Analizy
Praktyczne podejście do pomiaru i zarządzania ryzykiem przez banki i inne instytucje finansowe
Bestseller “Zarządzanie ryzykiem instytucji finansowych” Johna C. Hulla
Przedmowa autorstwa Przemysława Szczygielskiego, lidera sektora finansowego w Polsce i lidera zarządzania ryzykiem i doradztwem regulacyjnym dla sektora finansowego w Polsce.
Aktywne i odpowiedzialne zarządzanie ryzykiem to fundament działalności każdego banku, firmy ubezpieczeniowej, towarzystwa inwestycyjnego czy funduszu powierniczego. Na całym świecie sektor finansowy jest poddawany z jednej strony coraz większej presji regulatorów, którzy domagają się utrzymania wysokiego poziomu kapitału. Z drugiej strony – instytucje finansowe znajdują się pod stałym naciskiem akcjonariuszy, którzy oczekują coraz wyższych zysków. Konieczność pogodzenia tych, wydawałoby się sprzecznych interesów sprawia, że zarządzanie ryzykiem w każdej instytucji finansowej znajduje się w centrum zainteresowania zarządu.
Partnerem publikacji jest Deloitte | lipiec 2021
W ciągu kilku ostatnich lat zarządzanie ryzykiem przeszło rewolucję – od podejścia fragmentarycznego do zintegrowanego modelu, w którym zagadnienie to traktuje się bardziej holistycznie i obejmuje ono coraz więcej obszarów biznesowych.
- mówi Przemysław Szczygielski, partner, lider sektora finansowego w Polsce, Deloitte.
Pandemia COVID-19 diametralnie zmieniła środowisko zarządzania ryzykiem.
Wraz z kurczeniem się gospodarek i wzrostem bezrobocia, ryzyko kredytowe znacząco wzrosło, jeżeli chodzi o udzielanie kredytów zarówno klientom detalicznym, jak i firmowym. Wiele banków zezwoliło kredytobiorcom na odroczenie płatności lub zaoferowało modyfikacje, ale jednocześnie zaostrzyło standardy kredytowe dla nowych klientów. Po roku pandemii niepewność gospodarcza wciąż nas nie opuszcza.
Książka „Zarządzanie ryzykiem instytucji finansowych” jest najlepszym dowodem na to, że nawet gdy przyszłość jest niejasna, to warto sięgać po sprawdzone wzorce. Profesor John C. Hull udowadnia, że jego monografia ma uniwersalny, a przede wszystkim ponadczasowy charakter. Nawet, gdy sięga się po nią po długiej przerwie, można w niej znaleźć rozwiązanie problemu, który wydaje się być nowy. Przykładem jest obniżenie „do zera” stóp procentowych, które w ubiegłym roku zaskoczyło polski rynek. Tymczasem wcześniej mieliśmy już do czynienia z podobnym zjawiskiem w Szwajcarii czy Japonii. To odniesienie do przeszłości i bogactwo przykładów historycznych jest jednym z silnych atutów książki profesora Hulla.
Pozwala ona lepiej zrozumieć założenia zarządzania ryzykiem i mechanizmy, które nim rządzą, jak również to, że rzeczywistość nie zawsze dopasowuje się do naszych wyobrażeń.
Dodatkowo, prosty język, liczne przykłady, wykresy ilustrujące praktyczne stosowanie narzędzi analitycznych oraz zestawy pytań i ćwiczeń do samodzielnego rozwiązania sprawiają, że książka ta staje się pozycją obowiązkową. Zakłócenia spowodowane przez COVID-19 stawiają przed instytucjami finansowymi niezwykły zestaw nowych wyzwań. Będą one potrzebować silnego zarządzania ryzykiem przy jednoczesnej elastyczności i chęci ponownego przemyślenia swoich tradycyjnych podejść w fundamentalnie zmienionym środowisku biznesowym. Nie będzie możliwe zmierzenie się z nowymi elementami ryzyka bez solidnych fundamentów tego zagadnienia. Zarządzanie ryzykiem w instytucjach finansowych jest trudnym zadaniem wymagającym dogłębnej i specjalistycznej wiedzy. Tymczasem rzeczywistość stawia przed nami wciąż nowe wyzwania i to nie tylko w sferze finansowej. Zmiany w zakresie zarządzania ryzykiem w instytucjach finansowych powodują, że padają uzasadnione pytania dotyczące transparentności sektora bankowego i ubezpieczeniowego, efektywności i konkurencyjności w tych sektorach, stabilności sektora oraz bezpieczeństwa klientów i interesariuszy. Z tego też powodu pojawia się potrzeba tworzenia nowych ram w zakresie zarządzania ryzykiem, które mając na względzie otoczenie gospodarcze, geopolityczne i regulacje prawne, będą kształtować narzędzia zarządzania ryzykiem zarówno na poziomie sektora, jak i poszczególnych podmiotów funkcjonujących na rynku finansowym.
Pierwszy raz z profesorem Johnem C. Hullem zetknąłem się ponad 20 lat temu. Nasze spotkanie rozpoczęło się od jego innej książki – „Option, Futures and other derivatives”. Do dziś zajmuje ona ważną pozycję w mojej bibliotece. Nadal sięgam po nią, aby odświeżyć pamięć i poszukać inspiracji. I co ciekawe, wciąż znajduję w niej coś nowego. W jego bibliografii brakowało książki traktującej o zarządzaniu ryzykiem, będącej niejako wprowadzeniem do samej wyceny instrumentów pochodnych. Takie uzupełnienie stanowi niniejsza pozycja. Pewnie niewielu czytelników zdaje sobie sprawę, że inżynieria finansowa i nowoczesne zarządzanie ryzykiem jest dość młodą dziedziną nauki o finansach. Porozumienie z Bretton Woods od 1944 r. zapewniało częściową lub całkowitą wymianę głównych walut na złoto. Jego kryzys z początku lat 70. ubiegłego wieku, a następnie upadek w 1973 r. zbiegł się lub wręcz stanowił przyczynek do rozwoju modeli wyceny instrumentów finansowych. Ukoronowaniem tego okresu była Nagroda Nobla z 1997 z ekonomii dla Roberta C. Mertona i Myrona Scholesa za opracowanie modelu wycen opcji, który opublikowali w 1973 r.
Wszystko, co obserwujemy w obszarze zarządzania ryzykiem, powiązane z dynamicznie zmieniającym się otoczeniem i nowymi możliwościami technologicznymi sprawia, że zmiany są nieuniknione i wymagają odpowiedzi. Książka prof. Hulla w wielu aspektach nam ją oferuje.
Jest to już piąte wydanie „Zarządzania ryzykiem instytucji finansowych”, a każde z nich pokazuje to, co w podejściu profesora najcenniejsze: nieustanne dążenie do perfekcji, uzupełnienie i doskonalenie w odpowiedzi na zmieniające się otoczenie, nowe regulacje i nowe możliwości techniczne. Jestem głęboko przekonany, że każdy: od studenta po wykładowcę, od eksperta w banku po CEO/CRO, znajdzie w tej książce coś dla siebie.
Zapraszam do lektury!
Materiał pochodzi z książki "Zarządzanie ryzykiem instytucji finansowych" autorstwa Johna C. Hulla, wydawnictwo PWN
Spis treści:
ROZDZIAŁ 1
Wprowadzenie
CZEŚĆ I Instytucje finansowe i ich transakcje
ROZDZIAŁ 2 Banki
ROZDZIAŁ 3 Firmy ubezpieczeniowe i plany emerytalne
ROZDZIAŁ 4 Fundusze powiernicze, fundusze ETF i fundusze hedgingowe
ROZDZIAŁ 5 Handel na rynkach finansowych
ROZDZIAŁ 6 Kryzys kredytowy z lat 2007–2008
ROZDZIAŁ 7 Wycena i analiza scenariuszowa świat neutralny względem ryzyka i świat rzeczywisty
CZĘŚĆ II Ryzyko rynkowe
ROZDZIAŁ 8 Jak instytucje finansowe radzą sobie z ponoszonym ryzykiem
ROZDZIAŁ 9 Ryzyko stopy procentowej
ROZDZIAŁ 10 Zmienność
ROZDZIAŁ 11 Korelacje i kopuły
ROZDZIAŁ 12 Wartość narażona na ryzyko i niedobór oczekiwany
ROZDZIAŁ 13 Symulacja historyczna i teoria wartości ekstremalnych
ROZDZIAŁ 14 Metoda budowania modeli
CZĘŚĆ III Regulacje
ROZDZIAŁ 15 Bazylea I, Bazylea II i Solvency II
ROZDZIAŁ 16 Bazylea II.5, Bazylea III i inne zmiany wprowadzane po kryzysie
ROZDZIAŁ 17 Regulacje rynku derywatów OTC
ROZDZIAŁ 18 Fundamentalny przegląd księgi handlowej
CZĘŚĆ IV Ryzyko kredytowe
ROZDZIAŁ 19 Szacowanie prawdopodobieństwa niewypłacalności
ROZDZIAŁ 20 CVA i DVA
ROZDZIAŁ 21 Wartość narażona na ryzyko kredytowe
CZĘŚĆ V Zagadnienia inne
ROZDZIAŁ 22 Analiza scenariuszowa i stress-testy
ROZDZIAŁ 23 Ryzyko operacyjne
ROZDZIAŁ 24 Ryzyko płynności 24.1. Ryzyko płynności w handlu
ROZDZIAŁ 25 Zarządzanie ryzykiem modelu
ROZDZIAŁ 26 Kapitał ekonomiczny i RAROC
ROZDZIAŁ 27 Zarządzanie ryzykiem przedsiębiorstwa
ROZDZIAŁ 28 Innowacje finansowe
ROZDZIAŁ 29 Błędy w zarządzaniu ryzykiem, których należy unikać
CZĘŚĆ VI Aneksy
Rekomendowane strony
Ograniczony wybór instrumentów inwestycyjnych poprawia bezpieczeństwo konsumentów
Edukacja finansowa leży w interesie zarówno klientów, jak i instytucji bankowych