Oprogramowanie IBM – o czym warto pamiętać na początku 2021 (i nie tylko)?

W rok 2021 wchodzimy z nowym zapałem i pomysłami na to, jak odnaleźć się w biznesie w czasach pandemii. Początek roku większości z nas kojarzy się z podsumowywaniem dotychczas zrealizowanych zadań i planowaniem nowych wyzwań. Pomimo trudnego 2020 roku, obszar licencjonowania oprogramowania IBM nie stanął w miejscu, a wejście w nowy rok jest dobrym momentem, aby podsumować „nowości”, które zmieniły licencjonowanie oprogramowania IBM w minionych latach, a tym samym mogą zainteresować nie tylko osoby odpowiedzialne za obszar zarządzania licencjami, ale również każdego, kto planuje w roku 2021 skupić się na optymalizacji i redukcji kosztów.
 

FlexPoint

Najstarszym spośród tu omawianych, ale wciąż stosunkowo nowym rozwiązaniem są pakiety produktów licencjonowane per FlexPoint. W ramach dostępnych pakietów produkty są w nich licencjonowane według zdefiniowanej miary licencyjnej (np. autoryzowany użytkownik, procesorowa jednostka wartości, instalacja, itp.). Na pierwszy rzut oka może się to wydawać trywialne, ponieważ określenie poziomu wykorzystania licencyjnego wymaga jedynie konwersji wspomnianych miar licencyjnych, przypisanych do wybranych produktów (np. autoryzowany użytkownik, procesorowa jednostka wartości), do jednostek FlexPoint zgodnie z przelicznikami zapisanymi w stosownym dokumencie licencyjnym. Gdy zaczniemy głębiej analizować aspekty związane z wdrożeniem i kontrolowaniem wykorzystania licencyjnego pakietów per FlexPoint można zauważyć pojawienie się niuansów, takich jak m.in. konieczność ciągłego monitorowania liczby wykorzystywanych licencji i związanego z tym ryzyka pojawienie się niezgodności.

Jak to wygląda w teorii?

Wyobraźmy sobie, że w naszej organizacji korzystamy z oprogramowania Cognos Analytics Administrator / User per autoryzowany użytkownik, Decision Optimization for Data Science Deployment Edition i SPSS Statistics Server Standard per procesorowa jednostka wartości. W poniższej tabeli przedstawiliśmy schemat wykorzystywanych produktów IBM i wskazaliśmy liczbę wymaganych FlexPoint licencji dla zdefiniowanego środowiska:

Jak to wygląda w praktyce?

Jednak jak wiemy, że obliczenie wymogu licencyjnego na dany moment w czasie nie rozwiązuje problemu, ponieważ Licencjobiorca jest zobligowany do ciągłego zachowania zgodności licencyjnej, a środowiska informatyczne mogą ulegać zmianom w czasie. Patrząc od strony wygody użytkowania, pakiety FlexPoint wydają się być świetnym rozwiązaniem, ponieważ dają Licencjobiorcy elastyczność, dzięki możliwości zmiany przypisania liczby wykorzystywanych licencji w zależności od potrzeb organizacji w ramach posiadanej puli licencji. Należy jednak pamiętać, że jest też druga strona medalu – elastyczność od strony licencyjnej może komplikować proces zarządzania takimi licencjami, a tym samym stwarzać ryzyka zaistnienia niezgodności, w szczególności w rozbudowanych i często zmieniających się środowiskach. Istotną kwestią, o której należy w tym kontekście pamiętać, jest narzędzie IBM License Metric Tool (ILMT), które wspiera monitorowanie produktów licencjonowanych per FlexPoint i użycie, którego jest niezbędne do korzystania z warunków dot. Ograniczonej Mocy Obliczeniowej np. dla produktów licencjonowanych per PVU dostępnych w ramach wybranych pakietów. Choć monitorowanie produktów pakietowych z miarą licencyjną, dla której nie ma zastosowania licencjonowanie na zasadach Ograniczonej Mocy Obliczeniowej, jest opcjonalne, odstąpienie od tej praktyki może dodatkowo potęgować ryzyko zaistnienia rozbieżności w przypadku zmian w środowisku - przy wprowadzaniu jakichkolwiek zmian w środowisku konieczna jest weryfikacja, iż w żadnym momencie w czasie nie została przekroczona łączna liczba posiadanych uprawnień. W związku z faktem, iż uprawnienia są łączne i dotyczą nie tylko jednego produktu, ale całego pakietu, istnieje zwiększone ryzyko powstania braku licencyjnego.

Reasumując, choć pakiety FlexPoint są niewątpliwie wygodnym rozwiązaniem z punktu widzenia użytkownika końcowego, korzystanie z nich wiąże się z dodatkowymi ryzykami licencyjnymi. Warto o tym pamiętać.
 

Cloud Paks

Najnowszym rozwiązaniem produktowym są pakiety IBM Cloud Pak, które dają możliwość szybszego i bezpieczniejszego przenoszenia aplikacji do rozwiązania w chmurze. W zależności od potrzeb organizacji IBM proponuje sześć różnych pakietów:

• IBM Cloud Pak for Applications
• IBM Cloud Pak for Automation
• IBM Cloud Pak for Data
• IBM Cloud Pak for Integration
• IBM Cloud Pak for Multicloud Management
• IBM Cloud Pak for Security
   

Pakiety IBM Cloud Pak można wdrażać na dwa sposoby:

• w tradycyjnych środowiskach (maszyny wirtualne, LPAR’y, maszyny fizyczne, appliance), w których poziom wykorzystania jest monitorowany w narzędziu ILMT. Należy wspomnieć również, iż ILMT wspiera także pakiety IBM Cloud Paks i IBM FlexPoints dla wdrożeń innych niż kontenerowe;
• jako kontenery, które zawierają oprogramowanie IBM dostępne w pakiecie i poziom wykorzystania jest monitorowany przez wbudowane narzędzie IBM License Service (instalowane automatycznie, konieczna jest jedynie jego konfiguracja). Warto zwrócić uwagę na fakt, iż w przypadku wyboru tego rozwiązania, oprogramowanie powinno być instalowane na kontenerach certyfikowanych przez IBM. W sytuacji, gdy Klient zdecyduje się na korzystanie z samodzielnie skonfigurowanych kontenerów nieposiadających certyfikatu wydanego przez IBM, niezbędne jest dodanie dodatkowych adnotacji opisujących sytuację. Dodatkowo, należy pamiętać, iż dla wszystkich pakietów IBM Cloud Paks wdrożonych w kontenerach wymagane jest nabycie uprawnień, które będą równe wymaganiom licencyjnym i będą mierzone zgodnie z przelicznikiem zawartym w dokumencie licencyjnym dla konkretnej wersji pakietu.
   

IASP

O ile powyższe dwa punkty zawierały informacje o nowych miarach licencyjnych, o tyle trzecia rzecz, o której warto wspomnieć, obejmuje inny obszar zarządzania licencjami i dotyczy nowego partnerskiego programu IBM Authorized SAM Provider (IASP) dla Klientów IBM. Ma on na celu przedstawienie firmom jak w sposób optymalny i zgodny z warunkami licencyjnymi korzystać z oprogramowania IBM. Program realizowany jest przy współpracy trzech stron: IBM, Partnera IBM oraz Klienta. Jakie są kluczowe założenia programu oraz korzyści dla Klienta?

• Brak przeglądów zgodności licencyjnej przez czas trwania programu. 
• Wdrożenie narzędzia ILMT wraz z konfiguracją oraz rozwiązywaniem problemów technicznych.
• Dla systemów niewspieranych przez narzędzie ILMT opracowanie mechanizmu automatycznego zbierania danych i generowania raportów PVU.
• Dokonanie optymalizacji liczby wykorzystywanych i posiadanych licencji oraz zaproponowanie nowych rozwiązań dotyczących planowania budżetu przed kolejnymi zakupami.
• Przygotowanie rocznej oceny stanu wyjściowego dla całości wdrożonego oprogramowania IBM.
• Doradztwo w zakresie wyboru optymalnego modelu licencjonowania oraz rekomendacje zmian w konfiguracji i architekturze wykorzystywanych rozwiązań IBM.

Warto przy tym również wspomnieć, że w listopadzie 2020 roku IBM włączył narzędzia Snow Software, Aspera i ServiceNow do rozwiązań akceptowanych, jako narzędzia alternatywne dla ILMT (wcześniej akceptowane były tylko narzędzia HCL BigFix oraz Flexera), przy jednoczesnym zachowaniu prawa do licencjonowania na zasadach ograniczonej mocy obliczeniowej. Po więcej informacji dotyczących programu IASP odsyłam do artykułu napisanego przez kolegę z zespołu.

ILMT

Wraz z końcem roku 2020 została wydana nowa wersja narzędzia ILMT. Grudzień dla większości firm jest okresem wzmożonej pracy i domykania otwartych spraw przed okresem świątecznym, przez co wzrastają ryzyka zaniedbań w niekluczowych dla organizacji obszarach, jakim może być aktualizacja narzędzia ILMT do najnowszej wersji 9.2.22. Należy przede wszystkim wspomnieć, że zgodnie z warunkami zawartymi w umowie Passport Advantage, Licencjobiorca zobligowany jest do posiadania wdrożonej najnowszej wersji narzędzia ILMT. W przypadku posiadania nieaktualnej wersji narzędzia, jest bardzo prawdopodobne zaobserwowanie nieprawidłowych kalkulacji liczby PVU per rdzeń w związku z posiadaniem starych tabel PVU oraz problemów z poprawnym dokonaniem bundling’ów, których powodem będzie posiadanie nieaktualnego katalogu oprogramowania.
 

Podsumowanie

Jak widać w poprzednim roku wiele zmieniło się w obszarze licencjonowania IBM i możemy dojść do wniosku, że zmiany te jeszcze bardziej skomplikowały niełatwe już do tej pory warunki licencyjne. W związku z tym, należy przede wszystkim wspomnieć, jak ważne jest dbanie o zgodność licencyjną (IBM pomimo pandemii działa prężnie i przeglądy zgodności licencyjnej są w dalszym ciągu przeprowadzane). Dodatkowo, warto zwracać szczególną uwagę na regularne weryfikowanie stanu środowiska, w celu sprawdzenia, jakie obszary wymagają interwencji. Dzięki tym czynnościom, możliwe będzie dokonanie oceny czy organizacja posiada wystarczające kompetencje, aby się nimi zająć, czy np. warte rozważenia będą takie opcje jak outsourcing usług lub rozwiązania hybrydowe.