W jaki sposób raportowanie może pomóc w walce ze zmianami klimatu?

20 lat temu raportowanie finansowe, ryzyka klimatyczne i raportowanie ESG (tzw. pozafinansowe) tworzyły osobne byty, dziś stanowią tę samą stronę monety

– powiedział w Glasgow na zakończenie Konferencji Klimatycznej (COP26) Erkki Liikanen, szef fundacji Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) ogłaszając powołanie ISSB - International Sustainability Standards Board (Międzynarodowej Rady ds. Standaryzacji w obszarze Zrównoważonego Rozwoju), która jako ciało równoległe do IASB opracuje jednolite globalnie podejście do raportowania czynników ESG.

Wielu ekspertów określa to zobowiązanie jako najbardziej istotny, konkretny i obiecujący efekt COP26. Również dlatego, że w 2022 roku IFRSF połączy się z trzema z czterech najbardziej znanych ośrodków metodyk i wytycznych raportowania ESG i klimatu (Climate Dislosure Standards Board, CDSB - inicjatywa CDP, Value Reporting Foundation (VRF – efekt współpracy Integrated Reporting Framework i SASB). Dodatkowo ISSB nie zacznie pracy od zera. W zeszłym roku CDP, CDSB, GRI, IIRC, SASB, przy współpracy z IFRSF, a także TCFD przedstawiło w jaki sposób te kluczowe metodyki stosowane przez liderów ESG łączą się ze sobą. Co ważne, oprócz przedstawicieli świata raportowania finansowego²  i pozafinansowego do współpracy zaangażowała się również Międzynarodowa Organizacja Komisji Papierów Wartościowych (ang. International Organization of Securities Commissions, IOSCO) – organizacja zrzeszająca instytucje regulujące i nadzorujące rynki finansowe z różnych krajów świata. To ważny gracz, który może odegrać podobną rolę jak 20 lat wcześniej przy rewolucji MSSF. Ten sam kierunek przyjęła Komisja Europejska. Nowe zmiany regulacyjne w postaci pakietu CSRD, Taksonomii, TCFD i SFDR stopniowo zaczynają obowiązywać już od cyklu raportowania za bieżący rok, a ich pełne wdrożenie nastąpi w ciągu 3 lat.

Zaangażowane instytucje wskazują jasny cel zmian i oczekiwany efekt:

• Zaadresowanie oczekiwań inwestorów – zapewnienie wiarygodnych i istotnych danych przedstawiających zintegrowany obraz przedsiębiorstwa (dane finansowe i pozafinansowe), umożliwiający odpowiednie szacowanie ryzyka i podejmowanie strategicznych decyzji inwestorskich
• Zdefiniowanie wymogów dot. raportowania w sposób, który będzie motywował do realnego wdrażania procesów, mierzenia i doskonalenia wyników w obszarze ESG i dekarbonizacji (ang. act not talk)
• Przekierowanie kapitału finansowego na wsparcie inwestycji, projektów, przedsiębiorstw i obszarów gospodarki, które są niskoemisyjne, mitygują ryzyka ESG, a także adresują kluczowe wyzwania gospodarczo-społeczne (zmiany klimatu, SDG - Sustainable Development Goals )
• Przekładają się na budowanie konkurencyjnej, neutralnej klimatycznie, innowacyjnej i inkluzywnej gospodarki.

Polskie firmy nie są przygotowane na nadejście nowej ery raportowania

Nowymi obowiązkami zostanie objętych od 2024 roku około 49 000 spółek w UE, w tym aż 3 000 dużych spółek w Polsce³ (liczbę małych i średnich spółek giełdowych szacuje się na 180⁴ ). W tym również firmy spoza giełdy. Oceniamy, że na razie przygotowanych do tej zmiany jest jedynie ok 10% z nich⁵. Dla firm, które nigdy nie raportowały danych pozafinansowych z zastosowaniem uznanych metodyk i wytycznych (GRI, SASB, IIRC, TCFD), nie poddały raportu zewnętrznej weryfikacji, nie mają określonej strategii ESG, ani systemów zarządzania ryzykiem (ERM) przy uwzględnieniu ryzyka ESG i ryzyk klimatycznych, nie posiadają szczegółowych planów dekarbonizacji wraz z wyceną potencjalnych inwestycji i scenariuszy zmian temperatury, nie znają swojego śladu emisyjnego np. w zakresie łańcucha wartości czy dostaw (scope 3⁶ ) – czas na wdrożenie to w zależności od tempa 3 do 5 lat. Wydaje się więc, że to ostatni moment, by podjąć niezbędne przygotowania, zaplanować etapy wdrożenia i zdążyć na czas.

Jak skorzystać na nadchodzących zmianach regulacyjnych?

Zmiana w zakresie sprawozdawczości może przynieść szereg korzyści dla wzmocnienia kondycji również dla polskiego biznesu. Badania pokazują, że firmy wdrażające profesjonalnie procesy raportowe odczuwają również strategiczne korzyści. Ponad trzy czwarte globalnych liderów (80%) wskazuje, że raportowanie integrujące kwestie pozafinansowe i finansowe przyczynia się do osiągniecia sukcesu biznesowego organizacji, dla 79% przekłada się na udoskonalenie procesów decyzyjnych. Na bazie doświadczeń współpracy przy około 150 procesów widzimy również, że firmy wykorzystują raportowanie pozafinansowe, klimatyczne i zintegrowane w celu osiągnięcia wielu dodatkowych korzyści, w tym m.in. wzmocnienia notowań w ratingach ESG, wzmocnienia zaufania otoczenia i budowanie relacji, pozyskania finansowania.
Niewątpliwie, do nowej rzeczywistości regulacyjnej będą lepiej przygotowane te przedsiębiorstwa, które skorzystają z dotychczasowych doświadczeń liderów w zakresie raportowania pozafinansowego i już dziś zdefiniują, jaką wartość proces ten może przynieść organizacji poza samą zgodnością z regulacją. Wygrają firmy, które nie będą czekać na ogłoszenie końcowych aktów prawnych, ale już teraz podejmą się udoskonalenia obecnych praktyk zarządzania i sprawozdawczości w oparciu o uznane metodyki funkcjonujące na rynku. Przewagę zyskają Ci, którzy już teraz zaczną projektować transformację wewnętrznych procesów i wdrożą automatyczne narzędzia raportowania integrujące obszary finansowe, ESG, klimatyczne, ryzyk i księgowe w jeden spójny proces. To ogromna rola Zarządów, CFO’s, dyrektorów finansowych czy relacji inwestorskich. Już nie musimy rzucać monetą – wiemy jaka czeka nas przyszłość. Czy wykorzystamy tę szansę?
 

Przypisy:

¹ Znanych pod starszą nazwą Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR)
² Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASB – International Accounting Standards Board)
³ 966 spółek (dane GUS za 2019 rok) – Ministerstwo Finansów, prezentacja „Projekt dyrektywy UE ws. sprawozdawczości przedsiębiorstw na temat zrównoważonego rozwoju” z 29 października 2021
⁴ Dane UKNF
⁵ Na rynku polskim ok 90% w ogóle nie raportuje kwestii ESG w ustrukturyzowany sposób
⁶ Pośrednie emisje powstałe w całym łańcuchu wartości, np. w wyniku wytworzenia surowców lub półproduktów, zagospodarowania odpadów, transportu surowców oraz produktów, podróży służbowych pracowników czy użytkowania produktów przez końcowych użytkowników.