Czy jedzie z nami kierowca?

Nadchodzi rewolucja transportu miejskiego

Pojazdy autonomiczne

Poza lokowaniem kapitału w elektryfikację, większość wiodących producentów samochodów dokonuje dużych inwestycji w technologię pojazdów autonomicznych¹. Jednak pomimo tego, że o samochodach bez kierowcy mówi się już od lat, jak na razie rozwiązanie to nie wpisało się na stałe w krajobraz drogowy. Jednocześnie obecne tempo przechodzenia na produkcję w pełni autonomicznych samochodów pozwala sądzić, że zmiany nastąpią w niedalekiej przyszłości. Co więcej, testy nowoczesnych rozwiązań już się zaczęły i odbywają się praktycznie na całym świecie².

Wraz z zatwierdzeniem technologii pojazdów zautomatyzowanych oraz zgody ze strony państw na ich wdrożenie, społeczeństwo zaobserwuje gwałtowne i gruntowne zmiany. Pomimo różnych szacunków oczekuje się, że do 2030 roku dystans pokonany przez pojazdy autonomiczne tylko w samej Europie może wynieść aż 40% wszystkich przejechanych kilometrów ³. Jeżeli w ciągu najbliższej dekady pełna automatyzacja rzeczywiście stanie się faktem, jest jeszcze czas, aby z powodzeniem zająć się kwestiami bezpieczeństwa i wprowadzeniem odpowiednich przepisów.⁴

Wspólne przejazdy stały się codziennością

W ciągu ostatnich kilku lat wspólne przejazdy na stałe wpisały się w krajobraz metropolii na całym świecie. Firmy takie jak Uber czy Lyft są już powszechnie znane i postrzegane jako atrakcyjna alternatywa dla innych środków transportu, w tym własnego samochodu czy transportu publicznego. Stawiając na długoterminowe strategie, gracze z tego sektora cieszą się dużym zainteresowaniem akcjonariuszy. Ciągłe gromadzenie i analizowanie danych z myślą o optymalizacji wykorzystania pojazdów oraz poprawy obsługi klienta stanowi nieodłączny element ich działalności. Docelowo planują w pełni wykorzystać potencjał pojazdów autonomicznych, co jednocześnie pozwoli na obniżenie największej pozycji kosztowej prowadzonej działalności, czyli wynagrodzeń kierowców ⁵.

Więcej przestrzeni, niższe koszty

Całkowita automatyzacja w połączeniu z ideą ridesharing da początek największej zmianie w obszarze transportu miejskiego od czasów wynalezienia silnika spalinowego. Co więcej, osiągnięcie odpowiedniego poziomu automatyzacji przyczyni się do zmniejszenia natężenia ruchu drogowego. Dzięki nowym możliwościom, jakie pojawią się wraz z popularyzacją innowacyjnych rozwiązań, przemieszczanie się na niewielkie odległości nie będzie wymagało posiadania samochodu czy budowy nowych dróg. Współdzielenie pojazdów przyczyni się do zmniejszenia liczby samochodów poruszających się po mieście, a tym samym wyeliminuje konieczność zapewnienia im większej przestrzeni do jazdy. To z kolei pozwoli na zaadoptowanie dotychczasowych dróg na inne cele^6,7.

Przejście na całkowitą automatyzację niemal natychmiast przełoży się na koszt przejazdu pojazdami autonomicznymi. Tym samym nastąpi wzrost popularności przewozów AV, co bezpośrednio wpłynie na mniejsze zainteresowanie usługami transportowymi świadczonymi zarówno przez przewoźników publicznych, jak i prywatnych.⁸ Zmiany będzie można zaobserwować również w zakresie świadczenia usług kurierskich, logistycznych czy dystrybucyjnych.

Niższe koszty wpłyną na większą dostępność oferowanej usługi, która stanie się atrakcyjną alternatywą dla transportu publicznego i własnego auta. Aby z niej skorzystać jedyną rzeczą, jaką będzie musiał zrobić użytkownik to podanie swojej początkowej i docelowej lokalizacji. Po zakończeniu jednego kursu, pojazd będzie gotowy do realizacji kolejnego przejazdu. Ograniczenie liczby samochodów na drogach istotnie wpłynie na zmniejszenie ilości odpadów, w tym emisji CO2⁹. Wprawdzie w zestawieniu z autami spalinowymi pojazdy elektryczne oferują zmniejszenie całościowej emisji dwutlenku węgla w ciągu całego cyklu życia samochodu, jednak różnice są marginalne. Poziom emisji nadal budzi niepokój, podobnie jak szkody surowcowe związane z produkcją metalu czy energia niezbędna do wyprodukowania lub korzystania z aut na własny użytek¹⁰.

Większa wydajność AV z pewnością odegra kluczową rolę w zwiększaniu popularności pojazdów bez kierowcy w największych miastach. Natomiast korzystanie z usług AV oraz wspólnych przejazdów może pozytywnie wpłynąć na produktywność, dzięki możliwości zaoszczędzenia czasu, który można wykorzystać na realizację innych zadań. Idąc tym tropem, wzrost produktywności na poziomie całej populacji będzie miał bezpośrednie przełożenie na gospodarkę danego kraju. Dla przykładu: mieszkańcom USA dojazd do pracy zajmuje średnio 9 dni w ciągu roku, co dla grupy aktywnej zawodowo jest ogromną stratą czasu¹¹.

 

Wpływ na sektor nieruchomości

Krótszy czas dojazdu oraz łatwy dostęp do każdego miejsca bez względu na lokalizację może ostudzić zapał zamieszkania w samym centrum. Wraz z rozrastaniem się miast, możliwość wykorzystania dodatkowej przestrzeni, odzyskanej dzięki AV, stanie się szczególnie ważna. W tym kontekście niezwykle istotne będzie podjęcie decyzji dotyczących aranżacji parków i przestrzeni zielonych, kwestii zabudowy mieszkaniowej, usługowej, produkcyjnej, jak również szeroko pojętej infrastruktury na potrzeby mieszkańców.

 

Wpływ AV na użytkowanie nieruchomości i gruntów

Aby zrozumieć wpływ AV w pierwszej kolejności należy przyjrzeć się zmianom, jakie nastąpią w obszarze realizacji nowych projektów budowlanych i renowacji już istniejących budynków oraz zagospodarowania otaczającej je przestrzeni. Wraz z mniejszym zapotrzebowaniem na parkingi pojawi się możliwość wykorzystania terenu w inny sposób, tylko jaki? Zgodnie z szacunkami dzięki nowemu zagospodarowaniu terenu, który do tej pory służył za parkingi, Londyn zyska powierzchnię równą pięciu Hyde Parkom (ok. 7,1 km2). Przy czym plany nowej aranżacji będą musiały uwzględnić punkty odbioru pasażerów¹².

Odzyskana przestrzeń oraz uproszczony system dróg pozwoli na nowe inwestycje, rozbudowę już istniejących budynków, jak również na powstanie nowych terenów zielonych i przestrzeni użyteczności publicznej. Wreszcie, wprowadzenie pojazdów autonomicznych umożliwi władzom wybudowanie dostępnych cenowo mieszkań, co tym samym przyczyni się do zniwelowania nierówności między właścicielami nieruchomości a wynajmującymi oraz pomoże znaleźć rozwiązanie na różnego rodzaju problemy, jak na przykład kryzys mieszkaniowy, z którym boryka się wiele krajów¹³.

 

Przyszła wartość nieruchomości

AV wpłynie na wartość nieruchomości oraz wybór miejsca do życia. Wraz ze skróceniem czasu dojazdu do pracy oraz podstawowych obiektów i instytucji, mieszkanie w bliskiej odległości od centrum straci znaczenie. W rezultacie nieruchomości usytuowane w pobliżu węzłów komunikacji publicznej utracą swoją dotychczasową przewagę konkurencyjną i wartość rynkową.

Zgodnie z przewidywaniami przestrzeń miejska powiększy się o tereny wcześniej służące za parkingi, co z pewnością wpłynie na krajobraz obszarów mieszkalnych, przyczyni się do powstania terenów zielonych, rozbudowania istniejących i powstania nowych obiektów oraz rozwoju gospodarczego.¹⁴ W momencie, gdy technologia pojazdów autonomicznych osiągnie swój docelowy poziom i uzyska pełną zdolność operacyjną, ceny nieruchomości ponownie ulegną zmianie - niewykorzystana przestrzeń stanie się bardzo atrakcyjna dla inwestorów zainteresowanych jej zagospodarowaniem. Nowoczesne podejście będzie siłą napędowa, która tchnie nowe życie w centra miast, które staną się źródłem nieodkrytych możliwości, oraz przełoży się na wzrost popytu na nieruchomości i usługi.

 

Warunki udanej zmiany

Powodzenie wymienionych wcześniej inicjatyw będzie zależało od starannego planowania i zarządzania oraz odpowiedniego uwzględnienia potrzeb społeczno-gospodarczych. W tym kontekście rola rządu wydaje się być nieoceniona, bowiem musi on zadbać, aby nie doszło do nadmiernej prywatyzacji nowo odzyskanych terenów, jak również zapewnić infrastrukturę niezbędną do realizacji założeń zmiany. Podjęcie właściwych działań pozwoli na należyte zajęcie się kwestią zatrudnienia oraz przyczyni się do poprawy ogólnego samopoczucia ludności i jakości otaczającej nas przestrzeni.

 

Przypisy:
¹Jedne z największych firm technologicznych z Doliny Krzemowej wykładają pokaźne sumy, inwestując w automatyzację i ridesharing; w ciągu ostatnich 20 lat całkowita kwota finansowania wyniosła blisko 23 mld dolarów (Goldman Sachs). Zgodnie z szacunkami do 2025 roku wartość inwestycji przekroczy 96 mld dolarów oraz 290 mld dol do roku 2035, co przełoży się na globalną kapitalizację rynkową na poziomie 17%, a do 2035 roku podróż pojazdami autonomicznym wyniesie ok. 27% przebytych mil (Cushman&Wakefield).
²Kraje z prawie wszystkich kontynentów inwestują w tę technologię i przygotowują drogi na wprowadzenie AV w ciągu najbliższych dziesięciu lat (the Verge 2020).
³ PWC, Five trends transforming the Automotive, 2017.
⁴ Troy Baltic, A. C., Russell Hensley, And Nathan Pfaff. How sharing the road is likely to transform American mobility, 2019.
⁵ Uber’s self-driving cars are a key to its path to profitability, 2020
⁶ Shetty, S, The new economy, Cars take up way too much space in cities, 2021.
⁷ Stokes, N. Can today’s car parks become tomorrow’s housing developments?, 2017
⁸ Transport & Environment, Does sharing cars really reduce car use?, 2017
⁹ Samochody prywatne przez 95% swojego cyklu życia stoją zaparkowane (Światowe Forum Ekonomiczne), co wskazuje na niezwykle niską efektywność wykorzystania pojazdów.
¹⁰ Transport & Environment, Batteries, 2021.
¹¹ The Washington Post, Average commute time reached a new record last year, 2019.
¹² Sidders and Shankleman, A Driverless Future Threatens the Laws of Real Estate, 2018.
¹³ Breach, Planning for the future: How flexible zoning will end the housing crisis. Centre for Cities, 2020.