CBA opublikowało wytyczne w zakresie tworzenia i wdrażania efektywnych programów zgodności w sektorze publicznym

28 września 2020 r. Centralne Biuro Antykorupcyjne (CBA) opublikowało Wytyczne w zakresie tworzenia i wdrażania efektywnych programów zgodności w sektorze publicznym - link. Dokument powstał w efekcie realizacji Rządowego Programu Przeciwdziałania Korupcji na lata 2018–2020.

Rządowy Program Przeciwdziałania Korupcji na lata 2018–2020 stanowi rządowy program polityki antykorupcyjnej, której celem są działania legislacyjne, operacyjne, prewencja oraz edukacja w zakresie przeciwdziałania korupcji. Powstał on na bazie rekomendacji GRECO Grupy Państw Przeciwko Korupcji, wytycznych Unii Europejskiej, Rady Europy oraz Konwencji Narodów Zjednoczonych Przeciwko Korupcji.

Publikacja CBA zawiera ogólne ramy do tworzenia i wdrażania programów zgodności („compliance”) w sektorze publicznym. Autorzy podkreślają, że compliance służy zapewnieniu zgodności działania z przepisami prawa, ale również przyjętymi kodeksami etyki, kulturą organizacyjną oraz etosem zawodowym.

W ramach wytycznych CBA w zakresie tworzenia i wdrażania efektywnych programów zgodności ujęto następujące komponenty.

1. Zaangażowanie kierownictwa: przekazanie informacji pracownikom o poparciu programu zgodności i braku tolerancji dla wszelkich nadużyć.

2. Zintegrowanie zgodności z misją: konieczność zintegrowania programu zgodności z misją organizacji i wyposażenie go w odpowiednie zasoby.

3. Kompetencje i zadania pracowników ds. zgodności: konieczność wyznaczenia kompetentnej osoby odpowiedzialnej za realizację programu zgodności. Zadania pracowników ds. zgodności obejmowałyby m.in. zarządzanie zgodnością, tworzenie i wdrażanie odpowiednich polityk i procedur, promowanie zgodności, kształtowanie kultury organizacyjnej, szkolenie pracowników.

4. Monitorowanie i ocena zgodności: do narzędzi kreowania zgodności zaliczono: strategie informacyjne (informowanie o czynnikach ryzyka), systemy motywacyjne (wpływanie na zachowania poprzez pochwały i nagrody), samoregulację (umożliwienie stronom prowadzenia własnych kontroli i audytów) oraz współpracę z podmiotami trzecimi.

5. Szkolenie: prowadzenie cyklicznych szkoleń mających na celu podnoszenie świadomości na temat systemu zgodności wśród pracowników.

6. Kluczowe kompetencje: identyfikacja istotnych problemów oraz projektowanie rozwiązań.

7. Ocena ryzyka: konieczność identyfikacji zagrożeń i incydentów oraz poddanie dodatkowej kontroli obszarów wysokiego ryzyka.

8. Skuteczna samoocena: zobowiązanie do przeprowadzania okresowej samooceny przez kadrę zarządzającą oraz osoby odpowiedzialne za zarządzanie programem zgodności, wraz z niezależnym, kompleksowym przeglądem prawidłowości działania systemu.

9. Sankcje: konieczność określenia negatywnej konsekwencji zachowania niezgodnego ze wzorcem postępowania.