COP15: Globalne Ramy Bioróżnorodności Kunming-Montreal

Wprowadzenie

Natura ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia Celów Zrównoważonego Rozwoju i ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5 stopnia. Przyjęcie ambitnych globalnych ram dotyczących bioróżnorodności, jest konieczne, aby zabezpieczyć zdrowie i dobrostan ludzi oraz całej planety.
W dniach 7-19 grudnia 2022 r. w Montrealu w Kanadzie rządy z całego świata zebrały się, aby uzgodnić globalne cele i działania w perspektywie czasowej do 2030 r. mające odwrócić proces utraty bioróżnorodności.
Po ponad czterech latach negocjacji 196 krajów podpisało porozumienie mające przekierować działalność ludzką na drogę życia w harmonii z naturą. Globalne Ramy Bioróżnorodności Kunming-Montreal (GBF) obejmują 4 cele główne i 23 cele operacyjne do osiągnięcia do 2030 roku.

Kwestie sporne

Podobnie jak podczas szczytu klimatycznego COP27 podziały dotyczące finansów były głównym punktem spornym w ostatnich godzinach negocjacji. Brazylia, Indonezja i Demokratyczna Republika Konga – w których znajdują się trzy największe na świecie lasy deszczowe – naciskały, aby rządy zgodziły się na utworzenie nowego funduszu dla bioróżnorodności w ramach paktu montrealskiego.
W ostatecznym porozumieniu postanowiono utworzyć fundusz w ramach głównego istniejącego mechanizmu finansowania bioróżnorodności ONZ oraz zobowiązano się do przyszłych rozmów na temat stworzenia oddzielnego funduszu. Wysoko rozwinięte kraje zgodziły się zapewniać 30 miliardów dolarów pomocy na rzecz bioróżnorodności rocznie do końca dekady, co uważa się za znaczny wzrost w stosunku do obecnego poziomu wsparcia finansowego.

Cztery nadrzędne globalne cele w zakresie bioróżnorodności

CEL A

• Zwiększenie powierzchni naturalnych ekosystemów do 2050 roku poprzez zachowanie, wzmocnienie lub przywrócenie integralności, łączności i odporności wszystkich ekosystemów;
• Zatrzymanie wymierania znanych zagrożonych gatunków, zmniejszenie tempa wymierania dziesięciokrotnie do 2050 r. oraz zwiększenie liczebności rodzimych dzikich gatunków do poziomów zapewniających im przetrwanie;
• Utrzymanie różnorodności genetycznej w populacjach gatunków dzikich i udomowionych, mające na celu chronienie ich potencjału adaptacyjnego.
  

CEL B

• Zrównoważone użytkowanie i zarządzanie bioróżnorodnością– utrzymywanie i wzmacnianie wkładu natury w życie ludzi, w tym przywracanie funkcji i usług ekosystemów, które obecnie zanikają, wspierające osiągnięcie zrównoważonego rozwoju z korzyścią dla obecnych i przyszłych pokoleń do 2050 r.

CEL C

• Pieniężne i niepieniężne korzyści wynikające z wykorzystania zasobów genetycznych i informacji o sekwencji cyfrowej zasobów genetycznych oraz tradycyjnej wiedzy związanej z zasobami genetycznymi mają zostać dzielone sprawiedliwie, i znacznie wzrosnąć do 2050 r., przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniej ochrony tradycyjnej wiedzy związanej z zasobami genetycznymi, przyczyniając się w ten sposób do ochrony bioróżnorodności, zgodnie z uzgodnionymi na szczeblu międzynarodowym instrumentami dostępu i podziału korzyści.

CEL D

• Odpowiednie środki realizacji, w tym środki finansowe, budowanie zdolności, współpraca techniczna i naukowa oraz dostęp do technologii i transfer technologii w celu pełnego wdrożenia Globalnych Ram Bioróżnorodności Kunming-Montreal są zabezpieczone i dostępne w równym stopniu dla wszystkich Stron, zwłaszcza krajów rozwijających się.
• W szczególności dla krajów najsłabiej rozwiniętych i rozwijających się państw wyspiarskich, a także krajów o gospodarkach w okresie przejściowym, stopniowe zmniejszanie luki w finansowaniu bioróżnorodności wynoszącej 700 miliardów dolarów rocznie oraz dostosowywanie przepływów finansowych do Globalnych Ram Bioróżnorodności Kunming-Montreal i wizji różnorodności biologicznej do 2050 r.

W porozumieniu nie pojawił się jednak termin „pozytywny dla natury”, który według niektórych naukowców byłby równoznaczny z wprowadzeniem pojęcia bioróżnorodności „zero netto”.
 

Następne kroki

Cytując kanadyjskiego Ministra Środowiska i Zmian Klimatu, Stevena Guilbeaulta, „To naprawdę moment, w którym Montreal zapisze się w historii dla bioróżnorodności, tak jak Paryż zrobił to dla klimatu”.
Chociaż porozumienie zawarte w Montrealu nie jest prawnie wiążące, rządy będą miały za zadanie wykazanie postępów w osiąganiu celów w krajowych planach bioróżnorodności, podobnie jak ustalone na szczeblu krajowym składki, które kraje wykorzystują do wykazania postępów w wypełnianiu porozumienia klimatycznego z Paryża.
Przesłanie dla wszystkich dużych przedsiębiorstw i instytucji finansowych jest więc jasne: należy przygotować się do oceny i ujawnienia ryzyka, zależności i wpływu na bioróżnorodność, ponieważ rządy będą tego wymagać w niedalekiej przyszłości.
Doświadczenie pokazuje, że ujawnienie prowadzi do działania, dlatego przewidujemy, że dostęp do właściwych informacji przyczyni się do podejmowania lepszych decyzji nie tylko przez rządy państw członkowskich, ale także przez inwestorów, przedsiębiorstwa i konsumentów, ostatecznie przyspieszając przejście do gospodarki przyjaznej dla natury.