Oddelegowania Jaki podatek zaplaci cudzoziemiec

Analizy

Delegowanie pracowników: Jaki podatek zapłaci cudzoziemiec pracujący w Polsce (PIT)

Niezależnie od statusu rezydencji, do dochodów uzyskanych z pracy, podlegających opodatkowaniu w Polsce, zastosowanie znajduje progresywna skala podatkowa.

Strefa pracodawcy: Oddelegowania - kompendium wiedzy 2/2018

Status rezydencji podatkowej

Zgodnie z przepisami ustawy o PIT, za osobę posiadającą w Polsce miejsce zamieszkania dla celów podatkowych uważa się osobę fizyczną, która posiada na terytorium Polski centrum interesów życiowych lub przebywa na nim dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Konsekwencją uznania osoby za mającą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce, jest konieczność zadeklarowania w Polsce całości jej dochodów, osiąganych zarówno ze źródeł polskich, jak również ze źródeł zagranicznych (z uwzględnieniem mechanizmów pozwalających na uniknięcie podwójnego opodatkowania).

Osoby fizyczne, które nie mają na terytorium Polski miejsca zamieszkania, podlegają ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu i są opodatkowane tylko od dochodów z polskich źródeł.

Przepisy ustawy o PIT w zakresie rezydencji podatkowej stosuje się przy tym z uwzględnieniem postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których Polska jest stroną. Ma to doniosłe znaczenie w przypadku podatników, którzy zostaną uznani za rezydentów podatkowych w dwóch krajach jednocześnie, na mocy wewnętrznego ustawodawstwa tych krajów. W takiej sytuacji o tym, w którym kraju dana osoba ostatecznie powinna zostać uznana za rezydenta podatkowego podlegającego tam opodatkowaniu w stosunku do całości swoich światowych dochodów, rozstrzyga się na podstawie przepisu o konflikcie rezydencji wskazanego w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Niezależnie od statusu rezydencji (patrz ramka), do dochodów uzyskanych z pracy, podlegających opodatkowaniu w Polsce, zastosowanie znajduje progresywna skala podatkowa. Płatnikiem zaliczek w trakcie roku jest pracodawca, jeśli osoba fizyczna jest zatrudniona przez polski podmiot. Jeżeli jednak dochody uzyskiwane są od pracodawcy zagranicznego nieposiadającego statusu płatnika w Polsce, to wówczas pracownik jest zobowiązany do samodzielnego obliczenia i wpłacania zaliczek na podatek w trakcie roku. Zaliczki te, niezależnie od wysokości uzyskanych dochodów, oblicza się, co do zasady, według stawki podatku 18 proc., a różnica pomiędzy podatkiem wyliczonym wg skali podatkowej a zapłaconymi w ciągu roku zaliczkami na podatek będzie stanowiła niedopłatę wynikającą z zeznania podatkowego i jest uiszczana w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Podatnik, który chce uniknąć wysokiej niedopłaty podatku wynikającej z rozliczenia rocznego, może jednak obliczać i opłacać zaliczki stosując stawkę podatku w wysokości 32 proc.

Rozstrzyga umowa międzynarodowa

Dochody uzyskiwane za pracę wykonywaną w Polsce przez osoby będące polskimi rezydentami podatkowymi, zawsze podlegają opodatkowaniu w Polsce. Zgodnie z ustawą o PIT dochody z pracy na terytorium Polski wykonywanej przez osoby podlegające w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, niezależnie od miejsca ich wypłaty (tj. nawet jeśli wypłata dokonywana jest przez zagranicznych pracodawców) są uzyskane z polskiego źródła. W przypadku nierezydentów, ponieważ także kraj rezydencji będzie chciał opodatkować tego rodzaju dochody osoby fizycznej, o kraju, w którym dochody te zostaną opodatkowane, rozstrzygają postanowienia odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską a krajem rezydencji podatkowej danej osoby.

Należy zawsze odnieść się do przepisów danej umowy, ale co do zasady, najczęściej przepisy te wskazują, że wynagrodzenie uzyskane przez osobę będącą rezydentem podatkowym w innym kraju, należne za pracę wykonywaną na terytorium Polski, może podlegać opodatkowaniu w Polsce.

Są też wyłączenia

Wynagrodzenie to podlega jednak opodatkowaniu wyłącznie w kraju rezydencji, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

  1. pracownik przebywa w Polsce podczas jednego lub kilku okresów, nieprzekraczających łącznie 183 dni w danym roku podatkowym, roku kalendarzowym lub w okresie 12 miesięcy (w zależności od konkretnej umowy),
  2. wynagrodzenia są wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma w Polsce miejsca zamieszkania lub siedziby,
  3. wynagrodzenia nie są wypłacane przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w Polsce.

W praktyce zawsze w Polsce opodatkowane będzie wynagrodzenie uzyskane przez nierezydenta za pracę wykonywaną w Polsce, wypłacane na podstawie umowy o pracę zawartej z polskim podmiotem (w takim przypadku niezależnie od długości pobytu złamany zostanie warunek drugi wskazany powyżej). W przypadku zagranicznej umowy o pracę wynagrodzenie uzyskane na jej podstawie od zagranicznego podmiotu, należne za pracę w Polsce, będzie podlegało opodatkowaniu w Polsce, jeśli pobyt cudzoziemca w Polsce przekroczy 183 dni w danym okresie wskazanym w konkretnej umowie lub - jak to ma często miejsce w przypadku oddelegowań w przypadku koncernów międzynarodowych - jeżeli polski podmiot zostanie uznany za tzw. ekonomicznego pracodawcę (podczas gdy formalnym pracodawcą pozostaje spółka zagraniczna).

Oddelegowania - kompendium wiedzy

Materiały autorstwa ekspertów Deloitte nt. oddelegowań. 

Oddelegowania - kompendium wiedzy

Przykład: Jaki podatek zapłaci cudzoziemiec pracujące w Polsce?

Włoski pracodawca oddelegował swoich pracowników będących włoskimi rezydentami podatkowymi do pracy w Polsce. Czy wynagrodzenia wypłacone tym pracownikom powinny być opodatkowane w Polsce?

Jeżeli pracodawca nie posiada zakładu w Polsce oraz gdy wynagrodzenia są wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma w Polsce miejsca zamieszkania lub siedziby, o miejscu opodatkowania wynagrodzeń pracowników zadecyduje okres pobytu pracowników w Polsce. Jeżeli pobyt w Polsce będzie krótszy niż 183 dni w roku kalendarzowym wówczas dochody będą opodatkowane we Włoszech. Natomiast, jeśli pracownicy będą w Polsce przebywali dłużej niż 183 dni w roku kalendarzowym to będą podlegali opodatkowaniu w Polsce. Pierwszą zaliczkę będzie należało obliczyć i wpłacić do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu w którym nastąpiło przekroczenie 183 dni pobytu.

Trzeba zgłosić w obu miejscach

Fakt, iż Polska jako kraj źródła danego dochodu będzie miała zgodnie z daną umową o unikaniu podwójnego opodatkowania prawo do opodatkowania tego dochodu, nie oznacza automatycznie, że dochód ten nie będzie musiał zostać zadeklarowany do opodatkowania także w kraju rezydencji tej osoby. Przeciwnie, dochód ten, jeżeli przepisy ustawodawstwa wewnętrznego tego drugiego kraju nie stanowią inaczej, będzie podlegał zadeklarowaniu także w kraju rezydencji. W tym jednak przypadku uniknięcie podwójnego opodatkowania nastąpi na podstawie metody unikania podwójnego opodatkowania wynikającej z danej umowy.

Dwie metody

Zasadniczo w umowach, których Polska jest stroną, występuje jedna z dwóch metod unikania podwójnego opodatkowania:

  • metoda wyłączenia z progresją (oznaczająca, że kraj rezydencji zwalnia z opodatkowania dochód opodatkowany zgodnie z umową w drugim kraju, jednak do pozostałych dochodów opodatkowanych w kraju rezydencji zastosowanie znajdzie stawka podatku ustalona z uwzględnieniem dochodów zwolnionych) bądź
  • metoda zaliczenia proporcjonalnego (podatek należny w kraju rezydencji od całości dochodów będzie mógł zostać obniżony o podatek zapłacony za granicą).

Metody te będą miały zastosowanie także w Polsce, kiedy rezydent podatkowy w Polsce uzyska dochód za pracę wykonywaną w innym kraju, który zgodnie z postanowieniami umowy będzie tam opodatkowany. W przypadku jednak, gdy zaliczenie proporcjonalne zostanie wskazane jako metoda uniknięcia podwójnego opodatkowania wynikająca z danej umowy, podatnik na mocy wewnętrznego ustawodawstwa polskiego będzie miał prawo do zastosowania tzw. ulgi abolicyjnej, która w praktyce pozwoli na ustalenie konsekwencji podatkowych powstających w takiej sytuacji w Polsce, tak jak gdyby umowa przewidywała - jako sposób na uniknięcie podwójnego opodatkowania - metodę wyłączenia z progresją.

Przykład: Dwie metody - obliczenia podatkowe

Podatnik w roku podatkowym uzyskał następujące dochody: dochód ze źródeł położonych w Polsce: Dp = 5 000,00 PLN, dochód ze źródeł położonych za granicą Dz = 80 000,00 PLN oraz zapłacił podatek zagranicą w kwocie Pz = 12 000,00 PLN. Jakie będzie zobowiązanie podatkowe w Polsce tego podatnika, jeżeli uniknie podwójnego opodatkowania zgodnie z metodą wyłączenia z progresją, a jakie jeżeli zastosuje metodę proporcjonalnego zaliczenia?

Zgodnie z metodą wyłączenia z progresją zobowiązanie podatnika w Polsce wyniesie 868 PLN. Wynika to z następujących obliczeń:

  1. Podatnik oblicza całkowity dochód sumując dochody ze źródeł położonych w Polsce i zagranicą. Dochód całkowity Dc = 5 000,00 PLN + 80 000,00 PLN = 85.000,00 PLN
  2. Od dochodu całkowitego oblicza podatek według skali progresywnej. P = (85 000,00 *0,18) – 556,02 = 14 743,98 PLN
  3. Następnie oblicza stopę procentową w sposób następujący: P% = P/Dc x 100, P% = 14 743,98 PLN/85.000,00 PLN x 100 = 17,35%
  4. Stopę procentową stosuje do dochodu uzyskanego ze źródeł położonych w Polsce, obliczając w ten sposób zobowiązanie należne w Polsce: 5 000,00 PLN x 17,35% = 868 PLN

Zgodnie z metodą zaliczenia proporcjonalnego zobowiązanie podatnika w Polsce wyniesie PLN 2 744 (bez uwzględnienia ulgi abolicyjnej). Wynika to z następujących obliczeń:

  1. Podatnik oblicza całkowity dochód sumując dochody ze źródeł położonych w Polsce i zagranicą. Dochód całkowity Dc = 5 000,00 PLN + 80 000,00 PLN = 85.000,00 PLN
  2. Od dochodu całkowitego oblicza podatek według skali progresywnej. P = (85 000,00 *0,18) – 556,02 = 14 743,98 PLN
  3. Następnie oblicza limit odliczenia podatku zapłaconego za granicą według wzoru LOP = P x Dz/Dc = 14 743,98 PLN x 80 000,00 PLN/85 000,00 PLN = 13 876,69 PLN
  4. Ponieważ limit odliczenia podatku jest wyższy od kwoty faktycznie zapłaconego zagranicznego podatku, podatnik ma prawo obliczając finalne zobowiązanie w Polsce odjąć całkowity zapłacony podatek zagraniczny 14 743,98 PLN – PLN 12 000,00 = 2 744,00

Należy pamiętać, że w przypadku, gdy umowa o unikaniu przewiduje metodę zaliczenia proporcjonalnego podatnik będzie mógł na mocy ustawy o PIT zastosować tzw. ulgę abolicyjną, która w praktyce pozwoli na ustalenie zobowiązania podatkowego w sposób, gdyby umowa przewidywała uniknięcie podwójnego opodatkowania metodą wyłączenia z progresją.

Działalność wykonywana osobiście

O ile dochody ze stosunku pracy deklarowane do opodatkowania w Polsce zawsze podlegają takiemu opodatkowaniu na zasadach ogólnych, tj. według progresywnej skali podatkowej, niezależnie od statusu rezydencji podatkowej osoby fizycznej, o tyle status ten ma znaczenie w przypadku dochodów z działalności wykonywanej osobiście.

Co do zasady, przychody z działalności wykonywanej osobiście na terytorium Polski przez osoby uznane za rezydentów podatkowych w Polsce podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Osoby te są zobowiązane do zadeklarowania tych dochodów do opodatkowania w swoich zeznaniach rocznych. W ciągu roku za odprowadzanie zaliczek na podatek należnych od tych dochodów odpowiadają płatnicy (zaliczki wylicza się wg stawki 18 proc. z uwzględnieniem kosztów uzyskania przychodu).

20-proc. ryczałt

Zasady opodatkowania przychodów z działalności wykonywanej osobiście uzyskanych przez nierezydentów na terytorium Polski reguluje art. 29 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem przychody z takiej działalności uzyskane na podstawie umowy zlecenia, umowy o dzieło, kontaktu menedżerskiego lub z tytułu zasiadania w organach stanowiących osób prawnych (zarząd, rada nadzorcza) podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem w wysokości 20 proc. (bez możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodów).

Kiedy przydaje się certyfikat rezydencji

Podatek może być jednak pobrany według niższej stawki lub niepobrany w ogóle, jeżeli wskazują na to postanowienia odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Warunkiem skorzystania z takiej możliwości jest udokumentowanie przez podatnika jego miejsca zamieszkania dla celów podatkowych certyfikatem rezydencji. W przypadku poboru podatku zryczałtowanego podatnik nie jest już wtedy zobowiązany do złożenia zeznania podatkowego, chyba że zdecyduje się rozliczyć dochody na zasadach ogólnych według skali progresywnej, co w pewnych warunkach może okazać się korzystniejsze od zryczałtowanego opodatkowania. Wówczas konieczne jest złożenie przez nierezydenta zeznania podatkowego w terminie do 30 kwietnia na zasadach obowiązujących rezydentów. Taka opcja dotyczy jednak wyłącznie osób będących rezydentami podatkowymi w innych niż Polska krajach UE, krajach EOG lub Szwajcarii. Do zeznania rocznego podatnik powinien w takiej sytuacji dołączyć certyfikat rezydencji wydany przez kraj rezydencji.

W tym miejscu warto podkreślić, że za dochód z polskich źródeł zostanie uznany także dochód wypłacony nierezydentowi przez polski podmiot na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, nawet jeżeli umowa w całości realizowana była poza terytorium Polski. W takiej sytuacji, aby polski płatnik nie był zobowiązany do poboru 20-proc. podatku od wypłaconych kwot (jeżeli umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania mająca zastosowanie stanowi, że w takiej sytuacja dochód podatnika podlega opodatkowaniu w kraju rezydencji), podatnik musi przedstawić mu certyfikat rezydencji podatkowej wydany przez kraj, w którym ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. Jeżeli miejsce zamieszkania podatnika dla celów podatkowych zostało udokumentowane certyfikatem rezydencji niezawierającym okresu jego ważności, to płatnik przy poborze podatku uwzględnia ten certyfikat przez okres kolejnych dwunastu miesięcy od dnia jego wydania.

Podstawa prawna: 
art. 3 ust. 1, 1a, 2a art. 4a, art. 27 ust. 1, ust. 8, 9, art. 27g ust. 1, 2, art. 29, art. 42 ust. 1, art. 44 ust. 1a, 3a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 z poźn. zm.)

Autor: Katarzyna Stańczak, Managerw Dziale Doradztwa Podatkowego

Artykuł ukazał się w Rzeczpospolitej dnia 24 marca 2018r.

Subskrybuj newsletter "Strefa pracodawcy: podatki i prawo"

Subskrybuj na e-mail powiadomienia o nowych wydaniach

Czy ta strona była pomocna?