Podatek cukrowy i opłata od małpek w kontekście VAT

Podatek cukrowy i opłata od małpek – o co chodzi?

W trosce o zdrowie obywateli wprowadzono nowe opłaty, które mają na celu promocję prozdrowotnych wyborów konsumentów, tj. podatek cukrowy i opłatę od małpek. Podatek cukrowy – w związku z nałożeniem jej na napoje z dodatkiem cukrów, substancji słodzących, kofeiny lub tauryny – ma być przede wszystkim narzędziem do walki z nadwagą i otyłością. Natomiast opłata od małpek będzie miała na celu przeciwdziałanie alkoholizmowi i związanym z nim negatywnym skutkom, szczególnie w zakresie napojów alkoholowych w małych formatach do 300 ml, które cieszyły się dotychczas w Polsce dużą popularnością.

W przypadku podatku cukrowego przedsiębiorcy, wprowadzający na rynek krajowy napoje z dodatkiem cukrów, będą musieli liczyć się z opłatą w wysokości 0,50 zł za każdy gram cukrów w ilości do 5 g w 100 ml napoju oraz dodatkowymi 0,05 zł za każdy gram cukrów powyżej 5 g w 100 ml napoju. Z kolei w przypadku napojów zawierających kofeinę lub taurynę, taka opłata będzie nałożona jedynie w wysokości 0,10 zł. Należy jednak podkreślić, że każda z powyższych opłat jest kalkulowana w przeliczeniu na każdy litr napoju.

Opłata od małpek będzie natomiast dotyczyła przedsiębiorców posiadających zezwolenie na obrót hurtowy i będzie ona dodatkową opłatą za to zezwolenie co do zasady w sytuacji, gdy taki przedsiębiorca zaopatrzy przedsiębiorców posiadających zezwolenie na sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży. Wysokość takiej dodatkowej opłaty za pozwolenie hurtowe będzie wynosić 25 zł za litr 100% alkoholu zawartego w napojach alkoholowych w małych formatach do 300 ml.

Jaki wpływ na VAT może mieć podatek cukrowy i opłata od małpek?

Zgodnie z przepisami ustawy o VAT, podstawą opodatkowania w podatku VAT jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży tych towarów. Biorąc to pod uwagę, zasadna staje się wątpliwość dotycząca tego, jak podatek cukrowy i opłatę od małpek należy traktować w kontekście podatku VAT – czy, a jeśli tak to, w jakich okolicznościach wskazane opłaty będzie trzeba doliczać do podstawy opodatkowania podatkiem VAT.

Warto zauważyć, że nabywający towary objęte podatkiem cukrowym lub opłatą od małpek mogą żądać od dostawcy tych towarów informacji, czy powyższe opłaty zostały już przez dostawcę zapłacone. Biorąc pod uwagę doświadczenia np. w zakresie podatku akcyzowego, to taka informacja o dokonaniu zapłaty może znajdować się przykładowo na fakturze. Należy mieć jednak na uwadze, że już sam sposób prezentacji takiej informacji na fakturze może mieć wpływ na interpretację opłaty jako składającej się na podstawę opodatkowaniu w podatku VAT lub nie.

Dodatkowo, trzeba pamiętać również, że podatek cukrowy powinien być wpłacany w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy informacja w zakresie tej opłaty, a opłata od małpek w terminie do końca miesiąca następującego po zakończeniu półrocza. Powyższe zatem oznacza, że gdyby nawet dostawca chciał umieścić na fakturze informację o tym, że wskazane opłaty zostały już przez niego zapłacone, to problematyczna staje się kwestia, czy tak faktycznie jest, jeżeli opłata ta zostanie zapłacona przez niego dopiero za kilka tygodni (w przypadku podatku cukrowego) lub nawet za kilka miesięcy od wystawienia takiej faktury (w przypadku opłaty od małpek).

Ponadto faktura będzie stanowić istotny dokument w zakresie informacji, do których składania zobowiązani są przedsiębiorcy dokonujący zapłaty podatku cukrowego lub opłaty od małpek. Zgodnie z nowymi regulacjami, informacja dotycząca podatku cukrowego powinna wskazywać numery faktur, daty ich wystawienia, odpowiednio NIP dostawcy albo nabywcy oraz numery partii towaru, jeśli nie są one zawarte na fakturze. W takiej sytuacji pojawia się natomiast wątpliwość w jaki inny sposób nabywca może pozyskać informację o numerze partii towaru, jeśli nie została ona wskazana na fakturze. Co więcej, jedynym rodzajem dokumentu, do którego odwołuje się informacja w zakresie tej opłaty jest tylko i wyłącznie faktura. Inaczej natomiast jest w przypadku opłaty od małpek, w której to informacji należy wskazać numery faktur lub innych dokumentów potwierdzających zaopatrzenie w napoje dotyczące tej opłaty, daty ich wystawienia i odpowiednio NIP dostawcy albo nabywcy. Warto też zaznaczyć, że data wystawienia faktury nie zawsze będzie datą po której należy identyfikować okres rozliczeniowy dla podatku cukrowego czy opłaty od małpek.

Powyższe kwestie są dopiero początkiem wątpliwości, z którymi będą musieli zmierzyć się w najbliższym czasie przedsiębiorcy w zakresie analizy przepisów dotyczących podatku cukrowego i opłaty od małpek.

Podatek cukrowy i opłata od małpek – co dalej?

Obecnie przedsiębiorcy mają coraz mniej czasu na rzetelną analizę nowych regulacji w zakresie podatku cukrowego i opłaty od małpek oraz na zastosowanie rozwiązań, które pozwolą na wypełnienie wszystkich obowiązków wynikających z nowych przepisów, które wejdą w życie już za niewiele ponad 2 miesiące.

Na dzień dzisiejszy brak jest oficjalnej informacji, aby któreś ministerstwo planowało wydać wyjaśnienia do nowych regulacji, które mogłyby stanowić formę drogowskazu w gąszczu pytań. Sprawy nie ułatwia spór o to czy nowe daniny to podatki czy opłaty i jak ma się stosować Ordynacja. Niemniej nadal przedsiębiorcy mają środki, aby próbować uzyskiwać potwierdzenie interpretacji przepisów w swojej konkretnej sprawie. W naszej ocenie to już ostatni dzwonek, aby podjąć takie starania.