Analizy
Co zmieni i kogo dotyczy nowa ustawa?
Ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych
Znowelizowane regulacje będą dotyczyć wszystkich osób prawnych, spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa oraz polskich oddziałów podmiotów zagranicznych. Jest to kolejny akt prawny, obok projektowanej ustawy o jawności życia publicznego, który zmierza do zwiększenia efektywności narzędzi służących do wymierzenia sankcji podmiotom zbiorowym.
Celem zwiększenia efektywności znowelizowanej ustawy, poszerzono m.in. podstawy odpowiedzialności podmiotów zbiorowych oraz zrezygnowano z wymogu uprzedniego uzyskiwania prejudykatu (wyroku skazującego osobę fizyczną, która popełniła przestępstwo). Zgodnie z projektem ustawy dla przypisania spółce odpowiedzialności wystarczające będzie, że czyn zabroniony został popełniony. Zatem, nie będzie konieczności ustalenia sprawcy.
Celem zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania, możliwe będzie zakazanie podmiotowi promocji i reklamy, ale także wprowadzenie zakazu prowadzenia określonej działalności, zakazu łączenia się czy podziału, jak też zakazu ubiegania się o zamówienia publiczne na czas trwania postępowania. Wstrzymane mogą zostać także udzielone wcześniej dotacje i subwencje. Możliwe będzie także wprowadzenie zarządu przymusowego.
Do katalogu kar wymienionych w projekcie ustawy należy w szczególności kara pieniężna w wysokości od 30 tys. zł do 30 mln zł. Kara nie będzie odnoszona do osiągniętego przychodu, a zatem możliwe będzie orzekanie kary pieniężnej wobec podmiotu, który nie wykazuje przychodu, ale posiada majątek. Możliwe będzie także rozwiązanie lub likwidacja podmiotu zbiorowego. Ponadto, nałożony może zostać także środek karny w postaci zakazu ubiegania się o zamówienia publiczne.
Projekt ustawy wprowadza przesłankę uniknięcia odpowiedzialności przez podmiot zbiorowy za czyn zabroniony, którego popełnienie zostało umożliwione przez nieprawidłowości w organizacji działalności tego podmiotu. Projekt wskazuje bowiem wprost, że od odpowiedzialności uwolniony zostanie podmiot, który co najmniej raz na dwa lata był poddawany procedurze weryfikacji przez firmę wyspecjalizowaną w audytach zgodności i ryzyka pod względem wewnętrznych procedur zapewniających zgodność działalności podmiotu zbiorowego z prawem i oceny ryzyka popełnienia czynu zabronionego w związku z prowadzoną przez ten podmiot działalnością.
Oznacza to, że od momentu wejścia ustawy w życie kluczowe dla wszystkich przedsiębiorców staną się audyty komunikacji, dokumentacji i procesów wewnątrz podmiotu, mające na celu wychwycenie potencjalnych nadużyć. Taka praktyka więc już nie tylko pozwoli na to, aby zapobiec potencjalnym przestępstwom popełnianym wewnątrz podmiotu, ale wprost uwolni przedsiębiorcę od odpowiedzialności na postawie niniejszej ustawy, jeżeli do popełnienia czynu zabronionego doszło w wyniku nieprawidłowości w organizacji działalności podmiotu.
Więcej materiałów:
Usługi ekspertów Deloitte wspierające przedsiębiorców w przygotowaniach do nowej Ustawy o Odpowiedzialności Zbiorowej
Wejście ustawy w życie to kwestia kilku miesięcy. Dlatego już teraz każdy przedsiębiorca powinien rozpocząć odpowiednie przygotowania celem zabezpieczenia się przed sankcjami, które wprowadzi ustawa. Możliwe jest to tylko przez implementację odpowiednich procedur i wprowadzenie właściwych systemów monitorowania.
Dedykowany zespół Deloitte, składający się certyfikowanych doradców i audytorów, prawników oraz informatyków, posiada szerokie spektrum doświadczeń oraz gruntowną wiedzę w zakresie compliance oraz audytów ryzyka. Jesteśmy gotowi wesprzeć kompleksowo naszych Klientów w przygotowaniu się do wejścia ustawy w życie. Przede wszystkim:
- przygotujemy odpowiednie regulaminy, wytyczne i procedury postępowania, które służyć będą zapobieganiu nadużyciom oraz pokażą, w jaki sposób powinny zachowywać się osoby pracujące w organizacji w przypadku, gdy do takiego nadużycia dojdzie (także whistleblowing);
- wprowadzimy odpowiednie zmiany do systemów operacyjnych stosowanych przez organizację, które pozwolą na monitoring działalności podmiotu, a także poczynań poszczególnych osób odpowiedzialnych za dane procesy;
- przeprowadzimy cykliczne szkolenia pracowników i współpracowników, mające na celu wykreowanie u pracowników prawidłowego wzorca postępowania,
- przeprowadzimy audyty ryzyka i zgodności wewnątrz podmiotu, które pozwolą podmiotowi na uwolnienie się od potencjalnej odpowiedzialności na podstawie ustawy.