Nowe zasady udzielania pomocy inwestycyjnej na lata 2022-2027

19 kwietnia 2021 r. Komisja Europejska opublikowała nowe Wytyczne w sprawie regionalnej pomocy państwa na lata 2022–2027, określające warunki przyznawania regionalnej pomocy inwestycyjnej zgodnej z rynkiem wewnętrznym Unii Europejskiej, które w dużej mierze wpłyną na dostępność i poziom pomocy w poszczególnych województwach.

Nowa mapa pomocy regionalnej

Zgodnie z treścią Wytycznych każde państwo członkowskie powinno opracować i zgłosić do akceptacji Komisji Europejskiej mapę pomocy regionalnej obowiązującą od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2027 r. Mając na uwadze zakłócenia w gospodarce spowodowane pandemią COVID-19, planowany jest przegląd śródokresowy map pomocy regionalnej w 2023 r.

Wytyczne zakładają, że od początku 2022 r.:

• będzie mogła zostać zwiększona maksymalna wartość pomocy w 9 regionach (województwa lubuskie, zachodniopomorskie, kujawsko-pomorskie, mazowieckie (poza Warszawą i powiatami ościennymi), łódzkie, opolskie, małopolskie, śląskie i świętokrzyskie),
• zmniejszona zostanie maksymalna intensywność pomocy w 3 regionach, tj. województwach: pomorskim, dolnośląskim i wielkopolskim.
  
  

Maksymalne poziomy intensywności mogą być zwiększone o:

• 20 punktów procentowych w przypadku mikro i małych przedsiębiorstw,
• 10 punktów procentowych w przypadku średnich przedsiębiorstw.

Zgodnie z Wytycznymi, maksymalne poziomy intensywności pomocy będą mogły zostać zwiększone o 10 punktów procentowych w przypadku terytoriów wybranych do objęcia wsparciem z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST) w ramach terytorialnego planu sprawiedliwej transformacji państwa członkowskiego zatwierdzonego przez Komisję, o ile terytoria te znajdują się na obszarach „a” – po przyjęciu odpowiednich regulacji mapa pomocy regionalnej ulegnie odpowiednim modyfikacjom.

Ograniczona dostępność pomocy w wybranych województwach

Od momentu wejścia Wytycznych w życie:

• Projekty realizowane na terenie Warszawy oraz powiatów ościennych (tj. warszawski zachodni, legionowski, pruszkowski, nowodworski, grodziski, miński, wołomiński, piaseczyński i otwocki) nie będą objęte możliwością skorzystania z regionalnej pomocy inwestycyjnej.
• Województwa wielkopolskie i dolnośląskie staną się obszarami „c”, co dla dużych przedsiębiorców będzie oznaczało możliwość skorzystania z regionalnej pomocy inwestycyjnej wyłącznie na inwestycję związaną z rozpoczęciem nowej działalności gospodarczej, tj. takiej, która nie była prowadzona dotychczas przez podmiot wnioskujący o pomoc na terenie województwa (ocena na poziomie 4 cyfr kodu NACE). Oznacza to, że od początku 2022 r. duże przedsiębiorstwa nie będą mogły uzyskać wsparcia na inwestycje polegające m.in. na zwiększeniu mocy produkcyjnych.

Doprecyzowanie kategorii kosztów kwalifikujących się do wsparcia

Komisja Europejska w Wytycznych szczegółowo opisała warunki kwalifikowania kosztów oprzyrządowania, co jest istotne dla wielu przedsiębiorców korzystających z pomocy regionalnej. Dotychczas do wsparcia kwalifikowały się jedynie koszty aktywów stanowiących część inwestycji początkowej w zakładzie beneficjenta pomocy zlokalizowanego na docelowym obszarze objętym pomocą. Przyjęte Wytyczne wprowadziły odstępstwo, zgodnie z którym koszty oprzyrządowania dla dostawców można zaliczyć do kosztów kwalifikowanych przedsiębiorstwa, które je nabyło (lub wytworzyło), gdy są one wykorzystywane do realizacji celów (produkcji) beneficjenta pomocy, w okresie utrzymania inwestycji.

Skrócony termin na dokonanie inwestycji?

Istotną zmianą może okazać się również nowa definicja terminu „zakończenie inwestycji”, który zgodnie z Wytycznymi oznacza moment, kiedy organy krajowe uznają inwestycję za zakończoną lub w którym upływają 3 lata od rozpoczęcia prac, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej.

Powyższy zapis sugeruje, że termin na realizację nowych inwestycji od 1 stycznia 2022 r. będzie wynosił maksymalnie 3 lata, co może wpływać na kształt projektów inwestycyjnych, które często planowane są w dłuższej, kilkuletniej perspektywie.

Treść Wytycznych zawiera opis kryteriów oceny zgodności pomocy regionalnej z rynkiem wewnętrznym, w ramach których omówione zostały takie elementy jak m.in. efekt zachęty, potrzeba interwencji państwa, odpowiedniość, przejrzystość czy proporcjonalność przyznawanej pomocy regionalnej.

W świetle pandemii COVID-19 i związanych z nią ewentualnych planów restrukturyzacyjnych przedsiębiorców należy mieć na uwadze, że zgodnie z treścią Wytycznych, w obecnym kształcie utrzymany zostanie również tzw. zakaz delokalizacji, uniemożliwiający korzystanie z pomocy przez przedsiębiorców dokonujących w określonym okresie przeniesienia działalności z zakładu położonego w państwie Europejskiego Obszaru Gospodarczego do zakładu objętego pomocą związaną z nową inwestycją.

Niewątpliwie treść Wytycznych może pozytywnie wpłynąć na inwestycje na terenie Polski z uwagi na zwiększenie poziomu wsparcia w 9 z 16 województw. Pamiętać jednak należy o ograniczeniach, które od 1 stycznia 2022 r. dotkną inwestorów planujących rozbudowę działalności w województwach wielkopolskim, dolnośląskim oraz w Warszawie i powiatach ościennych.