Artykuł
Przegląd podatkowy: VAT
Wybrane orzeczenia TSUE i NSA oraz zmiany w zakresie VAT
Wydanie 06/2021 | 16 czerwca 2021 r.
„Przegląd podatkowy: VAT” prezentuje wybrane orzeczenia sądów administracyjnych i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które mogą mieć istotny wpływ na Państwa działalność. To także najważniejsze i najświeższe informacje dotyczące zmian w zakresie VAT.
Informujemy, że w związku z zagrożeniem spowodowanym wirusem SARS-CoV-2 odwołane zostały zaplanowane rozprawy, a NSA kontynuuje działalność orzeczniczą w ograniczonym zakresie na posiedzeniach niejawnych. W związku z tym, w niniejszym wydaniu Przeglądu prezentujemy orzeczenie NSA wydane we wcześniejszym okresie, które może zainteresować podatników.
Wybrane orzeczenia TSUE i NSA
Otwarcie postępowania upadłościowego nie oznacza, że podatnik traci prawo do odliczenia podatku naliczonego (wyrok TSUE z 3 czerwca 2021 r., C-182/20)
W sprawie bułgarskiej spółki właściwy sąd postanowił o otwarciu postępowania upadłościowego, które zmierzało do likwidacji jej majątku. Organy podatkowe twierdziły, że w związku z tym spółka przestaje prowadzić działalność gospodarczą i nie ma tym samym prawa do odliczenia podatku naliczonego. Jej aktywność bowiem zmierza do zamknięcia działalności.
Trybunał nie zgodził się z takim podejściem. Zwrócił uwagę na fakt, że działalność w trakcie postępowania upadłościowego ma charakter działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwo nadal działa, a sprzedając towary konkuruje z innymi podmiotami gospodarczymi. M.in. z tych powodów nie ma powodu by ograniczać jego możliwość skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego.
Konsekwencje w praktyce
Wyrok potwierdza szerokie rozumienie definicji działalności gospodarczej, a zatem i prawa do odliczenia podatku naliczonego. Wzmacnia argumentację za utrzymaniem prawa do odliczenia w nietypowych sytuacjach gospodarczych.
Wynajmowanie nieruchomości nie tworzy stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla celów VAT, jeżeli wynajmujący nie posiada w miejscu wynajmu zasobów ludzkich (wyrok TSUE z 3 czerwca 2021 r., C-931/19)
Spółka z siedzibą na wyspie Jersey wynajęła dwóm austriackim podmiotom nieruchomość znajdującą się w Wiedniu. Korzystała przy tym z lokalnego podwykonawcy, który zajmował się wystawianiem faktur, prowadzeniem ksiąg i rejestrów VAT. Poza tym nie posiadała na miejscu żadnych innych zasobów ludzkich związanych z prowadzeniem tej działalności. Organy austriackie twierdziły, że spółka w takiej sytuacji posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terenie Austrii.
Trybunał nie zgodził się z takim podejściem. Uznał, że w takiej sytuacji spółka nie ma swoich własnych zasobów ludzkich w Austrii. Zauważył, że pracownicy lokalnego podwykonawcy odpowiadają ze niektóre elementy zarządzania (tj. niektóre funkcje finansowe wymienione wyżej), ale spółka (siedziba) zastrzegła sobie podejmowanie wszystkich ważnych decyzji dotyczących wynajmu omawianej nieruchomości.
Konsekwencje w praktyce
Wyrok ma istotne znaczenie dla dotychczasowej dyskusji na temat możliwości utworzenia stałego miejsca prowadzenia działalności już przez sam fakt wynajmowania nieruchomości. Ma również pewne znaczenie dla szerszej obecnie dyskusji na temat pojęcia stałego miejsca prowadzenia działalności w VAT w ogóle. Należy bowiem zwrócić uwagę, że Trybunał podkreślił, iż zlecenie lokalnemu podwykonawcy pewnych funkcji nie powoduje utworzenia takiego stałego miejsca prowadzenia działalności. Sąd unijny ponadto potwierdził – jak można wnioskować z treści wyroku – że dla istnienia takiego stałego miejsca konieczna jest obecność „na miejscu” osób mogących podejmować istotne decyzje zarządcze, które umożliwiają prowadzenie działalności w sposób wystarczająco niezależny.
Jeśli przenoszona nadwyżka podatku naliczonego nad należnym nie została zakwestionowana przed upływem terminu przedawnienia, podatnik zachowuje prawo do jej odliczenia (wyrok NSA z 24 lutego 2021 r., sygn. I FSK 126/20)
Sprawa dotyczyła spółki, która od 1994 roku kumulowała nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym i przez niemal 20 lat przenosiła ją na kolejne okresy rozliczeniowe, w których wykazywała czynności opodatkowane lub, w niektórych okresach, przenosząc ją w niezmienionej wysokości. W 2018 r. organy podatkowe uznały, że nadwyżka deklarowana przez spółkę uległa przedawnieniu i skorygowały rozliczenia spółki za okresy od grudnia 2012 r. do stycznia 2015 r. Spółka nie zgadzając się z decyzjami fiskusa wywiodła skargę do WSA w Warszawie.
Sąd I instancji uchylił decyzję organu wskazując, że przepisy przewidujące możliwość przenoszenia nadwyżki VAT naliczonego na kolejne okresy rozliczeniowe nie przewidują żadnego ograniczenia czasowego dla przenoszenia tej kwoty. NSA podzielił to stanowisko, a oddalając skargę kasacyjną organu podatkowego zwrócił uwagę, że korygowanie rozliczeń spółki – w zakresie przenoszonej nadwyżki - nie jest dopuszczalne, skoro organ nie zrobił tego przed upływem terminu przedawnienia rozliczeń podatkowych dotyczących nadwyżek VAT. W ocenie NSA nadwyżka VAT naliczonego, w rezultacie przeniesienia na kolejny okres rozliczeniowy, staje się składnikiem zobowiązania podatkowego w nowym okresie rozliczeniowym.
NSA dodał, że okoliczność występowania permanentnej nadwyżki podatku naliczonego nad należnym nie może stanowić argumentu do zakwestionowania prawa do odliczenia już po upływie terminu przedawnienia. Zdaniem NSA brak unormowania kwestii terminu na przenoszenie nadwyżek VAT na kolejne okresy rozliczeniowe nie może pozbawiać podatnika prawa do odliczenia VAT w sytuacji, gdy doszło do czynności opodatkowanej, a skuteczność przeniesienia nadwyżki w kolejnych okresach rozliczeniowych nie została zakwestionowana przez organy podatkowe w stosownym terminie.
Konsekwencje w praktyce
Stanowisko zaprezentowane przez NSA należy ocenić jako bardzo korzystne z perspektywy podatników. W szczególności dotyczy to podatników, którzy stale przenoszą nadwyżkę VAT z przeszłych okresów rozliczeniowych (także tych objętych przedawnieniem) i rozliczają ją w deklaracji częściowo z podatkiem należnym.
Zmiany w prawie
Pakiet e-commerce na ostatniej prostej
Ustawa z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, która ma dostosować polskie przepisy do założeń unijnego pakietu VAT e-commerce, jest obecnie przedmiotem prac Senatu. Polska jest zobowiązana do zaimplementowania jego regulacji do krajowego systemu prawnego do 1 lipca 2021 r. Szerzej o tych zmianach informowaliśmy we wcześniejszych artykułach oraz podczas specjalnego webinaru.
Pakiet e-commerce a zwroty VAT – nowe rozporządzenia
W związku z planowanym wejściem w życie pakietu e-commerce konieczne będzie dostosowanie aktów wykonawczych, na podstawie których polscy podatnicy mogą domagać się zwrotu VAT w innych krajach UE, a podmioty z innych krajów UE w Polsce. W tym zakresie opublikowano projekty rozporządzeń w sprawie zwrotu podatku od towarów i usług niektórym podmiotom oraz zmieniającego rozporządzenie w sprawie wniosków o zwrot podatku od wartości dodanej naliczonego w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej.
Planowane zmiany w zakresie JPK_V7
Na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano najnowszą wersję projektu rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług.
Projekt zakłada m.in. umożliwienie zbiorczego wykazywania m.in. paragonów z NIP nabywcy do kwoty 450 zł, tzw. „faktur uproszczonych”. Zgodnie z aktualnym projektem rozporządzenia zmieniającego, w pliku JPK_V7 nie będzie się już stosowało oznaczenia „MPP”.
Projekt rozporządzenia znajduje się obecnie na etapie opiniowania. Przewiduje się, że nowe regulacje wejdą w życie co do zasady z dniem 1 lipca 2021 r. (ale np. nowe obowiązki sprawozdawcze związane korektą rozliczeń związanych z tzw. ulgą na złe długi wejdą w życie później, od stycznia 2022 r.).
O tym projekcie pisaliśmy szerzej między innymi w kontekście problematyki kas fiskalnych.
