Nowa matryca stawek VAT – wyniki konsultacji

Od kilku miesięcy w Ministerstwie Finansów toczą się prace nad obszerną nowelizacją ustawy o VAT w zakresie systemu stawek obniżonych podatku (pisaliśmy o tym we wcześniejszym alercie podatkowym z 13 listopada 2018 r.).

Mimo że zasadniczym celem projektu jest uproszczenie systemu, w myśl zasady „równania stawek w dół”, od samego początku wzbudzał on wiele kontrowersji, w szczególności w branży spożywczej. Równocześnie przewidywał on bowiem w wielu obszarach podwyżkę podatku, niekiedy bardzo znaczną.

15 lutego na stronie RCL^[1] pojawił się kilkudziesięciostronicowy dokument stanowiący podsumowanie wszystkich uwag zgłoszonych w toku konsultacji publicznych. Jednocześnie stanowi on zapowiedź zmian, które uwzględnione zostaną przez resort w kolejnej wersji projektu ustawy.

Poniżej prezentujemy podsumowanie najważniejszych wniosków płynących z jego treści.

Soki i nektary – więcej napojów objętych 5% stawką VAT

Aktualnie napoje owocowe i warzywne obłożone są preferencyjną stawką 5% VAT, jeśli zawierają co najmniej 20 proc. soku (jeśli zaś zawartość soku jest mniejsza – stawka wynosi 23%). W pierwotnej wersji projekt zakładał utrzymanie wskazanej stawki obniżonej wyłącznie dla napojów o stuprocentowej zawartości soku.

W wyniku licznych postulatów branży owocowo-warzywnej resort zdecydował się na kompromisowe rozwiązanie. W nowej wersji projektu stawka 5% ma znajdować zastosowanie do:

• soków 100%,
• nektarów owocowych, napojów warzywnych, w których udział masowy soku warzywnego wynosi co najmniej 50% składu surowcowego,
• napojów powstałych w wyniku połączenia ww. produktów.

Nektary owocowe mają być przy tym definiowane w oparciu o rozporządzenie wykonawcze wydane na podstawie art. 15 pkt 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (które określa m.in. minimalny udział soku owocowego z poszczególnych owoców w składzie surowcowym takiego napoju).

Nie uwzględniono natomiast postulatów utrzymania stawki 5% na napoje roślinne (takie jak np. owsiane, gryczane, orkiszowe, ryżowe, sojowe itp.). Obecnie korzystają one z preferencyjnej stawki, gdyż zazwyczaj uznawane są za napoje o zawartości soku przekraczającej 20% składu surowcowego. Ministerstwo nie przychyliło się do wprowadzenia odrębnej regulacji dla produktów tego typu – będą one mogły skorzystać ze stawki obniżonej tylko w razie spełnienia ww. nowych warunków.

Stawki VAT dot. prasy regionalnej i lokalnej oraz audiobooków

Innym obszarem, w którym projekt zakłada podwyżkę podatku (z 5% do 8%) są tzw. czasopisma specjalistyczne, w rozumieniu art. 2 pkt 27f ustawy o VAT (tj. czasopisma o stosunkowo niskich nakładach, dotyczące tematyki np. kulturalnej, popularnonaukowej, społecznej, regionalnej lub lokalnej).

Ministerstwo przychyliło się do uwag przedstawicieli branży prasowej w zakresie negatywnych skutków takiej zmiany dla czasopism regionalnych i lokalnych. W nowej wersji projektu obniżona stawka 5% znajdzie zastosowanie również do czasopism regionalnych i lokalnych (zdefiniowane mają zostać szczegółowo w dodawanym pkt 27g do art. 2 ustawy o VAT).

Zakłada się również doprecyzowanie brzmienia nowych przepisów tak, aby stawką 5% dla książek objąć także audiobooki na nośnikach fizycznych, a stawką 8% dla prasy objąć tzw. roczniki. Ministerstwo nie przychyliło się natomiast m.in. do licznie zgłaszanych postulatów utrzymania symboli ISBN i ISSN jako warunku stosowania obniżonych stawek dla wydawnictw.
 

Nowy termin wejścia w życie nowelizacji

Dotychczas projekt zakładał częściowe wejście w życie nowych regulacji już z dniem 1 kwietnia 2019 r. Dotyczyć to miało w szczególności:

• przepisów dotyczących Wiążącej Informacji Stawkowej (WIS), która ma dawać podatnikom urzędową ochronę w zakresie stosowanych stawek,
• częściowo nowej matrycy stawek VAT, w zakresie takich towarów jak książki, czasopisma, e-booki etc.

Aktualnie resort finansów zamierza przesunąć tę datę na 1 czerwca 2019 r.

Natomiast data rozpoczęcia stosowania nowej matrycy stawek VAT (1 stycznia 2020 r.) została utrzymana. Oznacza to, że przedsiębiorcy będą mieli mniej czasu na przygotowanie się do tych rozległych zmian.

Wiążąca Informacja Stawkowa (WIS) oraz pozostałe kwestie

Formalne potwierdzenie znalazły sygnały płynące już wcześniej z Ministerstwa, o objęciu stawką 8% VAT produktów leczniczych weterynaryjnych.

Przewidywane są również pewne modyfikacje w zakresie trybu wydawania Wiążącej Informacji Stawkowej (WIS). Organem właściwym w ich zakresie nie mają być, jak zakładano dotychczas, wyznaczeni przez Ministra dyrektorzy izb administracji skarbowej, ale jeden organ w skali całego kraju - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (właściwy już obecnie w sprawach interpretacji indywidualnych). Daje to nadzieję na większą jednolitość stanowisk zajmowanych przez fiskusa w sprawach stawkowych. Ponadto przewiduje się, że WIS będzie mogła odnosić się nie tylko do jednego towaru albo usługi, lecz również do świadczeń kompleksowych (np. zestawów składających się z kilku towarów).

Przypisy:

^[1] https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12317902