Co trzeci Polak stara się ograniczać liczbę posiadanych rzeczy

Polacy nadal niepokoją się o stan swojej sytuacji finansowej. Ponad połowa ankietowanych nie jest gotowa na poniesienie niespodziewanego wydatku, ale coraz mniej osób uskarża się na brak pieniędzy pod koniec miesiąca, wynika z raportu “Consumer Signals”, przygotowanego przez firmę doradczą Deloitte. Zapytani o kwestię priorytetów życiowych mieszkańcy Polski coraz częściej na pierwszym miejscu stawiają dobrostan i osobiste doświadczenia, podczas gdy fakt posiadania różnych dóbr zdaje się tracić na znaczeniu.

Cykliczne badanie firmy Deloitte dotyczy nastrojów konsumenckich oraz analizuje wpływ takich czynników jak inflacja na indywidualne decyzje zakupowe. Na podstawie wyników comiesięcznych ankiet przeprowadzanych wśród mieszkańców blisko 20 państw dokonywana jest ocena ich kondycji finansowej.

Nagły wydatek dużym wyzwaniem

Chociaż najnowsze wyniki badania pokazują, że kwestie finansowe nadal martwią wielu z nas to w niektórych obszarach polscy konsumenci wyrażają ostrożny optymizm. Główną przyczyną zmartwień Polek i Polaków pozostaje sytuacja finansowa (41 proc.) oraz zdrowie (40 proc., o 1 p.p. mniej niż miesiąc wcześniej). Przewidujący wzrost cen najczęściej kupowanych produktów nadal stanowią trzy czwarte wszystkich polskich respondentów. Z kolei osób deklarujących brak środków na koniec miesiąca jest o 4 p.p. mniej (32 proc.) niż przy okazji poprzedniej edycji badania. Na niezmienionym poziomie (44 proc.) pozostaje natomiast odsetek ankietowanych których osobista sytuacja finansowa jest gorsza niż rok wcześniej. Nadal ponad połowa respondentów (52 proc., -1 p.p. w porównaniu z poprzednim miesiącem) uważa, że nie jest w stanie ponieść niespodziewanego wydatku. Obawiający się o stan swoich oszczędności stanowią 38 proc. badanych (+1 p.p. w stosunku do marca 2024). Jednocześnie aż o 5 p.p. zmniejszył się odsetek obawiających się o swoją zdolność do regulowania nadchodzących płatności (takich osób jest obecnie 31 proc.).

Kwestie finansowe pozostają wyzwaniem dla wielu Polaków, o czym świadczy m.in. to, że co drugi mieszkaniec naszego kraju nie posiada środków umożliwiających pokrycie niespodziewanego wydatku. Z drugiej strony coraz mniej z nas obawia się o zdolność do regulowania zobowiązań finansowych. Oznacza to, że mimo powszechnie utrzymujących się obaw w niektórych obszarach polscy konsumenci wykazują poprawę nastrojów. Jednocześnie stały poziom respondentów przewidujących wzrost cen pokazuje, że inflacja pozostaje istotnym zmartwieniem

– mówi Michał Pieprzny, partner, lider Consumer Industry w Polsce, Deloitte.

Większość polskich konsumentów uważa, że w najbliższych miesiącach ceny produktów będą szły w górę. 73 proc. badanych spodziewa się wzrostu cen żywności. To aż o 11 p.p. więcej w porównaniu z poprzednią edycją badania. Na niezmienionym poziomie pozostaje odsetek wskazujących na wzrost cen paliw – 73 proc. Ponad trzy czwarte badanych przewiduje wyższe opłaty za media domowe, a sześciu na dziesięciu (wzrost o 7 p.p.) zakłada wzrost cen odzieży.

Niepokoje dotyczące przyszłych cen dotyczą nie tylko Polski, ale również innych krajów. Największy odsetek respondentów obawiających się dalszych wzrostów cen najczęściej kupowanych produktów i usług odnotowano w Portugalii (84 proc.), Australii (84 proc.), Hiszpanii (82 proc.) i RPA (81 proc.). Na drugim krańcu zestawienia znajdują się kraje azjatyckie: Japonia (65 proc.), Korea Południowa (64 proc.), Arabia Saudyjska (61 proc.) oraz Chiny (47 proc.).

Dobrostan i doświadczenia zyskują na znaczeniu

W ramach ostatniej edycji badania Consumer Signals autorzy sprawdzali podejście Polaków do kwestii zrównoważonego rozwoju i związanych z nim decyzji konsumenckich. Okazuje się, że 32 proc. badanych stara się planować zakupy tak, aby ograniczać marnowanie jedzenia. Co więcej, jedna trzecia z nas redukuje liczbę posiadanych dóbr. Przyznający się do kupowania drogich zachcianek stanowią jedynie 5 proc. ankietowanych. Na pytanie o to, czy więcej pieniędzy wydają na przeżycia i doświadczenia czy na rzeczy materialne, 12 proc. badanych wskazało pierwszą z kategorii. To o 4 p.p. więcej w porównaniu do dóbr fizycznych. 16 proc. badanych stwierdziło, że poszukuje osobistych doświadczeń, co stanowi dwukrotność odsetka konsumentów preferujących cyfrowe usługi.

Coraz większe znaczenie dla mieszkańców Polski zdaje się mieć kwestia osobistego dobrostanu. Obecnie stanowi ona priorytet dla co piątego ankietowanego. Na pytanie o bieżące cele 16 proc. badanych wskazało, że ciężko pracuje nad tym, aby rozwijać się m.in. na polu zawodowym. O 1 p.p. więcej stanowią osoby, które stwierdziły, że wolą cieszyć się dniem obecnym. Co dziesiąty ankietowany skupia się obecnie na zarabianiu pieniędzy, podczas gdy inni starają się osiągnąć bardziej znaczące cele. 20 proc. badanych wskazuje, że odkłada pieniądze na przyszłość, natomiast 8 proc. wydaje je na bieżące potrzeby i zachcianki.

Rezultaty badania pokazują, że polskie społeczeństwo, które przez wiele lat zmagało się z gospodarką niedoborów, obecnie zmienia swoje priorytety. Po latach nadrabiania trudnego okresu, gdy dostęp do towarów i usług znacznie się zwiększył, a konsumenci mogli szybciej zaspokajać swoje potrzeby zakupowe, można zaobserwować zmianę podejścia. Coraz więcej z nas stara się dokonywać świadomych wyborów konsumenckich, na przykład poprzez ograniczanie ilości kupowanego jedzenia. Coraz większą wagę przywiązujemy także do rozwoju osobistego i doświadczeń. Oznacza to, że Polacy coraz bardziej cenią jakość życia i zrównoważone podejście do konsumpcji. Stanowi to istotny sygnał dla przedsiębiorców, którzy powinni dopasować swoją ofertę i sposób jej komunikacji do zmieniających się preferencji konsumenckich

– mówi Julia Patorska, partnerka w zespole Sustainability, Deloitte.

Pełny raport do pobrania znajduje się tutaj.

O badaniu
Najnowsza wersja badania została przeprowadzona na przełomie kwietnia i maja 2024 r. Była to 54. edycja przeprowadzona globalnie i 45., w której wzięli udział konsumenci z Polski. W sumie eksperci Deloitte przebadali mieszkańców 20 krajów, oprócz Polski byli to obywatele: Arabii Saudyjskiej, Australii, Brazylii, Kanady, Chin, Holandii, Hiszpanii, Francji, Niemiec, Indii, Japonii, Korei Południowej, Meksyku, Portugalii, RPA, Włoch, Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Zjednoczonych Emiratów Arabskich.