obrotu towarowego w ramach Unii Europejskiej. W szczególności chodzi tutaj o przedsiębiorstwa, które:

• Dostarczają towary do innych krajów UE w ramach wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów;
• Przesuwają swoje własne towary do innych krajów UE w celu ich dalszej, późniejszej dostawy (w szczególności do magazynów zagranicznych);
• Uczestniczą w transakcjach łańcuchowych.
   

Czego dotyczą zmiany w szczegółach oraz jak możemy pomóc?

Poniżej prezentujemy bardziej szczegółowy przegląd zmian oraz wskazanie, jak możemy Państwu pomóc się do nich przygotować.

Transakcje łańcuchowe

Zasady opodatkowania VAT transakcji łańcuchowych realizowanych między podatnikami z różnych krajów UE często budzą wątpliwości, szczególnie kiedy transport towarów z jednego kraju UE do innego kraju UE organizowany jest przez podmiot pośredniczący w łańcuchu dostaw (np. podmiot B w ramach łańcucha A-B-C).

Wprawdzie wyroki TSUE wskazują pewne ogólne wytyczne w tym zakresie, niemniej w pewnych sytuacjach wciąż trudno jest ustalić zasady opodatkowania VAT tego typu transakcji, a praktyka w różnych krajach UE również nie zawsze jest jednolita.

„Quick fixes” wprowadzają uproszczenia i jaśniejsze zasady, dzięki którym strony transakcji łańcuchowych będą mogły ustalić (jednolicie w ramach całej UE), jak opodatkować VAT dokonywane dostawy towarów. Nowe rozwiązania opierać się będą m.in. na numerze VAT świadomie podawanym dla transakcji przez podmiot pośredniczący. Wprowadzają przy tym określone wymogi odnośnie zasad postępowania w tym zakresie.

Co istotne, zasady te nie będą stosowane dla analogicznych transakcji z krajami spoza UE. Może to być w niektórych przypadkach istotne utrudnienie w budowaniu jednolitego modelu dostaw lub rozliczeń VAT w ramach transakcji łańcuchowych.

Rekomendowane jest zatem dokonanie analizy, czy i jak nowe regulacje mogą wpłynąć na transakcje realizowane przez Spółkę oraz związane z tym obowiązki (szczególnie biorąc pod uwagę fakt, iż transakcje łańcuchowe są przedmiotem wielu wątpliwości podatników oraz różnych interpretacji ze strony polskich organów podatkowych).

Dostawy towarów do składów konsygnacyjnych w ramach UE (call-off stock)

Obecnie kraje członkowskie stosują różne zasady opodatkowania VAT transakcji realizowanych za pośrednictwem składów konsygnacyjnych typu „call-off stock” położonych w innych krajach UE. Skład typu „call-off” zakłada, że towary są przemieszczane przez dostawcę z jednego kraju UE do składu w innym kraju UE na potrzeby dalszych dostaw realizowanych do konkretnego nabywcy będącego podatnikiem VAT w tym kraju UE i pozostają w składzie jako towary będące własnością dostawcy, do momentu pobrania ich przez nabywcę.

Zmiany mają na celu wprowadzenie uproszczeń poprzez ujednolicenie zasad opodatkowania VAT transakcji realizowanych poprzez składy konsygnacyjne typu call-off stock w ramach UE. Wprowadzają jednolite wymogi co do zasad deklarowania dla VAT przemieszczeń towarów do składów i ich sprzedaży ze składu (umożliwiając uniknięcie obowiązku rejestracji VAT w innym kraju).

Określają też maksymalny okres przez jaki towary mogą przebywać w składzie by korzystać z uproszczeń (12 miesięcy) i zakres ich stosowania (np. w porównaniu z obecnie obowiązującymi w Polsce przepisami VAT dla składów konsygnacyjnych nowe unijne regulacje nie wyłączają możliwości stosowania uproszczeń dla towarów handlowych).

Jednocześnie, „Quick fixes” wskazują zasady wykazywania tego typu transakcji w rejestrach VAT i informacjach podsumowujących.

Brak spełnienia nowych wymogów może się wiązać z koniecznością dokonania rejestracji VAT w innym kraju UE, w którym utworzono skład konsygnacyjny. Stąd rekomendowane jest dokonanie analizy czy nowe przepisy nie wpłyną na tego typu realizowane lub planowane transakcje.

Numer VAT w transakcjach WDT – warunek do stosowania stawki 0% VAT

Nowe regulacje wprowadzają zasadę, że warunkiem zastosowania przez dostawcę towarów w transakcji WDT stawki 0% VAT będzie podanie dla tej transakcji przez nabywcę towarów jego numeru VAT UE uzyskanego w innym niż Polska kraju UE.

Dotychczas, w oparciu o wyroki TSUE, kraje UE niekiedy dopuszczały możliwość zastosowania stawki 0%, nawet jeśli nabywca nie posiadał rejestracji VAT w innym kraju UE ale mógł wykazać, iż faktycznie działa w nim w charakterze podatnika VAT.

Obecnie, jednolicie w ramach całej UE, podanie numeru VAT przez nabywcę (z kraju innego niż kraj, w którym rozpoczyna się transport) będzie warunkiem zastosowania stawki 0% VAT przy WDT.

Jednocześnie przepisy wprowadzają określone wymogi związane z raportowaniem tego numeru (w informacjach podsumowujących i rejestrach VAT).

Potwierdzanie dokonania wywozu towarów z Polski przy transakcjach WDT – warunek do stosowania stawki 0% VAT

Nowe rozporządzenie UE wprowadza ujednoliconą listę dokumentów, których zgromadzenie przez dostawcę pozwoli zasadniczo przyjąć organom podatkowym domniemanie, iż faktycznie doszło do wywozu towarów w ramach WDT i ich dostarczenie do nabywcy w innym kraju UE. Lista ta wprowadza jednak wymogi co do rodzajów dokumentów oraz podmiotów jakie mogą je wystawić, wykraczające poza te, które obecnie uznawane były za wystarczające do potwierdzenia WDT przez organy podatkowe wielu krajów, w tym przez organy polskie. Wymogi te mogą się przy tym różnić w zależności od tego kto – dostawca czy nabywca – odpowiada za organizację transportu.

Przykładowo, w przypadku dostaw realizowanych przez dostawcę rozporządzenie UE zakłada, iż domniemanie wywozu towarów można przyjąć o ile dostawca będzie posiadał co najmniej dwa niesprzeczne ze sobą dokumenty, wydane przez dwa niezależne od siebie podmioty inne niż dostawca i nabywca towarów. Jeśli uzyskanie takich dokumentów będzie utrudnione, można pomocniczo zastosować inne wskazane w rozporządzeniu UE dokumenty.

Co istotne, rozporządzenie UE nie wymaga implementacji w przepisach krajowych i będzie bezpośrednio stosowane w krajach UE. Przy czym samo rozporządzenie, jak i projekt polskiej ustawy nie przewidują wprost, że dotychczasowe zasady dokumentowania przez podatników dostaw w ramach WDT nie będą uznawane za dopuszczalne.

W naszej ocenie powinny mieć one nadal zastosowanie, niemniej jednak rekomendowane jest dokonanie analizy czy istotnie odbiegają one od dokumentów wskazanych w rozporządzeniu UE oraz w razie wątpliwości podjęcie działań zabezpieczających pozycję podatkową podatników w tym zakresie.