Trendy w orzecznictwie z zakresu podatku od nieruchomości  

Wpływ ostatnich orzeczeń NSA na opodatkowanie podatkiem od nieruchomości (fragment debaty)

Paweł Banasik

Można liczyć na to, że ostatnie orzeczenia NSA wpłyną korzystnie na zmianę podejścia do opodatkowania nie tylko elementów sieci gazowej. Nie chodzi wyłącznie o stacje redukcji gazu, transformatory na sieci energetycznej, ale o różne inne obiekty, przy których pojawiał się problem całości techniczno-użytkowej. Warto tu wspomnieć o przegranej podatnika w sprawie opodatkowania wyciągów krzesełkowych (sygn. akt II FSK 1589/10). NSA potraktował wyciąg jako całość techniczno-użytkową.

Z drugiej strony zwróćmy uwagę na to, że w odniesieniu do obiektów kontenerowych NSA nie zgadza się z dotychczasowym poglądem, zgodnie z którym jeśli budynek jest kubaturowo wypełniony urządzeniami, to staje się budowlą. Miejmy nadzieję, że NSA podtrzyma ten pogląd w kolejnych orzeczeniach. To dobry kierunek, bo wcześniej sądy orzekały, że budynek może w pewnych sytuacjach stać się budowlą. Dotyczyło to np. silosów na cukier. WSA w Bydgoszczy uznał w jednym z wyroków (sygn. akt I SA/Bd 941/15), że skoro w silosie nie przebywają ludzie, tylko gromadzone są materiały, to mimo iż sam obiekt jest budynkiem, to w tym konkretnym przypadku stanowi budowlę. To pokazuje, jak duża jest dowolność w podejściu do opodatkowania nieruchomości w orzecznictwie sądów.

Adam Kałążny

Warto zdać sobie sprawę z tego, jak podatek od nieruchomości wpływa na inwestycje infrastrukturalne. W tej chwili zupełnie inaczej jest traktowana infrastruktura transportowa (drogowa, kolejowa) – zakłada się, że w tym wypadku należy znieść barierę rozwojową. Jednocześnie taka bariera jest stawiana infrastrukturze gazowej czy energetycznej, która jest przecież niezbędna do rozwoju przemysłu. Co ciekawe, w pierwotnej wersji ustawy o podatkach i opłatach lokalnych z 1991 r. przesyłowa infrastruktura gazowa i energetyczna oraz budowle służące wytwarzaniu energii elektrycznej były zwolnione z podatku. Później zwolnienie to uchylono. Być może ustawodawca uznał, że infrastruktura, która przynosi właścicielowi zysk, nie zasługuje na zwolnienie. Z drugiej strony to zwolnienie obowiązuje w odniesieniu do płatnych autostrad. Widać tu niekonsekwencję ustawodawcy.

Nasi eksperci w odpowiedzi na pytanie, czy przyczyną problemów z podatkiem od nieruchomości nie jest odesłanie do prawa budowlanego?

Paweł Banasik

Oczywiście, że tak. Weźmy przykład masztu antenowego. Nikt nie zadaje sobie pytania, co tak naprawdę powoduje, że maszt zaczyna działać, a przecież stanie się to dopiero po zainstalowaniu na nim anteny i instalacji. Nie oznacza to jednak, że cała, prawidłowo funkcjonująca konstrukcja, obejmująca elementy budowlane i techniczne, jest budowlą. Mimo funkcjonalnego połączenia maszt i zainstalowane na nim urządzenia wciąż podlegają różnym reżimom prawnym. Organy architektoniczne i nadzoru budowlanego będą dbały o bezpieczeństwo użytkowania masztu zgodnie z przepisami prawa budowlanego. Całkiem inne organy (np. Urząd Dozoru Technicznego) kontrolują właściwe i bezpieczne funkcjonowanie zainstalowanych na maszcie urządzeń. To rozróżnienie należy stosować również na gruncie prawa podatkowego. Gdyby w ten sposób na problem opodatkowania urządzeń sieci gazowej patrzyły sądy i organy podatkowe, to wielu sporów można byłoby uniknąć.
(...)

Adam Kałążny

Wszystkie pojęcia prawa budowlanego, w tym definicja obiektu budowlanego, są pojęciami otwartymi. Cechą nadrzędną i celem prawa budowlanego jest bowiem zapewnienie bezpieczeństwa użytkowników obiektów budowlanych. Nieszczęściem jest przeniesienie tych pojęć z prawa budowlanego do podatkowego, ponieważ tu celem nadrzędnym jest pewność opodatkowania. Stąd dążenie do zamykania katalogu przedmiotów opodatkowania.

Paweł Banasik

Warto tu wspomnieć wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2011 r. (sygn. akt P 33/09), który potwierdził, że w kontekście prawa budowlanego definicja obiektu budowlanego musi być możliwie szeroka i otwarta. Natomiast nie można przenieść rozszerzającej wykładni pojęcia „budowla” na grunt prawa podatkowego, ponieważ podatnik musi wiedzieć, za co i ile ma zapłacić daniny. TK wskazał więc, że to, co jest wymienione w definicji budowli, może być opodatkowane, a jeśli coś wymyka się tej definicji, to nie jest objęte daniną. Problem polega na tym, że definicja budowli zawiera wiele pojęć niedookreślonych.

Pełny zapis debaty dostępny jest na stronach Dziennka Gazety Prawnej. 

Koszt dostępu do artykułów autorstwa ekspertów Deloitte został nałożony przez podmioty publikujące artykuły, a tym samym posiadające do niego prawa autorskie. Deloitte nie ma wpływu na jego wysokość.