Przyszłość pracy już nadeszła

Pandemia przyspieszyła transformację, która rozpoczęła się już wcześniej w zakresie charakteru pracy oraz tego, kto i gdzie ją wykonuje. 61 proc. przedstawicieli liderów biznesowych, którzy wzięli udział w badaniu przeprowadzonym przez Deloitte, wskazało, że w ciągu najbliższych trzech lat ich firmy będą koncentrować się na przewartościowaniu koncepcji pracy (przed pandemią taki pogląd wyraziło 29 proc. ankietowanych). Głębokie zmiany, jakie możemy dziś obserwować są dla wielu osób budujące, ale niektórzy mogą dotkliwie je odczuwać, co potencjalnie zwiększy istniejące już dysproporcje. To jeden z głównych wniosków, jakie sformułowaliśmy w ramach niniejszego materiału do dyskusji, który bazuje na wywiadach z dwudziestoma sześcioma szefami firm, osobami pełniącymi funkcje decyzyjne, zpracownikami naukowymi oraz na wiedzy eksperckiej Deloitte na temat przyszłości pracy.

Kluczowe wnioski:

Potrzeba zwiększenia zaufania i szybszych procedur decyzyjnych

Niektórzy z naszych rozmówców zwrócili uwagę na to, że aby osiągnąć sukces w zmiennym i nieprzewidywalnym otoczeniu, należy wdrożyć nową koncepcję przywództwa opartą na:

1. wzajemnym zaufaniu,

2. wspólnym poczuciu celu i sensu zarówno wśród pracodawców, jak i pracowników.

Zamiast narzucać zmiany pracownikom, liderzy muszą być bardziej transparentni i chętnie podejmować współpracę, utrzymując tym samym spłaszczoną hierarchię i szybsze tempo decyzyjne wypracowane w ramach odpowiedzi na kryzys COVID-19.

Zmiana ta wymagałaby przekształcenia sposobu, w jaki firmy definiują i mierzą „dobre wyniki” poprzez zwiększenie nacisku na rezultaty (a nie nakłady) oraz na dobre samopoczucie pracowników. Trzeba będzie zdecydować, kto najlepiej wykona dane zadanie (pracownik etatowy czy zewnętrzny), a następnie tak zaprojektować doświadczenie pracownicze, aby osoba wykonująca pracę odbierała to doświadczenie jako rozwojowe, angażujące i włączające. Firmy prześcigają się dziś w wymyślaniu jak najszybszych sposobów wymiany informacji i podejmowania istotnych decyzji. Jednak, jeśli wrócą na dawne tory, mogą stracić cennych młodych pracowników i udział w rynku na rzecz perspektywicznie myślących konkurentów. Niedostosowanie do przyszłości pracy spowoduje, że przegrają bitwę o talenty i ostatecznie polegną.

Każdy powinien zainwestować w swoją przeszłość

Każdy powinien sam zainwestować we własny rozwój, przygotować się na możliwość zmiany pracodawcy. W miarę jak postępująca automatyzacja będzie wygaszać niektóre stanowiska i otwierać inne, dyplom uniwersytecki przestanie być gwarantem ciągłości zatrudnienia – ludzie będą musieli doskonalić swoje wrodzone ludzkie umiejętności jednocześnie dbając o stały rozwój kompetencji technicznych.

Z perspektywy pracownika umysłowego, dobrze wyposażone biuro domowe z niezawodnym i szybkim łączem internetowym to absolutna konieczność. W czasie pandemii okazało się, że rozproszeni pracownicy mogą sprawnie funkcjonować wykorzystując narzędzia cyfrowe i internet – otwiera to pracodawcom możliwości rekrutowania z szerszej i bardziej zróżnicowanej puli talentów. Niemniej, biznes powinien współpracować z instytucjami rządowymi, aby umożliwić większej liczbie osób rozwijanie zdolności adaptacyjnych i umiejętności miękkich przydatnych przy poszukiwaniu zatrudnienia i doskonaleniu efektywności w świecie, gdzie maszyny i komputery wykonują coraz więcej obowiązków. W miarę jak zdobycze nowoczesnej techniki będą przejmować wiele tradycyjnych zadań, firmy będą musiały dobrze sobie przemyśleć, za co płacą swoim pracownikom.

Szukanie nowego celu dla biur i pracowników biurowych

Zwrot w kierunku pracy rozproszonej będzie wymagał podwojenia wysiłków na rzecz zapewnienia pracownikom świadomości posiadania wspólnego celu – bez tego istnieje niebezpieczeństwo, że ludzie stracą poczucie przynależności, a w konsekwencji ucierpi integralność i więzi. Aby tego uniknąć, firmy powinny zmodernizować swoje biura i zaplecze techniczne tak, by wspierać zachowanie optymalnych proporcji między pracą zdalną a pracą na miejscu, w biurze. Chociaż wielu naszych respondentów zauważyło jak wydajni byli ich pracownicy w czasie pandemii, niektórzy sygnalizowali również oznaki zmęczenia i frustracji związanej z pracą z domu. Pracownicy muszą osiągnąć stan lepszej, optymalnej dla siebie równowagi pomiędzy interakcjami za pośrednictwem internetu a kontaktami osobistymi. Aby im w tym pomóc, należy przebudować biura w przestrzenie współpracy, w których pracownicy będą mogli się spotykać, dzielić pomysłami, prowadzić burze mózgów. Takie zmiany będą służyć innowacyjnemu myśleniu, które powinno zapewnić firmie przewagę konkurencyjną. Ważnym jest, aby pozwolić pracownikom na spontaniczne interakcje, jednocześnie wykorzystując szersze korzyści płynące z pracy rozproszonej, takie jak skrócenie czasu poświęcanego na dojazd do pracy, ograniczenie tłoku czy zachowanie lepszej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym pracowników.

Wyznaczenie kierunku działań

Oprócz wskazania jak wyraźnie zmienia się dziś świat pracy, nasz dokument zwraca też uwagę na wiele tematów, co do których istnieje rozbieżność poglądów. Wpływ obecnych przekształceń, z jakim wszyscy będziemy musieli się zmierzyć, nie jest jeszcze do końca określony i może okazać się inny, niż byśmy oczekiwali. Szefowie firm i instytucji, z którymi rozmawialiśmy, zdają sobie sprawę, że należy działać, aby zaadaptować się do nowej rzeczywistości. Dostosowanie pracy, pracowników i miejsca pracy w zupełnie nowym otoczeniu do innych zasad i nowej kultury jest skomplikowanym zadaniem i wyzwaniem. Nasz raport ma na celu pomóc nadać strukturę toczącej się między interesariuszami sektora prywatnego i publicznego debacie na temat tego, jak organizować pracę w przyszłości. Wynik tej debaty będzie miał ogromne konsekwencje tak dla jednostek, jak i dla społeczeństwa jako całości.