Analiza rynkowości cen transferowych w czasie spowolnienia gospodarczego wywołanego przez COVID-19

Można spodziewać się, że w wyniku spowolnienia gospodarczego wiele grup kapitałowych odnotuje w 2020 r. pogorszenie wyników finansowych. Będzie to oznaczać „rozregulowanie się” stosowanych polityk cen transferowych, a tym samym zwiększone ryzyko podatkowe w obszarze cen transferowych. W związku z tym podatnicy funkcjonujący w ramach grup kapitałowych powinni jak najszybciej zbudować argumentację wyjaśniającą ich sytuację gospodarczą w świetle nowej sytuacji, tak aby to ryzyko ograniczyć.

Niezależnie od sytuacji gospodarczej, najczęściej stosowanym narzędziem analizy, weryfikacji i argumentacji stosowanych cen transferowych jest analiza porównawcza, której celem jest sprawdzenie czy warunki w transakcjach pomiędzy powiązanymi podmiotami są zgodne z warunkami rynkowymi. Przygotowanie analizy porównawczej w sytuacji kryzysu będzie skomplikowane. Dokonywanie prostych, kolejnych aktualizacji posiadanych analiz może być już niewystarczające.

Niedostępność danych porównawczych

Głównym wyzwaniem, z jakim trzeba będzie się zmierzyć, jest niedostępność danych porównawczych. Obecnie najbardziej aktualnymi danymi, które można wykorzystać w analizach porównawczych dla większości typów transakcji są dane finansowe za 2018 r., który był rokiem światowej prosperity. Dane za 2020 r. będą powszechnie dostępne prawdopodobnie dopiero na przełomie trzeciego i czwartego kwartału 2021 r. Zatem przygotowanie analizy z wykorzystaniem danych bezpośrednio odzwierciedlających czas kryzysu możliwe będzie dopiero za około półtora roku. Takie opóźnienie nie jest oczywiście niczym nadzwyczajnym i występowało również w latach, gdy gospodarka nie była w kryzysie. Jednakże opóźnienie w dostępności danych nie powoduje istotnych problemów kiedy gospodarka jest stabilna i rośnie.

Podejście do kryteriów porównywalności

Innym wyzwaniem w tworzeniu analiz porównawczych w czasach kryzysu będzie konieczność zrewidowania podejścia do kryteriów porównywalności stosowanych w czasach gospodarki wzrostowej. Wiele kryteriów porównywalności, które dotychczas były przyjmowane jako powszechnie obowiązująca praktyka w sposób niemal automatyczny, nie bierze pod uwagę istotnych zmian w otoczeniu gospodarczym. Sytuacja ta jest spowodowana znacznie większym zróżnicowaniem kondycji poszczególnych branż (pomimo tego, że wiele branż jest negatywnie dotknięta pandemią COVID-19, są też takie, które będą rosnąć), a także rozwarstwieniem się sytuacji w ramach tej samej branży. Uważamy, że w wielu przypadkach rynki, branże, czy podmioty, które dotychczas można było racjonalnie uznać za porównywalne teraz trzeba będzie traktować odrębnie i wykluczać z prób obserwacji porównywalnych.

W świetle powyższego, aby przygotować analizę porównawczą, która będzie odzwierciedlała sytuację kryzysową i tym samym mogła bronić podatnika w kontroli cen transferowych, które będą prowadzone dla okresu objętego kryzysem, konieczne jest:

• zrewidowanie stosowanych dotychczas kryteriów porównywalności i dobór kryteriów prowadzących do zidentyfikowania danych porównawczych odzwierciedlających sytuację danego podatnika,
• dokonanie korekt danych z czasów wzrostu gospodarczego, które będą estymować zachowanie gospodarki w kryzysie.