Przegląd podatkowy: VAT

Wybrane orzeczenia TSUE i NSA

Obsługa bankomatów nie korzysta ze zwolnienia z VAT (wyrok TSUE z 3.10.2019 r. w sprawie C 42/18

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, iż świadczone na rzecz banków usługi związane z obsługą techniczną i administracyjną bankomatów nie stanowią zwolnionych z opodatkowania VAT usług finansowych.

Przedmiotowa sprawa dotyczyła operatora, który świadczył dla banku usługi polegające na uruchomieniu i utrzymywaniu bankomatów. W tym celu instalował w bankomatach sprzęt informatyczny oraz określone oprogramowanie niezbędne do ich prawidłowego funkcjonowania. Usługa obejmowała ponadto transport banknotów udostępnionych przez bank, zaopatrzenie bankomatów, a także doradztwo w zakresie funkcjonowania tych urządzeń. Podatnik uważał, że jego usługi są zwolnione z VAT, ale niemiecki organ podatkowy powziął wątpliwości co do kwalifikacji tego rodzaju działań technicznych i administracyjnych jako korzystających ze zwolnienia usług finansowych.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że świadczenie na rzecz banku obsługującego bankomaty usług polegających na uruchamianiu i utrzymywaniu tych urządzeń w ruchu, zaopatrywaniu ich w gotówkę, instalowaniu w nich sprzętu informatycznego i oprogramowania do odczytu danych z kart bankowych, przekazywaniu wniosku o uznanie wypłaty gotówki do banku, który wydał użytą kartę bankową, wypłacie żądanej gotówki i rejestracji operacji wypłaty transakcji, nie mieści się w zakresie korzystających ze zwolnienia z VAT usług finansowych. Trybunał podkreślił, że usługi świadczone przez operatora nie prowadzą do przenoszenia środków pieniężnych, a zatem nie powodują zmian prawnych i finansowych charakteryzujących transakcje dotyczące płatności. W konsekwencji podlegają one opodatkowaniu VAT na zasadach ogólnych.

Udostępnienie kart paliwowych to zwolniona z VAT usługa finansowa (wyrok NSA z 18.09.2019 r., sygn. I FSK 825/16)

Fińska spółka z branży transportowej, zarejestrowana w Polsce jako podatnik VAT, udostępniała swoim podwykonawcom karty paliwowe, za pomocą których kierowcy przewożący towar nabywali paliwo do ciągników siodłowych będących własnością podwykonawców. Po zakończeniu okresu rozliczeniowego podmiot wydający karty paliwowe wystawiał fakturę sprzedaży na spółkę, a ta odliczała koszt paliwa. Podatnik uważał, że w takiej sytuacji przysługuje mu prawo do odliczenia VAT, gdyż w istocie nabywa paliwo wykorzystywane przez niego do prowadzonej działalności gospodarczej.

Organ podatkowy odmówił jednak zwrotu VAT. Argumentował to tym, że poprzez udostępnienie podwykonawcom kart paliwowych spółka nie nabywa, lecz finansuje zakup paliwa do ich samochodów, co stanowi zwolnioną z opodatkowania VAT usługę polegającą na udzielaniu pożyczek pieniężnych. Ponadto paliwo nabywane za pomocą kart paliwowych wykorzystywane jest w istocie do świadczenia usług przez podwykonawców, a nie samą spółkę, przez co związek między nabyciem przez nią paliwa a wykonywaną działalnością opodatkowaną jest wątpliwy. Tym samym podatnik nie ma prawa do odliczenia VAT z tego tytułu. Wojewódzki Sąd Administracyjny podzielił stanowisko organu.

Z podatnikiem nie zgodził się również Naczelny Sąd Administracyjny oddalając jego skargę kasacyjną. Skład orzekający zwrócił uwagę, że stan faktyczny niniejszej sprawy jest analogiczny do tego, który był rozpoznawany przez TSUE w sprawie C-235/18. W konsekwencji, mając na uwadze obowiązek prounijnej wykładni przepisów VAT, NSA uznał, iż spółka świadczy na rzecz podwykonawców zwolnioną usługę finansową. W efekcie Spółka nie ma prawa do odliczenia VAT z tytułu tankowanego do samochodów podwykonawców.

Sankcja 20% VAT niezgodna z dyrektywą VAT i zasadą proporcjonalności? – pytanie prejudycjalne WSA we Wrocławiu z dnia 3.10.2019 r. sygn. I SA/Wr 448/19

Postanowieniem z dnia 3 października 2019 r. w sprawie sygn. I SA/Wr 448/19 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu skierował do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytanie prejudycjalne dotyczące zgodności z Dyrektywą VAT i zasadą proporcjonalności 20% sankcji VAT, zawieszając tym samym postępowanie w sprawie do czasu rozstrzygnięcia przedmiotowej kwestii przez TSUE.

Dodatkowe zobowiązanie w zakresie VAT w wysokości 20% ma zastosowanie wobec podatnika, który złożył korektę deklaracji i wpłacił należną kwotę zobowiązania podatkowego lub zwrócił nienależną kwotę zwrotu oraz złożył deklarację podatkową i najpóźniej w dniu jej złożenia wpłacił kwotę zobowiązania. Wątpliwości budzi jednak nałożenie tej sankcji w sytuacji, gdy Skarb Państwa nie doznaje uszczuplenia wpływów podatkowych.

Zmiany w prawie

Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności już od 1 listopada br.

W dn. 1 listopada 2019 r. wejdą w życie przepisy wprowadzające obowiązek dokonywania płatności za pomocą mechanizmu podzielonej płatności dla określonych transakcji. Zwracamy uwagę na najważniejsze zmiany.

Zgodnie z nowymi przepisami obligatoryjny mechanizm podzielonej płatności obejmie płatności wynikające z faktur dokumentujących transakcje pomiędzy podatnikami, których:

• jednorazowa wartość, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 tys. zł lub równowartość tej kwoty w walucie obcej, oraz
• przedmiotem są towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.

Zasadniczo załącznik nr 15 zawiera towary i usługi objęte dotychczas mechanizmem odwrotnego obciążenia lub solidarną odpowiedzialnością. Ponadto, mechanizmem podzielonej płatności zostanie objęta także sprzedaż m.in. węgla i produktów węglowych, części i akcesoriów do pojazdów silnikowych oraz maszyn i urządzeń elektrycznych lub ich części i akcesoriów.

Faktura dokumentująca dostawę towarów lub świadczenie usług objętych obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności powinna zawierać adnotację „mechanizm podzielonej płatności”. Brak takiej adnotacji będzie skutkował ustaleniem dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości 30% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze.

Transakcje opiewające na kwoty niższe niż wskazane powyżej będą podlegały rozliczeniu na zasadach ogólnych, ale nabywca będzie mógł zastosować mechanizm podzielonej płatności dobrowolnie.

Obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności obejmie także zagraniczne podmioty, które są zarejestrowane dla celów VAT w Polsce. Ta grupa podatników będzie musiała założyć i utrzymywać w krajowej instytucji finansowej rachunek rozliczeniowy, do którego przypisany zostanie rachunek VAT.

Co istotne, w przypadku stwierdzenia, że podatnik nie dokonał płatności za pomocą podzielonej płatności, chociaż był do tego zobowiązany, będzie musiał liczyć się z sankcją w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku na fakturze, której dotyczy płatność. Niewywiązanie się przez podatnika z obowiązku dokonania płatności przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności będzie stanowiło czyn zabroniony zagrożony karą grzywny w wysokości do 720 stawek dziennych.

Wniosek o wydanie Wiążącej Informacji Stawkowej

Z dniem 1 listopada 2019 r. udostępniony zostanie nowy instrument w zakresie VAT - Wiążąca Informacja Stawkowa (WIS), będąca rodzajem decyzji administracyjnej, zapewniającej podatnikom możliwość wiążącego potwierdzenia prawidłowości zastosowanych stawek VAT do określonego towaru lub usługi. Organ podatkowy nie będzie miał możliwości zakwestionowania wysokości stawki VAT zastosowanej przez podatnika w oparciu o takie urzędowe potwierdzenie.

W dniu 16 września 2019 r. resort finansów opublikował, obecnie znajdujący się na etapie opiniowania, projekt rozporządzenia w sprawie wniosku o wydanie WIS. Określony w nim wzór ma służyć ujednoliceniu formy wniosków składanych przez podatników.

Nowe wzory deklaracji VAT

Od listopada br. zaczną obowiązywać nowe wzory deklaracji w zakresie podatku od towarów i usług. Przedstawiony przez resort finansów projekt rozporządzenia w tym zakresie zawiera nowe wzory formularzy VAT-7, VAT-7K, VAT-8 i VAT-9M oraz Objaśnienia do deklaracji. Termin wejścia w życie projektowanego aktu został określony na dzień 1 listopada 2019 r. Nowe wzory deklaracji VAT powinny być stosowane począwszy od rozliczeń za listopad lub czwarty kwartał 2019 r.

Nowy projekt rozporządzenia dotyczącego zakresu danych w JPK_V7 (czyli JPK_VDEK)

W dn. 9 października 2019 r. opublikowany został nowy projekt rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług. Projekt dotyczy danych, jakie mają być raportowane w ramach JPK_V7 (wcześniej zwanego JPK_VDEK). Projekt został skierowany do podpisu Ministra Finansów.