Ustawa znosząca ograniczenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe niezgodna z Konstytucją

W dniu 14 listopada 2018 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przewidująca zniesienie rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niezgodna z Konstytucją. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. Tym samym planowana zmiana przepisów nie zostanie podpisana przez Prezydenta i nie wejdzie w życie.

Prace Trybunału trwały od 30 października, kiedy zdecydował on o przesunięciu terminu rozprawy na 13 listopada. Następnie ogłoszenie wyroku zostało przesunięte na kolejny dzień, tj. 14 listopada. W swoim wyroku Trybunał wskazał na niezgodność powyższej ustawy z art. 7 Konstytucji dotyczącym działania organów władzy publicznej na podstawie i w granicach prawa, powołując się na wadliwość procesu legislacyjnego, a konkretnie nieprawidłowości dotyczące głosowania w Senacie (brak ustawowego kworum). Tym samym orzeczenie zostało wydane na innej podstawie niż ta wskazywana przez Prezydenta, który, przekazując ustawę do Trybunału, podniósł kwestię wadliwości procesu legislacyjnego ze względu na brak wystarczających konsultacji społecznych i w związku z tym na naruszenie art. 2 Konstytucji. W tym ostatnim zakresie Trybunał orzekł jednak o zgodności ustawy z Konstytucją. Trybunał nie rozpatrywał i nie odniósł się natomiast do konstytucyjności (bądź jej braku) samego zniesienia ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w ich aktualnym brzmieniu wskazują, że roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy (tj. limit w roku 2018 wynosi 133.290 PLN). Wejście w życie nowelizacji znoszącej to ograniczenie oznaczałoby zatem znaczący wzrost kosztów zatrudnienia w odniesieniu do lepiej wynagradzanych pracowników. Jednak wyrok Trybunału Konstytucyjnego oznacza, że od 1 stycznia 2019 r. zasady naliczania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie zmienią się i będą analogiczne do tych obowiązujących obecnie.

Zgodnie z art. 25 projektu ustawy budżetowej na 2019 rok, która znajduje się aktualnie pod obradami Sejmu, prognozowane przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej w 2019 roku wyniesie 4.765 PLN. Zakładając, że ustawa nie ulegnie zmianie w tym zakresie, limit podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne powinien w 2019 roku wynieść 142.950 PLN, tj. o prawie 10.000 PLN więcej niż w roku bieżącym.