Wejście w życie ustawy o wspieraniu nowych inwestycji nabrało tempa

Jakie zmiany wprowadzili parlamentarzyści w stosunku do projektu rządowego?

Rządowy projekt ustawy został zmieniony podczas prac parlamentarnych w następującym zakresie:

1. Rozliczanie pomocy publicznej uzyskanej na podstawie dwóch lub więcej decyzji o wsparciu, zezwoleń albo zarówno decyzji o wsparciu oraz zezwolenia

Finalnie do art. 13 Ustawy dodano 3 nowe ustępy. Ustęp 6 i 7 wprowadza zasadę chronologicznego rozliczania pomocy publicznej w przypadku posiadania dwóch lub więcej decyzji o wsparciu albo decyzji o wsparciu i zezwoleń (w takim przypadku rozliczenie pomocy publicznej następuje zgodnie z kolejnością ich wydawania). Analogiczny przepis zostanie wprowadzony do art. 12 ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych. Co istotne, równocześnie ustawodawca wycofał się ze zmiany przepisów ustaw o podatku dochodowym we wskazanym zakresie.

Wprowadzona poprawka ma za zadanie usankcjonować dotychczasową praktykę chronologicznego rozliczania pomocy publicznej wynikającej z kilku zezwoleń, która często była potwierdzana przez przedsiębiorców poprzez uzyskanie indywidualnych interpretacji podatkowych w tym zakresie. Wydaje się, że ustawodawca finalnie potwierdził, iż Spółka w Strefie winna kalkulować jeden wynik z działalności zwolnionej niezależnie od liczby posiadanych zezwoleń.

Wskazane przepisy będą obowiązywać od dnia wejścia w życie ustawy o wpieraniu nowych inwestycji a nie od nowego roku podatkowego, co dodatkowo potwierdza wolę ustawodawcy, iż nowe przepisy nie zmieniają dotychczasowego podejścia w zakresie kalkulacji wyniku podatkowego. Niemniej jednak powstają istotne wątpliwości, czy dotychczas uzyskane przez przedsiębiorców indywidualne interpretacje podatkowe zachowają swoją moc w zakresie dochodów rozliczanych po dniu wejścia w życie ustawy o wpieraniu nowych inwestycji (warto rozważyć pozyskanie nowych interpretacji w tym zakresie).

Pozostaje też pytanie: czy przedsiębiorca, który w drugim/następnym zezwoleniu posiada inne kody PKWiU (zakres przedmiotowy inwestycji) niż w zezwoleniu pierwszym/poprzednim, będzie uprawniony do skorzystania z pomocy publicznej w zakresie drugiego/następnego zezwolenia dopiero po wykorzystaniu limitu pomocy publicznej z zezwolenia pierwszego/poprzedniego? Czy też będzie mógł skorzystać z limitu pomocy publicznej przypadającego na pierwsze/poprzednie zezwolenie pomimo braku tożsamości w kodach PKWiU określonych w zezwoleniu (zakresów przedmiotowych inwestycji)? W tym zakresie warto spojrzeć na dotychczasową praktykę organów podatkowych i Sądów.

Do artykułu 13 dodano również ust. 8, który stanowi, że:

Rozliczenie pomocy publicznej przyznanej przedsiębiorcy na podstawie decyzji o wsparciu ma zastosowanie wyłącznie do decyzji, w ramach której inwestycja jest realizowana i w oparciu o tę inwestycję prowadzona jest działalność gospodarcza.

Na pierwszy rzut oka można stwierdzić, że po wprowadzeniu zasad chronologicznego rozliczania pomocy publicznej, ustawodawca wprowadza jednakże, zasadę rozliczania projektowego. Z zasady racjonalności ustawodawcy oraz motywów wprowadzenia poprawki przez Ministerstwo Finansów wywodzić można, iż ma ona odnosić się do sytuacji, gdy Spółka korzysta z pomocy przyznanej przez zezwolenie/decyzję o wsparciu, pomimo nierealizowania inwestycji będącej podstawą do ich wydania. W tym miejscu stwierdzić należy, że redakcja niniejszej poprawki daje szerokie możliwości interpretacyjne, co w przyszłości może rodzić obawy o interpretację przepisu zgodą z wolą ustawodawcy przez organy podatkowe.

Przepis w praktycznie identycznym brzmieniu zostanie dodany do art. 12 ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i, co zastanawiające, będzie obowiązywać tylko względem zezwoleń wydanych po dniu wejścia w życie ustawy o wpieraniu nowych inwestycji.

2. Nowe zasady zwrotu pomocy publicznej w przypadku cofnięcia zezwolenia/decyzji o wsparciu.

W przepisach dotyczących odpowiednio PIT/CIT zostały określone nowe zasady określania kwoty podatku należnego do zapłaty w przypadku cofnięcia zezwolenia/decyzji o wsparciu, które obowiązywać będą od 1 stycznia 2019 r.

Kwota podatku należnego do zapłaty będzie ustalana w dwojaki sposób, zależny od ilości posiadanych przez przedsiębiorcę zezwoleń:

• W pierwszym przypadku, gdy przedsiębiorca posiada jedno zezwolenie/decyzję o wsparciu podatek należny do zapłaty, będzie stanowił wysokość podatku niezapłaconego od dochodu osiągniętego z działalności gospodarczej określonej w cofniętym zezwoleniu albo w uchylonej decyzji o wsparciu oczywiście wraz z odsetkami – w tym przypadku zmiany nie występują;
• W drugim przypadku, gdy przedsiębiorca posiada więcej niż jedno zezwolenie/decyzję o wsparciu lub łącznie: decyzję o wsparciu oraz zezwolenie, podatek należny do zapłaty będzie stanowił kwotę w wysokości stanowiącej maksymalną dopuszczalną pomoc publiczną określoną w zezwoleniu lub w tej uchylonej decyzji o wsparciu – tu zmiana podejścia jest znaczna.

Zapis ten nie wprowadza wymogu zwrotu pomocy z wszystkich zezwoleń, lecz z zezwolenia cofniętego. Określenie kwotowe jest bezpośrednią konsekwencją potwierdzenia braku podejścia projektowego przy kalkulacji zwolnienia z CIT. Ponieważ mówimy o jednym wyniku podatkowym, cofnięcie danego zezwolenia będzie się wiązać z obowiązkiem zwrotu konkretnej kwoty limitu zwolnienia (czyli tracimy tę kwotę limitu jaką nabyliśmy w związku z konkretnym zezwoleniem, bez konieczności ustalania z jakiej części biznesu był wygenerowany dochód zwolniony).

Takie uregulowanie kwestii wysokości podatku należnego do zwrotu może jednak powodować podejście ostrożnościowe u przedsiębiorców i wstrzymanie się z korzystaniem z ulgi z nowego zezwolenia/decyzji o wsparciu, do czasu wypełnienia wszystkich warunków określonych w zezwoleniu/decyzji o wsparciu. Co jest jednak trudne w przypadku długiego terminu na utrzymanie zatrudnienia, określonego w zezwoleniu. Ponadto przedsiębiorcy, którzy obecnie borykają się z problemami związanymi z realizacją kolejnych zezwoleń powinni wziąć pod rozwagę ich wygaszenie (co jest możliwe, dopóki Spółka nie zaczyna korzystać z pomocy publicznej w związku z limitem z tego zezwolenia).

3. Realizacja inwestycji na terenach występowania złóż kopalin.

W art. 3 ustawy o wpieraniu nowych inwestycji parlamentarzyści dodali słowo: „niezagospodarowanych”. Powoduje to, że obecne brzmienie przepisu wygląda następująco:

Wsparcie nie może być udzielone w sytuacji lokalizacji inwestycji na obszarach występowania niezagospodarowanych złóż kopalin, z wyjątkiem inwestycji dotyczących tych złóż.

Taka redakcja przepisu ma rozwiązać wątpliwości co do możliwości ulokowania inwestycji na terenach pokopalnianych, co było dość istotną wątpliwością w przypadku inwestycji realizowanych na terenach Górnego lub Dolnego Śląska.

4. Dodatkowa klauzula o unikaniu opodatkowania

Ustawodawca zachował w projektowanym kształcie przepisy mówiące o utracie prawa do ulgi w sytuacji, gdy prawo do niej nabywa się w związku z zawarciem umowy lub dokonaniem innej czynności prawnej lub wielu powiązanych czynności prawnych, dokonanych przede wszystkim w celu uzyskania zwolnienia od podatku dochodowego.

Wskazana (dodatkowa względem tej umieszczonej w Ordynacji Podatkowej) klauzula rodzi poważne wątpliwości, czy jakiekolwiek działanie mogące być uznane za zmierzające do uniknięcia opodatkowania skutkuje utratą prawa do ulgi. W tym zakresie kluczowa będzie oficjalna interpretacja wskazanych zapisów, która mamy nadzieję, wkrótce nastąpi. Dodatkowo, wydaje się, że jej redakcja powinna być inna; jak się wydaje intencją ustawodawcy było objęcie nią tych działań, które sprawiają, że dochód, który w normalnym toku zdarzeń byłby opodatkowany, wskutek sztucznych działań podatnika zostaje zwolniony. Niemniej obecnie przepis zredagowany jest w taki sposób, że przy skrajnie niekorzystnej interpretacji można by stwierdzić, że nawet wystąpienie z wnioskiem o wydanie decyzji o wsparciu zmierza przede wszystkim do uzyskania zwolnienia podatkowego, a zatem objęte jest działaniem małej klauzuli. Prowadziłoby to jednak do wniosków absurdalnych – stąd taki sposób rozumienia małej klauzuli należy odrzucić. 

Przepisy wykonawcze

Wciąż nie znamy ostatecznego kształtu przepisów wykonawczych, które będą regulować kwestie m.in. minimalnych nakładów inwestycyjnych, czy maksymalnej dostępnej pomocy publicznej w danym powiecie. Ponadto dotychczas nie został opublikowany projekt rozporządzenia określającego samą procedurę wydawania decyzji o wsparciu, co powoduje, że wciąż nie wiadomo jeszcze wszystkiego w sprawie nowego instrumentu wsparcia.

Zachęcamy do śledzenia naszych publikacji, w których będziemy informować o kolejnych szczegółach dotyczących nowych przepisów.