Analizy
Wpływ COVID-19 na prawo własności przemysłowej
Alert prawny 11/2020
Pandemia wywołana COVID-19 i wynikające z niej różnego rodzaju ograniczenia wprowadzone w ostatnim czasie w Polsce i w wielu innych państwach nie pozostały bez znaczenia dla pracy Urzędu Patentowego RP oraz innych, międzynarodowych urzędów ds. własności intelektualnej. Jakie zmiany nastąpiły w funkcjonowaniu tych instytucji, czy aktualna sytuacja epidemiologiczna wpłynęła na postępowania przed nimi prowadzone?
Przesuń stronę do:
- I. Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej
- II. Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO)
- III. Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (World Intellectual Property Organisation)
- IV. Europejski Urząd Patentowy (European Patent Office)
I. Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej
Ograniczenia w funkcjonowaniu Urzędu
W okresie wprowadzonego w Polsce stanu epidemii Urząd Patentowy pracuje i wykonuje większość swoich funkcji, ograniczając jednak działanie wyłącznie do tych czynności, które mogą być dokonywane bez konieczności osobistej obecności w Urzędzie. Oznacza to, że nadal można m.in. składać wnioski o rejestrację wszystkich przedmiotów własności przemysłowej (znaków towarowych, wynalazków, wzorów przemysłowych i użytkowych, oznaczeń geograficznych czy topografii układów scalonych), dokonywać opłat za przedłużenie okresów ochronnych praw wyłącznych, czy zgłaszać sprzeciw wobec rejestracji znaku towarowego. Niemniej jednak Urząd rekomenduje zgłaszanie przedmiotów własności przemysłowej w formie elektronicznej, za pośrednictwem PUEUP, czyli Platformy Usług Elektronicznych Urzędu Patentowego (nie wyłącza to jednak możliwości przesyłania wszelkich dokumentów pocztą tradycyjną lub składania ich osobiście w portierni Urzędu).
Niemniej jednak, stan epidemii spowodował pewne ograniczenia w pracy Urzędu, które obejmują:
- odwołanie rozpraw przed kolegiami orzekającymi ds. spornych (czyli np. rozpraw w celu rozstrzygnięcia sporu wynikającego ze złożenia sprzeciwu wobec rejestracji znaku towarowego);
- zamknięcie czytelni Urzędu (co oznacza np. niemożliwość przejrzenia akt sprawy);
- zawieszenie powiadomień o upływającym okresie ochrony znaku towarowego (art. 224 ust. 21 prawa własności przemysłowej) w formie papierowej – Urząd będzie o tym powiadamiał wyłącznie w formie e-powiadomień osoby, które wskazały dane elektroniczne do kontaktu (e-mail, nr telefonu).
Powyższe ograniczenia zostały wprowadzone od 16 marca 2020 r. do odwołania.
Tarcza antykryzysowa a funkcjonowanie Urzędu
Ustawą z dnia 31 marca 2020 r. nowelizującą ustawę z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, czyli tzw. ustawę o tarczy antykryzysowej, wprowadzone zostały szczególne postanowienia dedykowane postępowaniu przed Urzędem Patentowym. Mianowicie, zgodnie z art. 31j ustawy o tarczy antykryzysowej, w okresie od 8 marca do 30 czerwca 2020 r. nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega przerwaniu, bieg terminów na:
- wniesienie sprzeciwu wobec zgłoszenia znaku towarowego;
- złożenie w Urzędzie Patentowym tłumaczenia patentu europejskiego na język polski;
- złożenie tłumaczenia na język polski ograniczonego lub zmienionego patentu europejskiego, o których mowa w ustawie z dnia 14 marca 2003 r. o dokonywaniu europejskich zgłoszeń patentowych oraz skutkach patentu europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej.
COVID-19 - Nawigator prawny
Nadzwyczajne uwarunkowania wymagają niezwłocznego podejmowania decyzji. W obliczu zagrożenia tylko dobrze przygotowane firmy będą w stanie zapewnić odpowiednią ochronę prawną i ciągłość swojego biznesu.
IP i prawo nowych technologii
0bsługa w zakresie prawa własności intelektualnej dla firm korzystających z nowoczesnych technologii, rozwijających lub inwestujących w takie rozwiązania.
Terminy te biegną na nowo od 1 lipca 2020 r. Nie oznacza to jednak, że wyżej wskazanych czynności nie można dokonać (np. złożyć sprzeciwu wobec zgłoszenia znaku towarowego) we wskazanym okresie (tj. od 8 marca do 30 czerwca 2020 r.). Czynności te można dokonać, pozostają one ważne i wywołują skutki przewidziane przepisami prawa.
Paweł Woronowicz, Senior Associate, Adwokat, Deloitte Legal
Przykład: jeżeli termin na wniesienie sprzeciwu wobec zgłoszenia znaku towarowego upływa 10 maja 2020 r., to na podstawie art. 31j ustawy o tarczy antykryzysowej ulega on przerwaniu i licząc od 1 lipca 2020 r. zaczyna biec na nowo. A zatem 3 miesięczny termin na złożenie sprzeciwu upłynie 1 października 2020 r.
Dodatkowo, do postępowań związanych z prawami własności przemysłowej zastosowanie znajdą także przepisy ustawy o tarczy antykryzysowej, które regulują w sposób ogólny postępowanie administracyjne oraz sądowe. I tak bieg terminów w postępowaniach sądowych (w tym sądowo-administracyjnych) oraz administracyjnych (terminy procesowe), a także tych wynikających z przepisów prawa administracyjnego (terminy materialne) nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 (art. 15zzr ust. 1 i 5 oraz art. 15zzs ust. 1 pkt 1 i 6, ust. 6 i 7 ustawy o tarczy antykryzysowej). Oznacza to, że z dniem 31 marca 2020 r. (tj. z dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej ustawę o tarczy antykryzysowej, która wprowadziła przepisy art. 15zzr i 15zzs) zawieszeniu uległy wszelkie terminy wynikające z przepisów ustawy prawo własności przemysłowej[1], takie jak m.in.:
- termin uiszczenia opłaty za przedłużenie prawa ochronnego na znak towarowy;
- termin na uzupełnienie braków we wnioskach o rejestrację przedmiotów własności przemysłowej lub w postępowaniu spornym;
- termin na złożenie dowodu pierwszeństwa;
- termin uiszczenia opłaty za pierwszy okres ochrony po uzyskaniu warunkowej decyzji o udzieleniu prawa ochronnego;
- termin uiszczenia opłaty za kolejne lata ochrony wzoru przemysłowego.
Przykład: jeżeli termin do uiszczenia opłaty za przedłużenie prawa ochronnego na znak towarowy upływa 10 kwietnia, to z dniem 31 marca 2020 r. termin ten ulega zawieszeniu. Po odwołaniu stanu epidemii (lub stanu zagrożenia epidemicznego), termin do uiszczenia owej opłaty ponownie zacznie biec od momentu, w którym uległ zawieszeniu. A zatem, jako że od 31 marca do 10 kwietnia jest 11 dni, tyle dni będzie miał uprawniony na wniesienie przedmiotowej opłaty od momentu odwołania stanu epidemii (lub zagrożenia epidemicznego) w Polsce.
II. Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO)
W związku z pandemią COVID-19 i wprowadzonymi w Hiszpanii ograniczeniami przemieszczania się, EUIPO zamknęło swoją siedzibę w Alicante i w całości przeszło na pracę zdalną.
Biorąc pod uwagę różnego rodzaju ograniczenia wprowadzone w poszczególnych państwach członkowskich UE, w dniu 16 marca 2020 r. Dyrektor Wykonawczy EUIPO wydał decyzję[2], zgodnie z którą wszystkie terminy upływające w okresie od 9 marca do 30 kwietnia 2020 r. (włącznie), które dotyczą wszystkich stron w postępowaniach przed Urzędem, zostały przedłużone do 1 maja 2020 r. (czyli technicznie do 4 maja, gdyż 1 maja jest dniem wolnym od pracy w Hiszpanii, a 2 i 3 maja to sobota i niedziela).
Decyzja Dyrektora Wykonawczego EUIPO obejmuje wszystkie terminy, a zatem zarówno te wynikające z samych przepisów prawa (tj. przede wszystkim rozporządzenia 2017/1001 w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej czy rozporządzenia 6/2002 w sprawie wzorów wspólnotowych), jak i określone przez jakąkolwiek jednostkę czy instancję EUIPO. Nie ma także znaczenia, czy zgodnie z odpowiednimi przepisami jest to termin przywracalny czy też nie. Najistotniejsze terminy, jakie uległy przedłużeniu do 1 maja 2020 r. to m.in.:
- termin na uiszczenie opłaty za zgłoszenie (art. 32 rozporządzenia 2017/1001);
- termin na skorzystanie z prawa pierwszeństwa (art. 34 ust. 1 rozporządzenia 2017/1001 i art. 41 rozporządzenia 6/2002);
- termin na skorzystanie z prawa pierwszeństwa z wystawienia (art. 38 ust. 1 rozporządzenia 2017/1001 i art. 44 rozporządzenia 6/2002);
- termin do wniesienia sprzeciwu wobec zgłoszenia znaku towarowego (art. 46 ust. 1 rozporządzenia 2017/1001);
- termin na uiszczenie opłaty za sprzeciw (art. 46 ust. 3 rozporządzenia 2017/1001);
- termin na złożenie wniosku o przedłużenie rejestracji znaku towarowego lub wzoru (art. 53 ust. 3 rozporządzenia 2017/1001 i art. 13 rozporządzenia 6/2002);
- termin na wniesienie odwołania od decyzji jakiegokolwiek podmiotu decyzyjnego EUIPO lub pisma przedstawiającego jego uzasadnienie, uiszczenie opłaty za odwołanie (art. 68 ust. 1 rozporządzenia 2017/1001 i art. 57 rozporządzenia 6/2002);
- termin na zgłoszenie wniosku o konwersję unijnego znaku towarowego na krajowy znak towarowy (art. 139 rozporządzenia 2017/1001).
Przykład: jeżeli termin na złożenie wniosku o przedłużenie prawa ochronnego na unijny znak towarowy upływałby w dniu 1 kwietnia 2020 r., to niezależnie od tego, że termin ten rozpoczął bieg 1 października 2019 r. (6 miesięcy przed wygaśnięciem rejestracji), zakończy się on w dniu 1 maja 2020 r., a zatem technicznie w dniu 4 maja 2020 r. Innymi słowy, 4 maja 2020 r. będzie ostatnim dniem, w którym uprawniony będzie mógł złożyć wniosek o przedłużenie prawa ochronnego na unijny znak towarowy bez konsekwencji, o których mowa w art. 53 ust. 3 rozporządzenia 2017/1001.
Wskazane wyżej terminy zostały „przedłużone”, co oznacza, że nadal można dokonać wszystkich terminowych czynności wcześniej, np. w pierwotnym terminie.
Co istotne, decyzja Dyrektora Wykonawczego EUIPO odnosi się wyłącznie do terminów w „postępowaniu przez EUIPO”, a zatem terminy, które dotyczą postępowań przed innymi organami nie są objęte przedłużeniem, nawet jeżeli są wymienione w rozporządzeniach 2017/1001 lub 6/2002. Odnosi się to w szczególności do terminu wniesienia sprawy do Sądu przeciwko decyzjom izb odwoławczych EUIPO.
Paweł Woronowicz, Senior Associate, Adwokat, Deloitte Legal
Przedłużenie terminów przyznane przez Dyrektora Wykonawczego EUIPO ma bezpośredni skutek. W związku z tym strony nie mają potrzeby wnosić do EUIPO o przedłużenie terminów. Strony nie będą też indywidualnie informowane o przedłużeniu przysługujących im terminów.
III. Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (World Intellectual Property Organisation)
W uwagi na fakt, że Światowa Organizacja Własności Intelektualnej współpracuje z państwowymi urzędami ds. własności intelektualnej praktycznie na całym świecie (aktualnie do WIPO należą 193 państwa), w których stan epidemii lub zagrożenia epidemicznego COVID-19 jest różny, WIPO nie wprowadziło ogólnego zawieszenia, przedłużenia lub przerwania jakichkolwiek terminów wiążących strony w postępowaniach z tą organizacją.
W zależności od tego, o jaki przedmiot własności przemysłowej chodzi (wynalazki, znaki towarowe, wzory przemysłowe czy oznaczenia geograficzne), przepisy odpowiednich umów międzynarodowych różnie regulują kwestię niedotrzymania terminów z uwagi na okoliczności niezależne od stron, takie jak właśnie pandemia COVID-19. W każdym przypadku zatem należy indywidualnie ustalić, czy dany termin został zawieszony z mocy odpowiedniego przepisu (jak w przypadku przepisów dotyczących międzynarodowej rejestracji wzorów przemysłowych) czy też konieczne jest złożenie przez strony odpowiedniego wniosku o przywrócenie terminu (jak w przypadku systemu międzynarodowej rejestracji znaków towarowych).
Z uwagi na zawieszenie w Szwajcarii usług pocztowych na czas epidemii COVID-19, WIPO nie jest w stanie otrzymywać ani wysyłać jakichkolwiek pism w formie materialnej. W związku z tym wszelka komunikacja z WIPO możliwa jest wyłącznie drogą elektroniczną.
IV. Europejski Urząd Patentowy (European Patent Office)
Z uwagi na stan epidemii COVID-19 Europejski Urząd Patentowy przedłużył wszystkie terminy wynikające z przepisów Konwencji o udzielaniu patentów europejskich (1973 r.) oraz Układu o Współpracy Patentowej (1970 r.), które upływają między 15 marca a 16 kwietnia 2020 r. w ten sposób, że upływają one w dniu 17 kwietnia 2020 r.
[1] Oprócz tych wskazanych w art. 31j ustawy o tarczy antykryzysowej.
[2] Decyzja nr EX-20-3 z 16 marca 2020 r. wydana na podstawie art. 101 ust. 4 Rozporządzenia 2017/1001 w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej oraz na podstawie art. 58 ust. 4 rozporządzenia 2245/2002 wykonującego rozporządzenie Rady (WE) nr 6/2002 w sprawie wzorów wspólnotowych.
Cykl webcastów: Tarcza antykryzysowa
Tarcza antykryzysowa - Rządowe drogowskazy dla przedsiębiorców w obliczu pandemii
Tarcza antykryzysowa - Wpływ COVID-19 na inwestorów działających w ramach Polskiej Strefy Inwestycji i SSE
Tarcza antykryzysowa - Nowe możliwości finansowego wsparcia dla pracodawców w walce z COVID-19
Subskrybuj "Alerty prawne"
Otrzymuj powiadomienia na e-mail o nowych Alertach prawnych Deloitte Legal
Więcej informacji: Combating COVID-19 with resilience