Przegląd Podatkowy: VAT 01/2022

Wybrane orzeczenia TSUE i NSA

VAT może być odliczony wyłącznie wówczas, gdy został przeniesiony na nabywcę (wyrok TSUE z 13 stycznia 2022 r., sygn. C-156/20)

Brytyjski podatnik nabywał od brytyjskiej poczty (Royal Mail) usługi dostarczania przesyłek. Usługi te były indywidualnie negocjowane, przez co powinny być opodatkowane VAT (a nie zwolnione, jak „zwykłe” przesyłki obsługiwane przez publicznego operatora pocztowego). Poczta traktowała je jednak jako usługi zwolnione i nie obciążała nabywców podatkiem VAT, tj. nie był on wykazywany na fakturach. Brytyjskie organy podatkowe akceptowały ten stan i takie też stanowisko prezentowały w swoich wytycznych. Uznały one, że traktowanie tych usług jako zwolnionych nie będzie kwestionowane. Niemniej podatnik nabywający wspomniane usługi wystąpił o odliczenie VAT naliczonego uznając, że jest on zawarty w cenie usługi – pomimo, że nie jest wykazany na fakturze.

Brytyjskie organy odmówiły odliczenia podatku naliczonego w takiej sytuacji. Zgodził się z nimi Trybunał Sprawiedliwości UE.

Trybunał uznał, że w tej konkretnej sytuacji podatek nie został faktycznie przeniesiony na nabywcę, a zatem nie ma podatku, który mógłby zostać odliczony. Dostawca nie zażądał zapłaty podatku VAT od nabywcy, nie wskazał go na fakturze. Umowa stanowiła, że w przypadku uznania usługi za opodatkowaną VAT, podatek ten zostanie doliczony do ceny. A tak się nie stało. Ponadto, doszło do przedawnienia wszelkich przysługujących usługodawcy i organowi środków prawnych zmierzających do odzyskania błędnie nienaliczonego VAT.

Prawo do odliczenia VAT w związku z nabyciem przez podatników świadczących usługi turystyki usług noclegowych (wyrok NSA z 13 stycznia 2022 r., sygn. I FSK 1053/18)

Sprawa dotyczyła podatnika, który we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, złożonym jeszcze w 2016 r. wskazał, że zamierza nabywać we własnym imieniu i na własny rachunek usługi noclegowe (hotelowe) świadczone na terytorium Polski. Wyjaśnił, że następnie będzie je odsprzedawał na rzecz podmiotów trzecich i zapytał, czy będzie mu przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na otrzymanej przez niego fakturze zakupu.

Podatnik uważał, że tak, ponieważ dokonana w 2008 r. nowelizacja ustawy o VAT, skutkująca wyłączeniem prawa do odliczenia VAT z tytułu nabycia usług noclegowych i gastronomicznych nie była zgodna z prawem UE i stanowiła naruszenie tzw. klauzuli „standstill”. Organ podatkowy uważał, że w odniesieniu do podatnika nie można mówić o takim naruszeniu, ponieważ świadczonych przez niego usług hotelowych nie można utożsamiać z usługami turystki, o których mówił art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o VAT (obowiązujący przed nowelizacją z 2008 r.), przywoływany przez podatnika jako podstawa prawna do odliczenia.

Zarówno WSA jak i NSA nie zgodziły się ze stanowiskiem organu podatkowego oraz uznały za słuszną argumentację podatnika. NSA w swoim ustnym uzasadnieniu powołał się na wyrok TSUE z dnia 2 maja 2019 r. w sprawie C-225/18, w którym Trybunał przesądził, że wyłączenie prawa do odliczenia w przypadku podatnika świadczącego usługi turystyki, w ramach których refakturuje on na rzecz innych podatników usługi noclegowe i gastronomiczne, było sprzeczne z przepisami prawa unijnego. NSA powołał również szereg orzeczeń polskich sądów administracyjnych, w których wyrażone zostało stanowisko, że usługi hotelarskie mieszczą się w zakresie usług turystyki, potwierdzając prawo podatnika do odliczenia.

Zmiany w prawie

Tarcza antyinflacyjna 2.0 przewiduje obniżki stawek VAT na wybrane produkty

Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, określaną powszechnie jako tzw. tarcza antyinflacyjna 2.0. Ustawa jest teraz przedmiotem prac legislacyjnych w Senacie. W kształcie uchwalonym przez Sejm przewiduje czasową obniżkę stawek VAT w okresie od 1 lutego 2022 r. do 31 lipca 2022 r. m.in. na:

• żywność i napoje objęte obecnie stawką 5% - do stawki 0%;
• gaz ziemny – do stawki 0%;
• energię elektryczną – do stawki 5%,
• olej napędowy, biokomponenty stanowiące samoistne paliwa, benzynę silnikową, gaz skroplony LPG – do stawki 8%.

Od stycznia nie ma możliwości stosowania „starych” zasad rozliczania korekt in minus

Pakiet SLIM VAT wprowadził zmiany w zakresie rozliczania faktur korygujących in minus. Ustawodawca dał przy tym podatnikom możliwość tymczasowego pozostania przy poprzednich zasadach korygowania obrotu, pod warunkiem, że kontrahenci zawarli stosowne porozumienie na piśmie jeszcze przed wystawieniem pierwszej faktury korygującej w 2021 r. Warto jednak pamiętać, że możliwość stosowania starych zasad skończyła się wraz z początkiem nowego roku.

Faktury ustrukturyzowane weszły w życie

Z początkiem 2022 r. weszła w życie ustawa wprowadzająca Krajowy System e-faktur (KSeF) oraz możliwość wystawiania i otrzymywania za pośrednictwem tego systemu nowego rodzaju faktur, tj. faktur ustrukturyzowanych.

Stosowanie faktur ustrukturyzowanych pozostaje na razie rozwiązaniem dobrowolnym. Jak jednak informuje Ministerstwo Finansów, stosowanie nowych zasad ma się stać obligatoryjne w 2023 r.