Oznaczanie transakcji JST z podmiotami powiązanymi w pliku JPK_V7M

Nadal wiele wątpliwości gmin i powiatów budzi stosowanie znacznika TP dla transakcji z podmiotami powiązanymi. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że przepisy ustaw o podatkach dochodowych (PIT i CIT), które definiują pojęcie podmiotów powiązanych, zasadniczo nie uwzględniają specyfiki działalności JST. O powyższych wątpliwościach pisaliśmy już w listopadzie 2020 r. we wpisie pt. Kiedy gminy i powiaty powinny stosować oznaczenie TP w pliku JPK_V7M? (21/2020), a także w grudniu 2020 r. we wpisie pt. Oznaczenia TP w JPK_V7 w samorządzie (24/2020).

Interpretacje indywidualne DKIS

W wydanych niedawno interpretacjach indywidualnych Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdza, że JST mają obowiązek oznaczania symbolem TP w pliku JPK_V7M faktur dokumentujących sprzedaż towarów i usług na rzecz gminnych osób prawnych, tj. samorządowych instytucji kultury oraz spółek prawa handlowego, w których JST posiada co najmniej 25%-owy udział w kapitale. O ile w przypadku takich spółek istniejące powiązania kapitałowe i osobowe zobowiązujące JST do stosowania znacznika TP są generalnie niezaprzeczalne, o tyle w przypadku samorządowych instytucji kultury ich powiązania z JST nie wydają się już tak oczywiste z uwagi na wyraźne wyodrębnienie prawne i organizacyjne oraz autonomię i samodzielność finansową tych podmiotów. Niemniej, w ocenie DKIS, JST - jako organizator tworzący instytucje kultury - poprzez swoje organy posiada faktyczną zdolność do wpływania na podejmowane przez nie kluczowe decyzje gospodarcze, tym samym relacja między tym podmiotami jest relacją występującą między podmiotami powiązanymi w rozumieniu przepisów ustawy o CIT. Co istotne, w tym przypadku DKIS wskazuje, że pojęcia „decyzji gospodarczych" nie powinno się utożsamiać jedynie z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zdaniem DKIS obowiązek taki powstaje również w przypadku faktur wystawianych przez JST z tytułu sprzedaży realizowanej na rzecz wójta, zastępcy wójta, sekretarza, skarbnika, członków rady gminy oraz kierowników jednostek organizacyjnych (tj. kierowników jednostek budżetowych i kierowników samorządowych instytucji kultury – w znanej nam interpretacji nie poruszono zagadnienia sprzedaży dla kierownika zakładu budżetowego). Przesądza o tym faktyczna zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej. Co więcej obowiązkiem oznaczenia symbolem TP, jak wskazuje DKIS, objęte są także transakcje JST z członkami rodzin wyżej wymienionych osób, tj. ich małżonkami albo krewnymi lub powinowatymi do drugiego stopnia. W ocenie organu oznaczenie TP nie znajduje natomiast zastosowania dla transakcji JST z pracownikami, którzy nie pełnią w JST funkcji kierowniczych oraz transakcji z członkami rodzin tych pracowników.

Interpelacje poselskie

Co ciekawe, przedstawione powyżej stanowisko DKIS różni się od stanowiska przedstawiciela Ministra Finansów wyrażonego w odpowiedzi z 17 grudnia 2020 r. na interpelację poselską nr 13836. W piśmie tym wskazano, że w odniesieniu do JST nie powstaje konieczność stosowania oznaczenia TP w JPK_V7M, ponieważ ani dostawa towarów, ani świadczenie usług przez JST nie zostały zidentyfikowane jako obszary występujących nadużyć w podatku VAT. Jak informowaliśmy w poprzednich wydaniach biuletynu, zbliżone stanowisko zostało przedstawione przez przedstawiciela Ministerstwa Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską z dnia 27 października 2020 r. nr 12443 dotyczącą oznaczania transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi jedynie poprzez udziały JST. Trzeba jednak podkreślić, że pisma te nie mają dla podatników bezpośredniej mocy wiążącej ani ochronnej.

Projektowane zmiany przepisów

Projekt rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług przeszedł już proces konsultacji publicznych i znajduje się obecnie na etapie opiniowania. Wśród proponowanych zmian legislacyjnych znalazło się wyłączenie obowiązku stosowania oznaczenia TP w ewidencji JPK_V7M w przypadku transakcji, w których „powiązania między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą wynikają wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego lub ich związkami”. W konsekwencji nie trzeba będzie oznaczać znacznikiem TP transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi jedynie poprzez udziały JST (tj. powiązanymi poprzez JST kapitałowo). Taka zmiana przepisów z pewnością ułatwi podatnikom wykonywanie obowiązków związanych z przygotowaniem JPK_V7M i stanowi krok w dobrym kierunku. Wydaje się jednak, że zamiana przepisów rozporządzenia w proponowanym kształcie może nie rozwiewać wszystkich wątpliwości w zakresie stosowania oznaczenia TP, nadal otwarte pozostanie pytanie jak należy postąpić w przypadku istniejących powiązań między podmiotami innych, niż powiązania kapitałowe. Projektowane przepisy miałyby wejść w życie już 1 lipca br.

Podsumowując, na chwilę obecną wydaje się, że nie ma żadnych podstaw do stwierdzenia, że w obecnym stanie prawnym oznaczenie TP nie znajduje zastosowania do transakcji JST z ww. podmiotami. Jednocześnie należy wskazać, że w razie zakwestionowania sposobu oznaczania transakcji w JPK_V7M organy skarbowe powinny w pierwszej kolejności zwrócić się do JST ze stosowną informacją i zażądać ewentualnej korekty pliku w terminie 14 dni.

Autorzy: Marta Winterhalter, Marcin Pardel