Urządzenia techniczne posiadające części budowlane i powiązane z sieciami

Analizy

Urządzenia techniczne posiadające części budowlane i powiązane z sieciami

Czy zawsze podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości jedynie od wartości części budowlanych?

Ekspres RET 1/2021 | 01 lutego 2021 r.

Kwestia opodatkowania podatkiem od nieruchomości urządzeń technicznych posiadających części budowlane jedynie od wartości części budowlanych od lat budzi pewne wątpliwości. Najczęstszą okolicznością wskazywaną przez sądy administracyjne w uzasadnieniach wydawanych wyroków jest nowelizacja ustawy Prawo budowlane, na mocy której od 27 czerwca 2015 r. zmieniło się brzmienie definicji obiektu budowlanego – m.in. poprzez wykreślenie sformułowania „całość techniczno-użytkowa”.

W wielu sprawach to właśnie przedmiotowa nowelizacja przyczyniła się do braku uznania za przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości urządzeń technicznych. Warto przy tym podkreślić, iż również przepisy prawa budowlanego sprzed wskazanej nowelizacji pozwalały na traktowanie jako budowli jedynie części budowlanych urządzeń technicznych. Mimo to, sądy administracyjne wciąż wydają wyroki sprzeczne z tym stanowiskiem.
 

Niejednolite orzecznictwo sądów administracyjnych

W praktyce kwestia opodatkowania podatkiem od nieruchomości urządzeń technicznych posiadających części budowlane może zależeć od danej indywidualnej sprawy, przy czym w orzecznictwie pojawiają się sprzeczne stanowiska odnośnie tego samego rodzaju majątku. Jako przykład można wskazać chociażby stacje redukcyjno-pomiarowe gazu, w stosunku do których NSA zajął stanowisko w wyroku z 27 marca 2017 r. (II FSK 311/15), zgodnie z którym wartość urządzeń technicznych nie powinna być uwzględniana w podstawie opodatkowania.

W ostatnim czasie zaczęły pojawiać się wyroki, traktujące stacje redukcyjno-pomiarowe gazu w zupełnie odmienny sposób – jako opodatkowane budowle. Np. zgodnie z nieprawomocnym wyrokiem WSA w Poznaniu z 30 października 2020 r. (I SA/Po 486/20):

  • nie można uznać, by wiodące znaczenie dla kwalifikacji urządzeń jako niestanowiących budowli miała trwałość połączenia stacji gazowej z gazociągiem i względna łatwość demontażu urządzeń stacji,
  • fakt, że stację można odłączyć i zastąpić ją inną, nie świadczy o braku połączeniu technicznego,
  • decydującym jest to, że dany gazociąg nie może prawidłowo funkcjonować, tj. dostarczać gazu odbiorcom bez spornych urządzeń (całość techniczno-użytkowa).

Należy podkreślić, że przytoczone powyżej wyroki dotyczą stanu prawnego sprzed zmiany definicji obiektu budowlanego w prawie budowlanym.

Podobną niespójność można zauważyć w przypadku traktowania podatkowego transformatorów. W wyroku NSA z 22 lipca 2020 r. (II FSK 1064/20), urządzenia techniczne w postaci transformatorów, urządzeń rozdzielczych oraz baterii akumulatorów, składające się na wewnętrzne wyposażenie stacji transformatorowej, zostały uznane za opodatkowane budowle w całości. NSA, wbrew stanowisku popartemu licznymi wyrokami mówiącymi o wyeliminowaniu wraz z nowelizacją ustawy Prawo budowlane „całości techniczno-użytkowej”, przedstawił zupełnie odmienne stanowisko, zgodnie z którym po tej nowelizacji wzmocniono wymogi trwałości fizycznego i funkcjonalnego związku pomiędzy częściami budowlanymi i niebudowlanymi. Na tej podstawie m.in. transformator został uznany za element zapewniający możliwość wykorzystywania zgodnie z przeznaczeniem sieci energetycznej (budowli), z którą jest powiązany, a zatem za stanowiący z tą siecią jedną całość podlegającą opodatkowaniu. Warto podkreślić, że w ugruntowanym orzecznictwie NSA (dotyczącym stanu prawnego sprzed zmiany definicji obiektu budowlanego w prawie budowlanym) transformatory były do tej pory uznawane za urządzenia techniczne niepodlegające opodatkowaniu (tak np. w wyroku NSA z 26 lutego 2014 r., II FSK 1468/12, z 15 kwietnia 2014 r., II FSK 1091/12 czy z 16 grudnia 2016 r., II FSK 3479/14).


Niepewna sytuacja właścicieli urządzeń technicznych z częściami budowlanymi i powiązanych z sieciami

Z uwagi na powyższe należy zwrócić szczególną uwagę na niepokojącą tendencję sądów administracyjnych do niejednolitego rozstrzygania spraw dotyczących opodatkowania podatkiem od nieruchomości urządzeń technicznych posiadających części budowlane. W orzecznictwie sądowo-administracyjnym w stosunku do takich samych lub bardzo podobnych obiektów możliwe jest często wyróżnienie dwóch, przeciwstawnych linii orzeczniczych: pierwszej – traktującej urządzenia techniczne jako niestanowiące przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości, i drugiej – która urządzenia te traktuje wraz z posiadanymi przez nie częściami budowlanymi za obiekt budowlany i budowlę w całości, a zatem również za przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości.

Mając to na uwadze nie można wykluczyć, że w przypadku sporu dotyczącego kwalifikacji na gruncie podatku od nieruchomości, sąd w indywidualnej sprawie zajmie zupełnie odmienne stanowisko, niż znane podatnikowi z dotychczasowych wyroków sądów administracyjnych. Zwłaszcza, gdy podatnik jest właścicielem urządzeń technicznych posiadających części budowlane lub powiązanych z sieciami opodatkowanymi jako budowle w taki sposób, że zapewniają możliwość ich wykorzystania zgodnie z przeznaczeniem.

Subskrybuj "Ekspres RET"

Subskrybuj na e-mail powiadomienia o nowych wydaniach tego biuletynu.

Współautorem artykułu jest: Patrycja Pazik, Konsultantka w dziale Doradztwa Podatkowego 

Czy ta strona była pomocna?