Analizy
Nowa matryca stawek VAT uchwalona przez Senat
Alert podatkowy (28/2019) | 5 sierpnia 2019 r.
Na posiedzeniu w dniu 2 sierpnia Senat przyjął ostateczne poprawki do projektu nowelizacji ustawy o VAT. Nowa matryca stawek wejdzie w życie najprawdopodobniej w obecnym kształcie.
Od listopada 2018 r. w rządzie, a następnie parlamencie toczą się prace nad obszerną nowelizacją ustawy o VAT, wprowadzającą nowe przepisy regulujące stosowanie stawek obniżonych 5% i 8% (pisaliśmy o tym szerzej w naszych wcześniejszych alertach z 13 listopada 2018 r.: Nowe tabele stawek VAT – opublikowano projekt ustawy oraz z 25 lutego 2019 r.: Nowa matryca stawek VAT – wyniki konsultacji).
Po skierowaniu projektu do Sejmu w marcu 2019 r. prace nad nim odsunęły się w czasie ze względu na liczne kontrowersje, które wywoływał. Aktualnie zmierzają one do końca. Z dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, że treść nowelizacji nie ulegnie już zmianie. Jeżeli tak się stanie, ustawa wejdzie w życie 1 listopada 2019 r.
Najważniejsze założenia nowych przepisów
Warto przypomnieć, iż do kluczowych założeń projektu - w obecnym kształcie - zaliczyć można:
- Wprowadzenie tzw. nowej matrycy stawek VAT, czyli w istocie zupełnie nowych załączników nr 3 i nr 10 do ustawy, w których wskazano towary i usługi opodatkowane obniżonymi stawkami VAT (odpowiednio 8% oraz 5%); nowe tabele zawierają zasadniczo grupowania dużo bardziej pojemne, które z założenia mają powodować łatwiejsze klasyfikowanie towarów i usług dla celów określenia ich właściwej stawki VAT.
- W treści nowych załączników zaproponowano całkowite odejście od stosowania dla celów klasyfikacji towarów PKWiU 2008, na rzecz CN - nomenklatury scalonej; natomiast dla celów klasyfikacji usług PKWiU 2008 zostanie zastąpiona przez aktualną PKWiU 2015.
- Powyższe zmiany w praktyce skutkować będą licznymi przesunięciami w stawkach VAT właściwych dla poszczególnych towarów i usług. Nie wszystkie konkretne zmiany zostały już jednoznacznie zidentyfikowane (a wiele z nich zapewne będzie wynikiem przyszłej praktyki interpretacyjnej przepisów oraz klasyfikacji statystycznych). Niemniej już teraz wskazać można, że zmiany dotkną w szczególności takich branż, jak:
- spożywcza (np. owoce morza, pieczywo i inne podobne wyroby, przyprawy, sosy, owoce, warzywa, orzechy i potencjalnie wiele innych),
- medyczna i produktów związanych z higieną (zmiany mogą dotknąć różnego rodzaju wyrobów medycznych i farmaceutycznych oraz środków odkażających, a także niektórych produktów związanych z higieną i z opieką nad dziećmi),
- wydawnicza (zmiany obejmą opodatkowanie książek, e-booków, czasopism, e-czasopism itp.),
- produkcji nawozów i środków ochrony roślin.
- Wprowadzenie zupełnie nowej instytucji – tzw. Wiążącej Informacji Stawkowej (WIS), która ma być decyzją administracyjną wydawaną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wiążąco potwierdzającą prawidłowość stosowanych stawek VAT.
- W projektowanych przepisach pewien skutek ochronny w zakresie podatku VAT ma również obecnie dawać tzw. Wiążąca Informacja Akcyzowa (WIA).
- Ustawa ma zasadniczo obowiązywać od 1 listopada 2019 r. W tym dniu będzie np. możliwe już występowanie o Wiążące Informacje Stawkowe.
- Również 1 listopada 2019 r. – na mocy specjalnego przepisu przejściowego – stawką 5% oraz 8% zostaną opodatkowane wybrane towary i usługi (m.in. książki, czasopisma oraz publikacje w formie elektronicznej).
- Natomiast pozostałe stawki według nowych tabel będą stosowane do dostaw i usług wykonanych od 1 kwietnia 2020 r.
Zmiany na etapie prac w Sejmie i Senacie
W trakcie prac parlamentarnych w okresie od marca do początku sierpnia br. procedowane przepisy były kilkakrotnie przedmiotem ożywionych dyskusji. Ostatecznie, oprócz szeregu zmian o charakterze technicznym, wśród najważniejszych modyfikacji wprowadzonych do projektu w stosunku do pierwotnej wersji zaproponowanej przez rząd wskazać można:
- Całkowite zrezygnowanie z budzącego najwięcej kontrowersji planu Ministerstwa skutkującego podwyżką VAT na wiele soków i nektarów (z 5% na 23%). Ostatecznie stawka 5% ma dotyczyć wszystkich napojów, w których udział masowy soku wynosi nie mniej niż 20% - tak jak ma to miejsce obecnie.
- Wprowadzenie stawki 5% na napoje (tzw. mleka) roślinne – na bazie soi, orzechów, nasion itp. Obecnie ustawa o VAT nie przewiduje analogicznych regulacji (niektóre mleka tego rodzaju w praktyce korzystają ze stawki obniżonej ze względu na zawartość co najmniej 20% soku w składzie).
- Podstawową stawką 23% VAT (zamiast proponowanych wcześniej 8%) ma być objęte drewno opałowe w postaci kłód, szczap, gałęzi, wiązek chrustu lub w podobnych postaciach.
W trakcie prac połączono projekt nowej matrycy VAT z inną ustawą nowelizującą (wprowadzającą m.in. obowiązkowy split payment). Spowodowało to rezygnację z niektórych zmian, o których pisaliśmy wcześniej: dotyczących odwrotnego obciążenia (gdyż drugi projekt zasadniczo likwiduje tę instytucję) oraz solidarnej odpowiedzialności (drugi projekt istotnie przepisy te modyfikuje).
Jak przygotować się do nadchodzących zmian?
Nowa matryca stawek VAT zasadniczo wejdzie w życie od 1 kwietnia 2020 r. Jednakże, ze względu na rozległość zmian, warto jak najszybciej rozważyć, w jakim zakresie dotkną one podatników.
Prace rozpocząć można od kompleksowego przeglądu poszczególnych towarów i usług oferowanych przez dany podmiot i dokonać ich „przeklasyfikowania” do grupowań z nowych tabel (może to być niestety proces bardzo czasochłonny). Natomiast już od 1 listopada 2019 r. będzie można występować o Wiążącą Informację Stawkową (WIS) celem potwierdzenia problemowych kwestii (od 1 kwietnia 2020 r. WIS stanie się wiążąca dla organów podatkowych). Zakładany pięciomiesięczny okres przejściowy może jednak nie być wystarczający. Alternatywnie, w zakresie niektórych towarów rozważyć można także występowanie o Wiążącą Informację Akcyzową (WIA). Niezbędnym może być również przeszkolenie odpowiednich pracowników z zakresu nowych regulacji oraz wdrożenie odpowiednich procedur, które pozwolą na ustalanie prawidłowych stawek.
Kontakt
