Delegowanie pracowników pod lupą PIP

Coraz częstsze kontrole pracowników delegowanych z Polski

Zagraniczne instytucje coraz wnikliwiej przyglądają się polskim pracownikom delegowanym za granicę przez polskie firmy. Liczba zapytań skierowanych do PIP w takich sprawach w 2016 r. wzrosła o 40% w porównaniu z 2015 r. W wyniku wniosków zagranicznych instytucji inspektorzy pracy przeprowadzili w ubiegłym roku 131 kontroli polskich firm delegujących pracowników do pracy za granicę.

Kontrole takich pracodawców miały na celu m.in. sprawdzenie, czy pracownik skierowany do pracy za granicę może być faktycznie uznany za pracownika delegowanego w rozumieniu przepisów państwa, do którego został delegowany. Kontrole dotyczyły także wypłaty wynagrodzenia i innych świadczeń w okresie delegowania.

Jedną z najczęściej występujących nieprawidłowości było niezapewnienie pracownikom delegowanym za granicę minimalnych warunków zatrudnienia. Niektórzy polscy pracodawcy nadal wypłacają pracownikom delegowanym wynagrodzenie niższe od minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w kraju delegowania. W trakcie kontroli zwrócono też uwagę na próby omijania przepisów z powołaniem się na przepisy dotyczące podróży służbowych.

Mimo że PIP nie ma uprawnienia do samodzielnego nakładania w takich przypadkach sankcji na pracodawców polskich delegujących pracowników za granicę, to takie sankcje mogą zostać zastosowane przez zagraniczne instytucje na podstawie informacji przekazanych przez PIP.

Wyniki pierwszych kontroli delegowań do Polski

W obszarze zainteresowania Państwowej Inspekcji Pracy pozostają także delegowania pracowników do Polski przez pracodawców zagranicznych. W ciągu pierwszego półrocza od wejścia w życie ustawy o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług PIP przeprowadziła 67 kontroli pracodawców delegujących pracowników do Polski. Z zawartych w sprawozdaniu danych wynika, iż kontrole objęły ponad 1,3 tys. pracowników, czyli ok. 1/4 wszystkich zgłoszonych PIP pracowników delegowanych do Polski.

Nieprawidłowości ujawnione w toku kontroli dotyczyły najczęściej oświadczeń o delegowaniu pracowników (w tym niezgłoszenia lub nieterminowego zgłoszenia faktu delegowania, złożenia niekompletnego oświadczenia lub braku jego aktualizacji) oraz braku wyznaczenia osoby upoważnionej do pośredniczenia w kontaktach pomiędzy PIP a zagranicznym pracodawcą delegującym pracowników do Polski.

Inspekcja kontrolowała również zapewnienie pracownikom delegowanym do Polski minimalnych warunków zatrudnienia. Najwięcej naruszeń w tym zakresie dotyczyło czasu pracy, w szczególności przestrzegania norm czasu pracy i zapewnienia odpowiedniego okresu odpoczynku, a także udzielenia urlopu w odpowiednim wymiarze.

Inspektorzy wykryli również nieprawidłowości w zakresie BHP, które dotyczyły badań lekarskich oraz szkoleń BHP pracowników delegowanych. W ocenie PIP, brak jest jednak jednoznacznych przepisów w tym zakresie, które wskazywałyby, że badania lekarskie i szkolenia z zakresu BHP powinny być przeprowadzane na zasadach obowiązujących pracowników polskich.

Nasze doświadczenie wskazuje, że PIP niejednokrotnie zwraca się do pracodawców o zajęcie stanowiska, czy badania lekarskie przeprowadzane za granicą odpowiadają badaniom lekarskim przeprowadzanym na terytorium Polski oraz wymaga przeprowadzenia instruktażu stanowiskowego w Polsce.

Szerzej na temat kwestii BHP pracowników delegowanych do Polski pisaliśmy w artykule: Problematyczne BHP pracowników delegowanych do Polski.

***

W związku z tym, że przepisy ustawy o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług obowiązują niewiele ponad rok, praktyka Państwowej Inspekcji Pracy w tym zakresie dopiero się kształtuje. Można jednak przewidywać, iż zainteresowanie Państwowej Inspekcji Pracy tym tematem z pewnością nie będzie słabło, zwłaszcza, iż obecnie trwają budzące wiele kontrowersji prace legislacyjne nad rewizją dyrektywy 96/71 dotyczącej oddelegowań pracowników.