Rząd ujawnia zmiany w związku z dyrektywą work-life balance

Samego projektu jeszcze nie opublikowano, podano jedynie planowany termin jego przyjęcia - II kwartał 2022 r. Czas nagli, ponieważ państwa członkowskie UE mają czas na implementację dyrektywy do 2 sierpnia 2022 r.

Najważniejsze zmiany obejmują:

1. Wydłużenie urlopu rodzicielskiego

Planowane jest wydłużenie wymiaru urlopu z 32/34 tygodni do 41/43 tygodni (w zależności od liczby urodzonych dzieci). Matka dziecka nie będzie już musiała pozostawać w zatrudnieniu w dniu porodu, aby przysługiwało jej prawo do urlopu. Ustawodawca przewidział również, że części urlopu rodzicielskiego nie będzie można przenieść na drugiego z rodziców. Ma to zaktywizować ojców do korzystania z tego urlopu (dotychczas w praktyce korzystali z niego rzadko).

Za cały okres urlopu rodzicielskiego zasiłek macierzyński będzie wynosił 70% podstawy wymiaru (obecnie przepisy przewidują odpłatność 100% za pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego, a następnie 60%), a jeśli pracownica w terminie 21 dni od daty porodu zawnioskuje o cały urlop rodzicielski wówczas za cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego będzie uprawniona do zasiłku w wysokości 81,5% (obecnie jest to 80%).

W okresie nieprzenoszalnej 9-tygodniowej części urlopu rodzicielskiego ojcu będzie przysługiwał zasiłek w wysokości 70%.

Zmiany obejmą także zasady dotyczące urlopu ojcowskiego. Ojciec, który będzie chciał z niego skorzystać będzie musiał się pospieszyć i zrobić to w ciągu 12 miesięcy od dnia urodzenia dziecka (wcześniej miał na to 2 lata).

2. Wprowadzenie nowego typu urlopu - tzw. urlopu opiekuńczego

Obecnie podobną rolę spełnia zwolnienie lekarskie w celu opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny, w trakcie którego przysługuje zasiłek opiekuńczy. Najczęściej takie zwolnienia były wykorzystywane na opiekę nad dziećmi, ale warto pamiętać, że 14 dni w roku kalendarzowym przysługuje także na opiekę nad innym chorym członkiem rodziny.

Urlop opiekuńczy ma być dodatkowym uprawnieniem i wynosić do 5 dni i być przeznaczony na zapewnienie osobistej opieki lub wsparcia krewnym, jeśli wymagają znacznej opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. Urlop będzie jednak bezpłatny.

3. Wprowadzenie zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej

Takie zwolnienie w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku będzie można wykorzystać w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem. W jego tracie pracownik zachowa prawo do 50% wynagrodzenia.

4. Ułatwienia w elastycznej organizacji pracy

Przepisy mają ułatwić korzystanie z elastycznej organizacji pracy. O telepracę, elastyczny rozkład czasu pracy czy pracę w niepełnym wymiarze będą mogli wnioskować rodzice opiekujący się dzieckiem do lat 8 oraz osoby opiekujące się krewnymi, którzy wymagają znacznej opieki z poważnych względów medycznych. Pracodawca odmowę przyznania takiej elastycznej pracy będzie musiał uzasadnić.

5. Inne zmiany

Założenia projektu ustawy przewidują także zmiany innych przepisów prawa pracy w tym:

• Możliwość niewyrażenia przez rodzica dziecka do lat 8 zgody na pracę w nadgodzinach lub w porze nocnej. Obecnie przepisy przewidują, że zgoda jest wymagana od rodziców dzieci do lat 4.
• Zmiany dotyczące zasad wypowiadania umów o pracę na czas określony – zrównanie ich z tymi obowiązującymi dla umów na czas nieokreślony (konieczność wskazania przyczyny wypowiedzenia, konsultacja zamiaru wypowiedzenia ze związkiem zawodowym, uprawnienie pracownika do przywrócenia do pracy w razie odwołania od wypowiedzenia).