Artykuł
Ratingi ESG - jaką dają wartość i jak się do nich dobrze przygotować?
Wzrost znaczenia czynników związanych z ochroną środowiska, kwestiami społecznymi oraz ładem korporacyjnym
Aspekty Environmental, Social and Governance (ESG) stają się coraz ważniejsze nie tylko ze względu na ramy regulacyjne, ale również zmieniające się priorytety banków, inwestorów instytucjonalnych i indywidualnych.
Przedsiębiorstwa na nowo opracowują swoje modele biznesowe, aby dostosować się do zmieniającego się środowiska biznesowego, a zrównoważony rozwój dla wielu firm staje się integralną częścią ich strategii biznesowych i inwestycyjnych, bez której trudno zapewnić dalszy wzrost.
Jak potwierdziły ostatnie doświadczenia związane z wybuchem pandemii COVID-19 modele biznesowe, uwzględniające czynniki ESG, są mniej narażone na negatywny wpływ zakłóceń spowodowanych np. technologią czy regulacjami, co w perspektywie długoterminowej zapewnia im przewagę konkurencyjną.1 Ponadto, ostatnie miesiące pokazują, że firmy uwzględniające czynniki związane ze ochroną środowiska, kwestiami społecznymi i ładem korporacyjnym są w wielu przypadkach lepiej przygotowane na zarządzanie kryzysowe. Używanie danych może pomóc w minimalizowaniu skutków obecnego kryzysu, przyspieszyć odbudowę, pobudzić innowacje potrzebne do funkcjonowania w „nowej normalności”, jak również zmniejszyć ryzyko kolejnych kryzysów w przyszłości.
Dodatkowo, uwzględnienie aspektów ESG przy podejmowaniu decyzji w sektorze finansowym prowadzi do zwiększenia długoterminowych inwestycji w zrównoważone działania i projekty gospodarcze. Ma ono także kluczową rolę w mobilizowaniu kapitału niezbędnego do realizacji celów w ramach Europejskiego Zielonego Ładu czy globalnych zobowiązań w zakresie klimatu.
W związku z rosnącym zapotrzebowaniem, niezwykle ważne stają się transparentne i wiarygodne dane, na podstawie których możliwa jest ocena dostępnych opcji inwestycyjnych. Menadżerowie ponad jednej trzeciej wszystkich profesjonalnie zarządzanych aktywów na świecie – o równowartości ponad 20 bln USD, wykorzystują dane dot. zrównoważonego rozwoju do podejmowania decyzji inwestycyjnych. Ich stosowanie może dostarczyć cennych informacji na temat czynników mających znaczący wpływ na wskaźniki finansowe firmy. Jednak ich analiza może być trudna, ponieważ nie zawsze są one dostępne. A jeśli już są, to często prezentują wyłącznie perspektywę historyczną a nie bieżącą sytuację, dodatkowo także często mają jakościowy charakter i ich analiza nie jest możliwa w standardowym ujęciu, w jakim analizowane są dane finansowe. Dlatego coraz większą rolę zyskują agencje zajmujące się ratingami ESG. Inwestorzy, zarządzający aktywami, instytucje finansowe i inni interesariusze w coraz większym stopniu korzystają z ocen i rankingów ESG. Najwięksi inwestorzy oczekują aktywnej odpowiedzialności od firm, w które inwestują i są bardziej skłonni do finansowania spółek z dobrymi wynikami ESG. 65% inwestorów twierdzi, że korzysta z ocen ESG regularnie – przynajmniej raz w tygodniu.
Na drodze do standaryzacji
W ciągu ostatniej dekady wyniki firm w kontekście czynników ESG stały się silnie skorelowane z jej wartością inwestycyjną, w szczególności z percepcją poziomu ryzyka. Inwestorzy instytucjonalni preferują spółki charakteryzujące się niższym poziomem ryzyka, większym zwrotem i popytem zewnętrznym. Ratingi ESG często mogą pomóc w identyfikacji spółek spełniających te wymagania. Od 2011 do 2018 r. odsetek spółek z indeksu S&P 500, które informują o swoich działaniach na rzecz zrównoważonego rozwoju, działaniach z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu i wynikach ESG wzrósł z nieco poniżej 20% do 86%.
Nie ma jednej, uniwersalnej metodyki analizy danych ESG stosowanych przez agencje ratingowe. Obecnie na rynku działa ponad 600 agencji ratingowych, często zdarza się, że różne agencje wydają odmienne oceny dla tego samego podmiotu. W związku z tym, wielu inwestorów subskrybuje i korzysta z więcej niż jednego źródła danych w tym zakresie. W przypadku, gdy jeden rating ma mniejszy zasięg niż inny lub jeśli jeden rating zawiera więcej danych dotyczących danego sektora lub regionu geograficznego, użycie kilku ratingów może pomóc w wypełnieniu tych luk.
Wielu inwestorów przyznaje, że nie używa ratingów ESG do bezpośredniego podejmowania decyzji inwestycyjnych. Ratingi często stają się źródłem danych bazowych, na podstawie których inwestorzy przeprowadzają własne badania, tworzą wskaźniki KPI czy metody punktacji. Następnie, na ich podstawie, przeprowadzają własne oceny firm. Ratingi ESG stanowią wówczas punkt wyjścia do zrozumienia środowiska danej firmy oraz dalszego porównania firm względem siebie.
W związku z tym, że większość danych ESG ma charakter retrospektywny, dla agencji ratingowych ważne jest wprowadzanie w firmach programów dostarczających dane w czasie rzeczywistym. Użytkownicy ratingów ESG zwracają również uwagę na potrzebę stałej poprawy transparentności oraz sprawozdawczości. Inwestorzy chcą, aby firmy skupiały się na kwestiach istotnych dla biznesu i w efektywniejszy sposób integrowały informacje ESG ze sprawozdaniami finansowymi.
Poprzez przystąpienie do ratingu ESG, firmy mogą poprawić relacje z akcjonariuszami, zwiększyć inwestycje, uzyskać dostęp do niższego kosztu kapitału i efektywniej podejmować strategiczne decyzje. W ostatnich latach pojawia się również silny nacisk ze strony konsumenckiej na uwzględnianie aspektów ESG. Ponad 60% osób poniżej 71 roku życia uważa, że wszystkie fundusze inwestycyjne – nie tylko te określane jako zrównoważone – powinny uwzględniać czynniki ESG podczas dokonywania inwestycji.2
Jak działa proces ratingowy ESG w praktyce?
Proces ratingowy ESG działa podobnie do procesów agencji ratingów kredytowych. Agencje ratingów kredytowych oceniają firmy na podstawie czynników finansowych. Ich wyniki są zazwyczaj ściśle powiązane oraz usystematyzowane, dzięki użyciu podobnych i dobrze zdefiniowanych wskaźników.
Agencje ratingowe ESG, natomiast, przeprowadzają większość analiz w oparciu o dane niefinansowe. Umożliwia to większą dowolność w doborze badanych aspektów, obszarów i kategorii. W związku z tym agencje te pracują często w oparciu o różne wskaźniki oraz z mniej ustrukturalizowanymi kryteriami oceny. Ważna jest dokładna znajomość badanego przez daną agencję obszaru, szczególnie ze względu na różniące się od siebie systemy oceny. Niektóre agencje nadają oceny na wzór agencji ratingów kredytowych (AAA-D), niektóre natomiast nadają wyniki liczbowe. Te również różnią się między konkretnymi agencjami – w niektórych agencjach najwyższe wyniki liczbowe oznaczają najlepszy rating, podczas gdy tak samo wysokie wyniki mogą w innej agencji oznaczać najgorszy rating. Największe agencje ratingowe ESG analizują wszystkie firmy, sektory i regiony. Obszar analizy różni się między agencjami, jednakże większość z nich skupia się na szeroko pojętych obszarach E, S i G. Na rynku działają również wyspecjalizowani dostawcy danych, którzy skupiają się na konkretnych aspektach – np. samym ładzie korporacyjnym. Większość kompleksowych dostawców danych prowadzi komunikację z firmami, zdarzają się jednak agencje, które preferują korzystać wyłącznie z informacji dostępnych publicznie.
Zasadniczo wyróżnia się trzy rodzaje agencji ratingowych ESG:
- Podstawowi dostawcy danych: zazwyczaj oferują szeroki zakres publicznie dostępnych, nieprzetworzonych danych. Zazwyczaj dane pochodzą z raportów firmowych lub firmowych witryn internetowych. (Przykłady: Bloomberg, Refinitive)
- Kompleksowy dostawca danych: przeważnie oferują kombinację publicznie dostępnych danych (media, organizacje pozarządowe, raporty firm), własnych kwestionariuszy, oraz danych przetwarzanych przez własnych analityków. Wszechstronni dostawcy obejmują wszystkie aspekty ESG. (Przykłady: Sustainalytics, MSCI, TruValue Labs, ISS ESG, Vigeo Eiris)
- Wyspecjalizowani dostawcy danych: w większości oferują dogłębne i mocno kontekstualizowane dane, które obejmują jeden lub dwa aspekty ESG. Są one pomocne dla inwestorów próbujących rozwinąć się w określonej dziedzinie ESG. (Przykłady: CDP, TruCost)
Co jest ważne, aby dobrze przygotować się do ratingu?
Firma powinna zgłębić metodologię badania oraz analizowany przez daną agencję ratingową obszar. Powinna także pamiętać, że dobre przygotowanie się do ratingu wymaga zaangażowania wielu obszarów przedsiębiorstwa. Firma powinna zebrać dane dot. polityki ESG lub planów jej przyjęcia. Raportowanie oraz rewizja powinna dotyczyć wszystkich czynników i aspektów środowiskowych, społecznych oraz związanych z ładem korporacyjnym. Kluczowe staje się również raportowanie oraz sposób mierzenia wydajności ESG w firmie. Konieczna jest także analiza wskazująca na potencjalne problemy biznesowe związane z ESG oraz włączenie aspektów ESG w strategię spółki.
***
Dzisiejsze przedsiębiorstwa coraz lepiej rozumieją wagę swoich polityk i praktyk w zakresie ESG i działają, by sprostać oczekiwaniom swoich kluczowych interesariuszy, w tym pracowników czy akcjonariuszy. Wraz ze wzrostem świadomości czynników ESG rośnie zainteresowanie firm, aby proaktywnie i jasno informować o tym, co robią w obszarze odpowiedzialności korporacyjnej.
Wykorzystanie agencji ratingowej może zwiększyć wiarygodność działań wokół strategii ESG. Firmy mogą wykorzystać swoją ocenę ryzyka ESG i dane do działań związanych z pozyskiwaniem kapitału, inicjatyw dotyczących zrównoważonego rozwoju, ale także do działań wizerunkowych zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych.
Kontekst regulacyjny – agenda zrównoważonego finansowania
Kwestia zrównoważonego finansowania zyskuje na znaczeniu. W ciągu ostatnich kilku lat pojawił się szereg globalnych inicjatyw, międzynarodowych i regionalnych polityk i strategii w zakresie klimatu i energii.
Ponad 2300 sygnatariuszy UN Principles for Responsible Investment (PRI), posiadających ponad 80 bln USD w zarządzanych aktywach zbiorowych, zobowiązało się do uwzględniania kwestii ESG w analizie inwestycji i procesie decyzyjnym. Ponadto, dzięki wsparciu ONZ fundusze, w tym CDPQ, CalPERS, PensionDenmark, Swiss Re czy Allianz dołączyły do sojuszu właścicieli aktywów net-zero, zobowiązując się do transformacji swoich portfeli inwestycyjnych na neutralne klimatycznie do 2050r.
Ramy polityki klimatycznej są również regulowane przez Unię Europejską. Zgodnie z 2030 Climate Target Plan Komisja Europejska przyjęła, że do 2030r. poziom emisji dwutlenku węgla w UE powinien spaść o 50-55% w porównaniu z poziomem z 1990r. Cel gospodarki zero-emisyjnej powinien zostać osiągnięty do 2050r.
W styczniu 2020r. Komisja Europejska przyjęła plan inwestycyjny na rzecz Europejskiego Zielonego Ładu, którego celem jest przeznaczenie środków na finansowanie zrównoważonych inwestycji w Europie. W procesie transformacji gospodarki w bardziej zrównoważoną dla środowiska oraz społeczeństwa, Komisja podkreśliła szczególną rolę podmiotów sektora finansowego. Wiąże się to z nałożeniem na te podmioty nowych obowiązków, jak również ze stworzeniem nowych ram regulacyjnych dla działań nieobowiązkowych. W marcu 2018r. Komisja Europejska przyjęła Plan Działania: finansowanie zrównoważonego wzrostu gospodarczego. Plan ten zakłada ustanowienie systemu klasyfikacji dla zrównoważonych działalności gospodarczych (taksonomia), wprowadza jasne wytyczne dla inwestorów dot. uwzględniania ryzyk ESG w procesach decyzyjnych, reguluje większą transparentność, jak również stworzenie nowej kategorii wskaźników referencyjnych dla inwestorów.
Jednym z najważniejszych obecnie rozporządzeń jest obowiązujące od 10 marca 2021r. w Polsce i w pozostałych krajach UE Rozporządzenie SFDR (Sustainable Finance Disclosure Regulation). Przepisy dotyczą ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych. Rozporządzenie to ma na celu osiągnięcie większej transparentności w odniesieniu do sposobu analizowania ryzyk dla zrównoważonego rozwoju, które występują w ramach działalności powadzonej przez uczestników rynku finansowego i doradców finansowych.
18 czerwca 2020r. rozporządzenie w sprawie utworzenia pierwszego na świecie systemu klasyfikacji - „zielonej listy” dla zrównoważonych działań gospodarczych, inaczej taksonomii, zostało przyjęte przez Parlament Europejski i Radę. Rozporządzenie w sprawie taksonomii nakreśla ogólne ramy, które pozwolą na stopniowy rozwój ogólnounijnego systemu klasyfikacji dla zrównoważonych środowiskowo działalności gospodarczych.
Środowisko regulacyjne oraz preferencje interesariuszy wpływają na podejście funduszy Private Equity do kwestii ESG. Zgodnie z rozporządzeniem SFDR, zarządzający portfelami funduszy inwestycyjnych będą musieli wyjaśnić, w jaki sposób ich decyzje inwestycyjne oddziałują na kwestie ESG. Do 30 czerwca 2022r. fundusze będą miały opublikować raport ilościowy obejmujący 18 obowiązkowe oraz 46 opcjonalnych wskaźników ESG. Informacje te będą musiały być podane do wiadomości publicznej i opublikowane na firmowych stronach internetowych. Zarządzający funduszami Private Equity będą musieli określić, czy wymagania SFDR ich dotyczą lub czy będą dotyczyć przyszłe fundusze. Chociaż rozporządzenie nie określa, jakie wymogi na poziomie produktu będą miały zastosowanie do dotychczasowych funduszy, można założyć, że będą miały one znaczenie dla bieżącej sprawozdawczości. Chociaż fundusze Private Equity mają doświadczenie w pozyskiwaniu danych finansowych od swoich spółek portfelowych, rodzaj i zakres danych ESG potrzebnych do raportowania zgodności stanowi nowe wyzwanie.
1) Graphic: 'Sustainable' funds a safer harbour in coronavirus market meltdown | Reuters, https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-funds-esg/graphic-sustainable-funds-a-safer-harbour-in-coronavirus-market-meltdown-idUSKBN21O1AF
2) Global Investor Study 2019 -Investing - Schroders global - Schroders https://www.schroders.com/en/insights/global-investor-study/2019-findings/investing/
Kontakt:
Rekomendowane strony
Jak dobro społeczne wpływa na nieruchomości?
ESG jako czynnik zwiększający wartość nieruchomości