Delegowanie pracowników: Większość świadczeń pozapłacowych przyznawanych cudzoziemcom podlega opodatkowaniu

W dotychczasowej praktyce organów podatkowych tego rodzaju świadczenia były zwykle uznawane za podlegające opodatkowaniu. Pewna dyskusja w tym temacie wywiązała się na kanwie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. (K 7/13) w sprawie opodatkowania tzw. innych nieodpłatnych świadczeń przyznawanych pracownikom. W uzasadnieniu do wyroku Trybunał wskazał na następujące warunki, które dane świadczenie musi łącznie spełnić, aby mogło stanowić przychód podatkowy:

1. musi zostać zapewnione za zgodą pracownika, oraz
2. musi zostać spełnione w interesie pracownika, a nie pracodawcy (tzn. stanowić realne przysporzenie pracownika będące wynikiem tego, że otrzymał dodatkową korzyść albo zaoszczędził na wydatkach, które musiałby ponieść), oraz
3. musi mieć konkretną, wymierną, zindywidualizowaną wartość.

Dyskusja dotyczyła w głównej mierze drugiego warunku. Istnieją bowiem argumenty za tym, że dodatkowe świadczenia nie realizują w gruncie rzeczy interesu pracownika, lecz przede wszystkim interes pracodawcy. Kiedy do Polski przenosi się osoba mająca pełnić kluczową dla firmy funkcję, zaoferowanie jej atrakcyjnych warunków pracy w Polsce jest szczególnie ważne dla polskiej firmy, a dodatkowe świadczenia pozapłacowe niewątpliwie podnoszą atrakcyjność oferty pracy. Czasami mogą wręcz stanowić warunek konieczny, aby zachęcić pracownika do przeniesienia. Nie ulega bowiem wątpliwości, że przyjazd do Polski wiąże się dla obcokrajowca z zaangażowaniem czasowym i dodatkowymi kosztami chociażby w związku z dopełnieniem formalności, wynajmem mieszkania czy zapewnieniem edukacji dzieciom. Dla pracodawcy zapewnienie świadczeń może być zatem konieczne dla pozyskania kluczowych pracowników.

Po opublikowaniu wyroku TK początkowo interpretacje organów podatkowych były zazwyczaj korzystne dla podatników – dodatkowe świadczenia były uznawane za niestanowiące przychodu podatkowego. Ta tendencja wyraźnie się jednak odwróciła. Od kilkunastu miesięcy organy podatkowe oraz sądy administracyjne dość konsekwentnie uznają, że tego rodzaju świadczenia stanowią przychód dla pracownika. Wyjątki – o ile występują – dotyczą w głównej mierze pracowników mobilnych i budowlanych, którzy wprawdzie nie przebywają w podróżach służbowych, ale jednak świadczenia, które otrzymują – jak np. zakwaterowanie w hotelach pracowniczych – sprzyjają przede wszystkim realizacji zadań przez pracodawcę.

Co istotne, wyrok Trybunału dotyczył wprost świadczeń na rzecz pracowników. Do pozostałych osób, np. zatrudnionych w oparciu o umowy cywilnoprawne, nie można go stosować wprost, lecz jedynie przez analogię. To z pewnością osłabia siłę argumentacji.

Należy zatem wskazać, że wymienione świadczenia co do zasady powinny podlegać opodatkowaniu i oskładkowaniu, poza pewnymi wyjątkami – patrz ramka.

Przykłady świadczeń pozapłacowych dla cudzoziemców

Do typowych świadczeń pozapłacowych, które polskie firmy zapewniają cudzoziemcom, szczególnie tym zajmującym najważniejsze stanowiska, należą:

• wynajem mieszkania (zapewniony bezpośrednio albo w formie zwrotu kosztów najmu i mediów),
• dodatki z tytułu przeniesienia służbowego lub dodatki na zagospodarowanie,
• pokrycie kosztów nauki języka dla pracownika, a czasami także dla członków jego rodziny,
• pokrycie kosztów edukacji dzieci pracownika w Polsce,
• zapewnienie wsparcia w zakresie uzyskania niezbędnych pozwoleń na pobyt i pracę oraz przygotowania rozliczeń podatkowych i innych formalności administracyjnych.

Jest to jednak tylko przykładowy katalog, typowy dla cudzoziemców pełniących kluczowe funkcje w firmie. Zarówno te osoby, jak i inni obcokrajowcy pracujący w Polsce, mogą otrzymywać wiele innych świadczeń, które każdorazowo należy starannie weryfikować, aby prawidłowo określić, czy stanowią przychód w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz czy są należne od nich składki na ubezpieczenia społeczne.
 

Artykuł ukazał się w Rzeczpospolitej dnia 21 grudnia 2017r.