Program szczepień i unijny Fundusz Odbudowy pomogą polskiej gospodarce dojść do pocovidowej równowagi

Gdy na początku marca ubiegłego roku, opublikowaliśmy Deloitte Economic Statement dot. nadciągającego nowego wirusa SARS-CoV-2, zastanawialiśmy się, czy będziemy mieć od czynienia z szybko przemijającą infekcją czy może jednak z chorobą przewlekłą. Dzisiaj już wiemy, że wirus nie odpuszcza, a to zmusza nas do zastosowania specjalnych środków, pozwalających na dostosowanie się do nowej rzeczywistości.

Przez rok pandemii byliśmy świadkami wielu, jak dotąd niespotykanych wcześniej sytuacji. W kwietniu 2020 r. cena ropy naftowej spadła poniżej zera. Z wielu miast na długie tygodnie zniknęły korki. Samoloty przestały latać, a w Weneckich kanałach pojawiły się delfiny. Równocześnie w czasie krótszym niż 12 miesięcy - wynaleziono kilka szczepionek, które przeszły pełen proces oceny wniosków na poziomie Europejskiej Agencji Leków, przy jednoczesnym zapewnieniu wymaganych opinii naukowych i spełnieniu wszystkich kryteriów w zakresie jakości, bezpieczeństwa i skuteczności.

Prognozy gospodarcze na kolejne kwartały zmieniały się z tygodnia na tydzień. W zasadzie jakiekolwiek planowanie było obarczone tak dużym ryzykiem błędu, że równie dobrze można było wróżyć z fusów. Kryzys zdrowotny bezpośrednio odzwierciedlał sytuację gospodarczą, a przewidywanie dalszego rozwoju pandemii na dalej niż kilka tygodni w przód, było wręcz niemożliwe. Na przełomie I i II kwartału oraz na początku III kwartału 2020 r. nastąpiło wyraźne obniżenie projekcji PKB spowodowane pogarszaniem się sytuacji epidemicznej oraz zamrożeniem wielu gałęzi gospodarki. Od połowy II kwartału 2020 r. widoczny był wzrost optymizmu związany ze znoszeniem restrykcji. Pesymistyczne nastroje powróciły w połowie lata w związku z doniesieniami o początkach drugiej fali pandemii na świecie. Pod koniec roku, pomimo pogorszenia się sytuacji epidemicznej, prognozy PKB ustabilizowały się na poziomie ok. -3,5 proc. r/r.

Polska gospodarka, pomimo wielu ograniczeń administracyjnych całkiem dobrze, w porównaniu do innych europejskich krajów, zakończyła 2020 rok. Spadek PKB o 2,8 proc. r/r, przy prognozach dochodzących w najbardziej krytycznych momentach do nawet -5,7 proc. r/r wydaje się być znów zjawiskiem zielonej wyspy. Pomogła niewątpliwie struktura rodzimej gospodarki oparta w dużej części na przemyśle oraz eksport, który pomimo pandemii wzrósł o około 1 punkt procentowy. Ponadto duch przedsiębiorczości i konieczność szybkiego dostosowywania się ujawniły się jako pozytywne cechy Polaków. Przesunięte kanały sprzedaży, zmienione mechanizmy konsumpcji, ale także hojne programy osłonowe pozwoliły na osiągniecie, mimo wszystko, całkiem dobrego wyniku.

Obecny rok, choć wciąż pandemiczny, wydaje się być rokiem przejściowym, zmierzającym w kierunku normalności. Z jednej strony w dużej mierze przedsiębiorstwa i konsumenci dostosowali się do nowych warunków, z drugiej program szczepień przy ograniczonych dostawach szczepionek funkcjonuje w miarę sprawnie. Dodatkowo zapowiedź 100 mld złotych z instrumentu Next Generation EU daje nadzieje na inwestycje, których w ostatnich latach było w kraju zbyt mało. Ważne jednak, abyśmy mądrze zagospodarowali te środki.

Julia Patorska, Liderka zespołu ds. analiz ekonomicznych, Sustainability & Economics, Deloitte