Przegląd podatkowy: VAT

Wybrane orzeczenia TSUE i NSA

W przypadku sprzedaży konsumenckiej (B2C) podatnik (sprzedawca) jest uprawniony do zwrotu nadpłaconego podatku, jeżeli zastosował zbyt wysoką stawkę VAT (wyrok TSUE z 21 marca 2024 r., C-606/22)

Dotychczas organy podatkowe uzależniały możliwość takiej korekty od zwrócenia konsumentowi różnicy w cenie odpowiadającej zawyżonemu VAT, co w przypadku sprzedaży konsumenckiej w praktyce uniemożliwiało odzyskanie nadpłaconego podatku.

Szerzej na ten temat pisaliśmy już w innym artykule opublikowanym na naszych stronach.

Podstawą opodatkowania aportu jest wartość emisyjna udziałów, a nie ich wartość nominalna (wyrok TSUE z 8 maja 2024 r., C-241/23).

Polskie spółki wniosły tytułem aportu m.in. nieruchomości do innej spółki z o.o. w zamian za udziały w kapitale zakładowym. Wnoszący uzgodnili ze spółką w treści stosownej umowy wartość emisyjną udziałów (w oparciu o wartość wnoszonego majątku) oraz uzgodniły, że ta właśnie będzie „wynagrodzeniem” za obejmowane udziały. Wnoszący aport wystawił zatem stosowną fakturę wskazującą kwotę netto i VAT w oparciu o taką wartość emisyjną. Nabywca aportu odliczył podatek VAT naliczony. Organy podatkowe odmówiły jednak prawa do odliczenia. Uznały one, że podstawą opodatkowania powinna być (znacznie niższa) wartość nominalna udziałów.

Trybunał nie zgodził się z organami podatkowymi. Uznał, że podstawa opodatkowania powinna opierać się co do zasady na wartości emisyjnej. Nabywca ma zatem prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Testowanie otrzymanych towarów może mieć związek z działalnością gospodarczą (wyrok NSA z 14 marca 2024 r., I FSK 1363/20)

Sprawa dotyczyła podatnika wykorzystującego urządzenia i materiały o ściśle określonych parametrach, zasadniczo znajdujących zastosowanie tylko w jego działalności gospodarczej. Podatnik czasem otrzymuje je nieodpłatnie od podmiotów zewnętrznych celem przetestowania możliwości wykorzystania w swoich zindywidualizowanych procesach produkcyjnych. W tym celu podatnik zawiera z potencjalnymi dostawcami porozumienia regulujące warunki testów, rodzaj przekazywanych towarów, okres oraz sposób ich wykorzystania. Umowy mogą też nakładać na podatnika obowiązki informacyjne i zobowiązywać go do sporządzenia np. raportów uwzględniających wyniki przeprowadzonych badań. Podatnik nie jest zobligowany do nabycia towarów nawet gdy testy przebiegną pomyślnie lub zostaną one w całości zużyte.

Podatnik chciał potwierdzić, że jego obowiązki wynikające z powyższych umów nie stanowią czynności podlegających VAT. Uważał, że w przedstawionej sytuacji nie dochodzi ani do dostawy towarów na jego rzecz, ani świadczenia przez niego usług. Podatnik podkreślał brak jakichkolwiek płatności oraz brak waloru ekonomicznego współpracy dla obu stron, wskazując m.in. że informacje o przebiegu testów towarów w specyficznych warunkach produkcyjnych nie będą użyteczne na rynku zewnętrznym. Dyrektor KIS uważał z kolei, że podatnik w związku z realizacją testów powinien rozliczyć VAT, ponieważ czynności te powinny być klasyfikowane jako nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza.

Sprawa trafiła do NSA, który choć przyznał organowi podatkowemu rację co do potraktowania czynności testowania jako nieodpłatnego świadczenia usług, to nie zgodził się, że nie są one związane z działalnością gospodarczą podatnika. Zauważył, że testy wykonywane są z wykorzystaniem jego infrastruktury i posłużą one do dokonania przez podatnika wyboru właściwego towaru, który zakupi i będzie wykorzystywał do dalszej produkcji. W konsekwencji Sąd ocenił, że skoro przeprowadzane testy pozwolą podatnikowi na pozyskanie informacji biznesowych, a dokonane na tej podstawie zakupy mogą umożliwić mu osiągnięcie zysku w przyszłości, to mają one związek z prowadzoną przez podatnika działalnością. Z tego względu nieodpłatne usługi podatnika nie powinny podlegać VAT.

Zmiany w prawie

Rząd przyjął projekt ustawy odraczającej Krajowy System e-Faktur

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy nowelizującej ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, która przesunie wejście w życie obowiązku stosowania Krajowego Systemu e-Faktur na 2026 rok.

O zmianach ujętych w projekcie ustawy Ministerstwo Finansów poinformowało wcześniej podczas briefingu prasowego, o którego konkluzjach pisaliśmy bardziej szczegółowo na naszych stronach.