TNFD i ujawnienia informacji finansowych związanych ze środowiskiem naturalnym

Ryzyka związane z naturą i środowiskiem naturalnym obejmują utratę bioróżnorodności i degradację ekosystemów, natomiast ryzyko klimatyczne stanowi współzależne, ale odrębne zagadnienie. Jednocześnie ocena ryzyka środowiskowego odbywa się w oparciu o te dwa istotne obszary. W ramach swojej działalności, międzynarodowa Grupa robocza ds. ujawniania informacji finansowych związanych ze środowiskiem naturalnym (TNFD) opracuje rekomendacje, którymi organizacje będą mogły kierować się przy ujawnianiu informacji dot. ekspozycji ich firm na zagrożenia związane z naturą. Jest to jeden z przykładów inicjatyw podejmowanych przez decydentów i regulatorów w ramach szerszego planu działania mającego na celu zwrócenie większej uwagi na ryzyko związane ze środowiskiem naturalnym. Planowany zakres ujawnień będzie obejmował zarówno zagrożenia związane z naturą, jak i możliwości dla firm.

Organizacje świadczące usługi finansowe będą musiały podjąć odpowiednie kroki, aby uwzględnić różne obszary ryzyka w swoich strategiach, działaniach i procesach zarządzania ryzykiem. Zanim poznamy szczegóły nowych ujawnień, istnieją działania, które firmy mogą podjąć już teraz, równolegle do lub w ramach swoich inicjatyw związanych z ryzykiem klimatycznym. To zapewni im przewagę w zakresie mierzenia zagrożeń związanych z przyrodą i zarządzania nimi.

Grupę roboczą ds. ujawniania informacji finansowych związanych ze środowiskiem naturalnym (TNFD) powołano do życia 4 czerwca przy międzynarodowym politycznym wsparciu i zatwierdzeniu przez ministrów finansów G7. Idąc w ślad za obecnymi rekomendacjami dotyczącymi ujawnień w zakresie ryzyka klimatycznego wydanymi przez Grupę roboczą ds. ujawniania informacji finansowych związanych z klimatem (TCFD), TNFD ogłosi zalecenia dla firm i organizacji świadczących usługi finansowe dotyczące nowych ujawnień w zakresie zagrożeń związanych z naturą, które zaczną obowiązywać od 2023 roku.

Utrata bioróżnorodności i degradacja ekosystemów: szanse i zagrożenia zarówno dla natury, jak i organizacji

Ryzyko związane z naturą obejmuje utratę bioróżnorodności i degradację ekosystemów. Wyniki badań wskazują na pogorszenie stanu ekosystemów, które postępuje w niespotykanie szybkim tempie. Światowe Forum Ekonomiczne w tegorocznym raporcie na temat globalnych zagrożeń w pierwszej kolejności wymienia utratę bioróżnorodności, upadek ekosystemów oraz niszczenie środowiska naturalnego przez ludzi. Jednocześnie podkreślając, że utrata bioróżnorodności stanowi zagrożenie dla istnienia całego świata.

W tym kontekście wspomina się o działalności gospodarczej i jej potencjalnym negatywnym wpływie na bioróżnorodność i ekosystemy. Dla przykładu, popyt na mięso może stać się bodźcem do wycinki lasów, a z kolei stosowanie środków chemicznych przy uprawie owoców i warzyw zanieczyszcza glebę. Jednocześnie, utrata bioróżnorodności i degradacja ekosystemów stwarzają ryzyko ekonomiczne. Utrata bioróżnorodności może negatywnie wpłynąć na poszczególne sektory gospodarki poprzez zwiększone ryzyko wystąpienia dotkliwych susz, zniknięcie owadów zapylających czy niższe połowy ryb lub plony. Rolnictwo, sektor produkcji żywności i napojów oraz branża budowlana są szczególnie narażone na tego rodzaju zjawiska. W przypadku innych sektorów, ryzyko wiąże się z funkcjonowaniem ich łańcuchów dostaw.

Działania związane z reagowaniem na zagrożenia związane ze środowiskiem naturalnym mogą również prowadzić do konsekwencji gospodarczych dla firm. Na przykład - w przypadku niektórych biznesów wprowadzenie przepisów ograniczających wykorzystanie środków owadobójczych może wpłynąć na wzrost kosztów operacyjnych. Z kolei inicjatywy skupiające się na zapobieganiu utracie bioróżnorodności oraz zmniejszeniu ryzyka wystąpienia poważnych powodzi mogą przyczynić się do obniżenia kosztów stałych.

Założenia ramowe TNFD będą uwzględniać szanse i zagrożenia powiązane z naturą na działalność organizacji, jak również wpływ działań przedsiębiorstw na naturę (zarówno tych pozytywnych, jak i negatywnych).

Nowe wymogi dotyczące ujawnień od 2023 roku

Celem TNFD jest opracowanie przepisów ramowych, którymi organizacje będą kierowały się przy raportowaniu zagrożeń związanych z utratą bioróżnorodności i degradacji ekosystemów. Jednocześnie zwiększenie dostępności danych oraz informacji pozwoli firmom dokładniej i rzetelniej uwzględnić ryzyko związane z naturą w swoich procesach decyzyjnych.

TNFD planuje przetestować oraz dopracować swoje założenia do końca 2022 roku i wprowadzić je w 2023. Przyjęte podejście ma stanowić dopełnienie inicjatyw TCFD i być z nimi spójne. Założenia ramowe TNFD będą skupiały się wokół tych samych czterech filarów: kwestii zarządczych, strategii, zarządzania ryzykiem oraz wskaźników i celów.

Opracowanie zasad dot. ujawniania informacji w zakresie zagrożeń związanych ze środowiskiem naturalnym komplikuje fakt, że nie istnieją odpowiedniki podstawowych wskaźników, takich jak globalna temperatura lub poziom emisji gazów cieplarnianych, które pomogły w podjęciu wysiłków na rzecz walki z ryzykiem klimatycznym. Ponadto, na tego rodzaju zagrożenia składa się wiele skomplikowanych czynników a ich występowanie jest uzależnione od lokalizacji i nie wszędzie można zastosować te same działania łagodzące. Dlatego też podejście TNFD będzie skupiało się na odejściu od działań negatywnie wpływających na naturę, na rzecz tych korzystnych. Planowane ujawnienia będą uwzględniać zagrożenia i możliwości związane z przyrodą w oparciu o czynniki fizyczne, przejściowe i systemowe.

TNFD ma dostosować swoje założenia do celów zerowej utraty różnorodności biologicznej netto do 2030 roku oraz zysku netto, które zgodnie z oczekiwaniami zostaną ujęte w Globalnych ramach różnorodności biologicznej na okres po 2020 roku oraz przyjęte przez Konwencję ONZ o różnorodności biologicznej w trakcie konferencji COP-15 (Conference of the Parties to the Convention on Biological Diversity) w październiku tego roku.

Ujawnienia będą zawierały informacje na temat oceny zapasu kapitału naturalnego, przepływów usług ekosystemowych oraz wartości natury dla społeczeństwa i biznesu. Istotne będzie zrozumienie wzajemnych relacji między środowiskiem naturalnym, gospodarką a systemem finansowym oraz dokonanie oddolnej oceny utraty bioróżnorodności na poziomie korporacji/sektora.

TNFD zamierza zastosować podejście etapowe, w ramach którego poziom wymagań będzie wzrastać z każdym etapem, tak aby umożliwić organizacjom stopniowe dostosowywanie swoich działań do wymogów ramowych.

Co powinny teraz zrobić firmy świadczące usługi finansowe?

Biorąc pod uwagę ogrom pracy, jaką organizacje muszą wykonać w kontekście ryzyka klimatycznego, i to w bardzo krótkim czasie, oraz niedostępność informacji na temat zagrożeń związanych ze środowiskiem naturalnym, czy jest to dobry moment, aby firmy angażowały swoje zasoby i zajmowały się tą kwestią?

Zanim poznamy szczegóły nowych ujawnień, istnieją działania, które firmy mogą podjąć już teraz, równolegle do lub w ramach swoich inicjatyw związanych z ryzykiem klimatycznym. To zapewni im przewagę w zakresie mierzenia zagrożeń związanych z przyrodą i zarządzania nimi. Dla przykładu, konieczne będzie pozyskanie większej ilości danych od klientów. W tym kontekście firmy powinny zastanowić się, jak to zrobić bez wywierania negatywnego wpływu na doświadczenie klienta oraz zacząć przygotowywać niezbędną infrastrukturę wspierającą, bo przecież nowe dane trzeba będzie gdzieś przechowywać i weryfikować. Kolejnym istotnym krokiem jest przyjrzenie się obecnie funkcjonującym modelom operacyjnym oraz powiązanym modelom danych.

Ogólnie rzecz ujmując, złożoność tej kwestii zasługuje na szczególną uwagę firm i to od samego początku. Ponadto, zmiana nastrojów czy to rynkowych czy społecznych może nadejść znacznie szybciej niż terminy wyznaczone przez regulatorów, a na to firmy powinny być przygotowane. W pierwszej kolejności kadra zarządzająca musi zrozumieć, w jaki sposób zagrożenia związane ze środowiskiem naturalnym wpłyną na ich biznes i działalność, czyli jakiego ryzyka finansowego i strategicznego, ale też jakich szans mogą się spodziewać.

Tekst powstał na podstawie analizy Centrum Strategii Regulacyjnych Deloitte EMEA.