Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych

Analizy

Tylko do końca stycznia możesz zrezygnować z tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS)

Strefa pracodawcy: podatki i prawo 2/2017 | 30 stycznia 2017 r.

Od 1 stycznia 2017 r. zmianie uległy m.in. przepisy dotyczące tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych („ZFŚS”). W rezultacie, pracodawcy zatrudniający od 20 do 49 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, którzy do końca 2016 r. byli zobowiązani do tworzenia ZFŚS, mogą obecnie zrezygnować z jego tworzenia. Czas na podjęcie takiej decyzji pozostał jednak tylko do końca stycznia.

Istotne ułatwienia dla pracodawców

W celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców od 1 stycznia 2017 r. wprowadzone zostały zmiany licznych przepisów, obejmujące także przepisy ustawy o zakładowym fundusz świadczeń socjalnych. Dotychczas obowiązek tworzenia ZFŚS ciążył na pracodawcach zatrudniających co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Obecnie próg ten został podwyższony i obowiązek taki mają pracodawcy, którzy zatrudniają co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Bez zmian pozostał moment określenia stanu zatrudnienia, tj. 1 stycznia danego roku.

Jeżeli jednak w danym zakładzie pracy działa zakładowa organizacja związkowa, to na jej wniosek również pracodawca zatrudniający od 20 do 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty musi utworzyć ZFŚS.

Mimo że mali pracodawcy nie mają obowiązku tworzenia ZFŚS, to jednak skorzystanie z takiej możliwości wymaga dochowania określonej procedury. Zasady rezygnacji z tworzenia ZFŚS są przy tym uzależnione od liczby zatrudnionych pracowników.

Prostsza procedura rezygnacji z ZFŚS dla pracodawców zatrudniających mniej niż 50 pracowników

O ile sam tryb rezygnacji z tworzenia ZFŚS nie uległ zmianie, to jednak zmiany przepisów, które weszły w życie od 1 stycznia 2017 r., ułatwią pracodawcom zatrudniającym od 20 do 49 pracowników rezygnację z tworzenia ZFŚS. Wynika to z faktu, że tacy pracodawcy od 1 stycznia 2017 r. nie są już również zobowiązani do wydania regulaminu wynagradzania, co z kolei ma wpływ na to, jaka procedura rezygnacji z tworzenia ZFŚS jest właściwa.

Jedynie pracodawcy, którzy zatrudniają co najmniej 50 pracowników, a zatem są zobowiązani do tworzenia regulaminu wynagradzania, mają obowiązek zawrzeć w takim regulaminie lub w układzie zbiorowym pracy postanowienia w sprawie nietworzenia ZFŚS. Taki obowiązek wydaje się nie dotyczyć pracodawców, którzy posiadają regulamin wynagradzania, mimo braku ustawowego obowiązku. Tacy pracodawcy przekazują informację o nietworzeniu ZFŚS w przyjęty u nich sposób w pierwszym miesiącu danego roku kalendarzowego.

Z uwagi na brak odmiennego uregulowania tej kwestii w przepisach przejściowych, wydaje się również, że pracodawcy, którzy utworzyli ZFŚS, a jednocześnie obecnie zatrudniają mniej niż 50 pracowników, co do zasady, mogą zrezygnować z tworzenia ZFŚS bez konieczności zmiany regulaminu wynagradzania lub układu zbiorowego i bez konsultacji tej decyzji z pracownikami. Powinni jednak przekazać stosowną informację w tym zakresie w terminie i na zasadach wskazanych powyżej.

Powyższe zasady mają również zastosowanie w przypadku, gdy pracodawca chce zrezygnować z wypłacania świadczenia urlopowego.

Kiedy pracodawca nie może zastosować uproszczonego trybu rezygnacji z ZFŚS?

Opisany powyżej uproszczony sposób rezygnacji z tworzenia ZFŚS nie zawsze znajdzie zastosowanie.

Po pierwsze, w sytuacji, gdy regulamin wynagradzania pracodawcy zawiera postanowienia dotyczące ZFŚS, wskazana będzie również zmiana tego regulaminu w tym zakresie. Taka zmiana, o ile u pracodawcy nie działają związki zawodowe, nie wymaga uzgodnienia z przedstawicielem pracowników, ponieważ odbywa się w trybie określonym w Kodeksie pracy, a nie w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Po drugie, uproszczonego trybu nie może zastosować pracodawca, który zatrudnia co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, jeśli zakładowa organizacja związkowa złożyła wniosek o utworzenie ZFŚS. W takim przypadku, gdy pracodawca będzie chciał zrezygnować z tworzenia ZFŚS, będzie musiał zastosować procedurę właściwą dla pracodawców zobowiązanych do tworzenia ZFŚS. Dla przypomnienia, tacy pracodawcy powinni zawrzeć postanowienia dotyczące nietworzenia ZFŚS w układzie zbiorowym, a w przypadku jego braku w regulaminie wynagradzania. W obu przypadkach treść tych dokumentów jest uzgadniana z przedstawicielami związków zawodowych.

Konsekwencje nie przekazania informacji w terminie

Przepisy nie określają wprost konsekwencji nieprzekazania pracownikom informacji o nietworzeniu ZFŚS lub niewypłacaniu świadczenia urlopowego do końca stycznia danego roku przez pracodawcę, który zrezygnował z tworzenia ZFŚS. Wydaje się, że w takim przypadku może nie dojść do skutecznej rezygnacji z tworzenia ZFŚS lub wypłacania świadczenia urlopowego.

Taki sposób rozumowania potwierdza Państwowa Inspekcja Pracy, według której inspektor pracy może w omawianej sytuacji wystąpić o utworzenie ZFŚS oraz naliczenie i wpłacenie odpisów na fundusz lub o wypłacenie wskazanym pracownikom świadczenia urlopowego.

Ponadto, takie postępowanie pracodawcy może stanowić wykroczenie, za które grozi kara grzywny do 5 tys. zł.

Czy ta strona była pomocna?