Przegląd podatkowy: VAT

Wybrane orzeczenia TSUE i NSA

1. Nieudane przejęcie z prawem do odliczenia VAT

17 października 2018 r. TSUE wydał wyrok w sprawie Ryanair (C-249/17). Postępowanie dotyczyło irlandzkiej spółki holdingowej, która planowała przejęcie wszystkich akcji innego przewoźnika, ale z uwagi na przepisy prawa konkurencji nie mogła w pełni zrealizować zamierzonej transakcji. Irlandzki fiskus nie zgodził się na odliczenie VAT zawartego w cenie m.in. usług doradczych, które Ryanair nabył w związku z planowanym przejęciem. W wyroku TSUE zajął jednak przychylne podatnikowi stanowisko. Trybunał uznał, że holding nabył sporne usługi z zamiarem prowadzenia działalności gospodarczej w postaci zarządzania spółką zależną (usługa zarządzania opodatkowana VAT). Z rozstrzygnięcia TSUE wynika, że skoro wydatki na usługi miały wyłączną przyczynę w planowanej działalności gospodarczej, to spółka zachowuje prawo do pełnego odliczenia mimo nieudanej próby nabycia akcji.

Konsekwencje w praktyce

Wyrok może być przydatny przy transakcjach dotyczących nabycia akcji lub udziałów, innych transakcjach spółek holdingowych, a także przy zaniechanych inwestycjach.

2. Wyposażenie wyrobu medycznego opodatkowane preferencyjną 8% stawką VAT

27 września 2018 r. zapadł wyrok NSA dotyczący interpretacji indywidualnej podatnika odnoszącej się do opodatkowania VAT wyposażenia wyrobu medycznego (sygn. I FSK 1901/16). Podatnik chciał potwierdzić, że jest uprawniony do stosowania obniżonej 8% stawki VAT nie tylko do sprzedaży ultrasonografów, ale również do produktów będących ich wyposażeniem. Organ w wydanej interpretacji nie dopuszczał takiej możliwości. Ostatecznie NSA przyznał rację podatnikowi i stwierdził, że zgodnie z ustawą o wyrobach medycznych, ilekroć w odrębnych przepisach jest mowa o wyrobach medycznych, należy przez to rozumieć m.in. wyposażenie wyrobów medycznych. Tym samym, elementy takie jak aktualizacja oprogramowania zainstalowanego w ultrasonografach oraz dodatkowe wyposażenie ultrasonografów (np. sondy do specjalistycznych badań USG) mogą korzystać z obniżonej 8% stawki VAT.

Konsekwencje w praktyce

Niniejszy wyrok NSA opowiada się za szerokim zastosowaniem preferencyjnej stawki VAT - również do dostaw wyposażenia wyrobów medycznych.

3. Wiele powtarzalnych dostaw jako jedna ciągła

NSA w wyroku z 11 września 2018 r. (I FSK 1765/16) orzekł, że dostawa świadczona w sposób ciągły może składać się z cyklicznych i możliwych do wyodrębnienia elementów. Sąd po raz kolejny uznał, że regularność takich częściowych dostaw, wraz z następującymi po sobie terminami ich rozliczeń, stanowi przejaw ciągłego charakteru dostawy. W tej sprawie podzielił stanowisko spółki, która nieprzerwanie dostarczała kontrahentowi towary, przy czym każdą z dostaw dało się zindywidualizować. Rozstrzygnięcie, że w takich okolicznościach obowiązek podatkowy powstaje z upływem ostatniego dnia okresu rozliczeniowego ustalonego pomiędzy stronami, jest szczególnie korzystne dla podatników stosujących tego typu modele współpracy, którzy rozliczają się w obcych walutach. NSA potwierdził, że mogą oni obliczyć podatek należny poprzez zastosowanie jednego kursu przeliczeniowego.

Konsekwencje w praktyce

Wyrok wpisuje się w pozytywną dla podatników linię orzeczniczą, w świetle której organy podatkowe powinny zweryfikować swoje dotychczasowe podejście. Jeśli podatnicy, którzy dokonują dostaw w podobnym schemacie rozważali wystąpienie z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w celu potwierdzenia ich ciągłego charakteru, to wydaje się, że jest to dobry moment na złożenie takiego wniosku.

Zmiany w prawie

Nowe regulacje dotyczące opodatkowania VAT bonów i voucherów

Trwają prace legislacyjne nad implementacją Dyrektywy Rady (UE) 2016/1065 z dnia 27 czerwca 2016 r. (tzw. dyrektywy voucherowej) do polskich przepisów podatkowych. Nowe przepisy mają obowiązywać od 1 stycznia 2019 r. Sam proces legislacyjny nie został jeszcze zakończony, zasadniczo jednak bony zostaną podzielone na:

• bony jednego przeznaczenia (ang. single-purpose vouchers – SPV) – dotyczące dostaw towarów lub usług, dla których miejsce opodatkowania oraz kwota VAT należnego (a tym samym stawka VAT) są znane w chwili emisji;
• bony różnego przeznaczenia (ang. multi-purpose vouchers – MPV) – bony nie wypełniające definicji SPV.

Bony SPV będą opodatkowane VAT w momencie ich emisji oraz na każdym z dalszych etapów obrotu nimi. Natomiast samo wydanie towaru (wykonanie usługi) w zamian za taki bon nie będzie już rodziło skutków podatkowych. Z drugiej strony, emisja i transfer bonów MPV nie będą podlegać VAT, jednak obowiązek zapłaty podatku będzie powstawał z chwilą wymiany bonu na określony towar lub usługę. W przeciwieństwie do bonów SPV, niewykorzystana cześć bonu MPV nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT.

Dotychczas organy podatkowe często potwierdzały sposób opodatkowania bonów analogiczny do przewidzianego w projektowych przepisach – jednakże z pewnymi odstępstwami, które w praktyce mogą być źródłem niepewności i ryzyk podatkowych.

Usankcjonowanie sposobu opodatkowania VAT obrotu bonami/voucherami należy ocenić pozytywnie, niemniej przepisy te mogą rodzić pewne wątpliwości praktyczne. Wydaje się, iż największą trudnością może okazać się prawidłowe określenie, jakiego rodzaju voucher stanowi przedmiot transakcji - Planowane przepisy nie rozstrzygają także jednoznacznie zasad określania miejsca opodatkowania voucherów typy SPV przez dystrybutorów.

Konsekwencje w praktyce

Mając na uwadze szereg wątpliwości, ale i potencjalne korzyści wynikające z wprowadzenia nowych regulacji, podatnicy wykorzystujący bony i vouchery w działalności (w tym dystrybuując je) nie powinni zwlekać z analizą potencjalnego wpływu opisanych zmian na rozliczenia podatkowe od 1 stycznia 2019 r.