Przegląd podatkowy: VAT

Informujemy, że w związku z zagrożeniem spowodowanym wirusem SARS-CoV-2 odwołane zostały zaplanowane rozprawy, a NSA kontynuuje działalność orzeczniczą w ograniczonym zakresie na posiedzeniach niejawnych. W związku z tym, w niniejszym wydaniu Przeglądu prezentujemy orzeczenie NSA wydane we wcześniejszym okresie, które może zainteresować podatników.

Wybrane orzeczenia TSUE i NSA

Sprzedaż kilku nieruchomości przysądzonych na licytacji to zarządzanie majątkiem prywatnym, a nie działalność gospodarcza podlegająca VAT (wyrok TSUE z 20.01.2021 r., w sprawie C-655/19)

Obywatel Rumunii udzielił kilku pożyczek zabezpieczonych hipoteką. Nie zostały one jednak spłacone. W konsekwencji przeprowadzono licytację, w wyniku której przysądzone zostały pożyczkodawcy 3 nieruchomości. Następnie pożyczkodawca nieruchomości te sprzedał (wraz z inną, należącą do niego już wcześniej).

Organy podatkowe uznały, że sprzedawca osiągnął zysk, a więc prowadzi działalność gospodarczą. Stał się zatem podatnikiem VAT, a podatek powinien zapłacić od sprzedaży nieruchomości.

TSUE nie zgodził się z takim podejściem. Uznał on, że sprzedaż nieruchomości przysądzonych w egzekucji stanowi normalne działanie zmierzające do odtworzenia swojego majątku prywatnego na skutek niespłaconej pożyczki. Zachowanie takie nie świadczy o prowadzeniu działalności gospodarczej. Aby taką prowadzić, trzeba podejmować aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami.

Jak stwierdził sąd unijny „liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między działalnością podmiotu gospodarczego działającego prywatnie, która znajduje się poza zakresem stosowania tej dyrektywy, a działalnością podmiotu gospodarczego, którego transakcje stanowią działalność gospodarczą”. Trybunał zaznaczył przy tym, że powyższe dotyczy sytuacji, w której sprzedaż nieruchomości nie jest przedłużeniem działalności gospodarczej polegającej na udzielaniu pożyczek.

Pobieranie wynagrodzenia przez organizację zarządzania prawami autorskimi w imieniu własnym, ale na rzecz twórcy to „refakturowanie usług” (wyrok TSUE z 21.02.2021 r., w sprawie C-501/19)

Rumuńska organizacja zbiorowego zarządzania majątkowymi prawami autorskimi do utworów muzycznych pobiera w imieniu własnym, ale na rzecz twórców, wynagrodzenie za korzystanie z praw autorskich. W omawianej sprawie organizacja udzieliła licencji stowarzyszeniu kulturalnemu i pobrała od niego wynagrodzenie z tego tytułu. Na tym tle powstało pytanie, czy w takiej sytuacji dochodzi do świadczenia usługi pomiędzy twórcami a organizacją oraz pomiędzy organizacją a stowarzyszeniem kulturalnym.

Trybunał uznał, że mamy tutaj do czynienia z zastosowaniem art. 28 Dyrektywy VAT (czyli „refakturowania”). Co nieco niejasne i zaskakujące - wskazał, że mamy tutaj do czynienia ze stosunkiem prawnym (usługą za wynagrodzeniem) pomiędzy twórcą a stowarzyszeniem. Niemniej poprzez pobór wynagrodzenia w imieniu swoim, ale na rzecz twórców, przyjąć należy tutaj fikcję prawną na zasadzie „refakturowania”. W konsekwencji twórca powinien wystawić fakturę na organizację, a organizacja na stowarzyszenie.

Brak prawa do odliczenia VAT z tytułu importu towarów, gdy podatnik nie nabywa ich na własność (wyrok NSA z 27.11.2020 r., sygn. I FSK 2044/17)

Sprawa dotyczyła polskiej spółki, która w zawarła umowę z czeskim kontrahentem na instalację kompletnej linii produkcyjnej. Czeski kontrahent miał dokonać dostawy i instalacji linii produkcyjnej, jednak zgodnie z zawartym kontraktem polska spółka sama miała dokonać importu niektórych podzespołów oraz części linii produkcyjnej. Nabywcą tych elementów był czeski kontrahent, a spółka miała jedynie poddać import procedurze celnej, w tym dokonać zapłaty naliczonego cła oraz podatku VAT. Spółka wskazała, że po podpisaniu protokołu odbioru ukończona linia produkcyjna będzie stanowić u niej środek trwały i zostanie wydzierżawiona na rzecz jej głównego dostawcy towarów handlowych. Spór w sprawie dotyczył prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego na dokumencie celnym SAD od zaimportowanych towarów.

Organ interpretacyjny, Sąd I instancji, a ostatecznie również NSA uznali, że importowane towary nie są związane z działalnością opodatkowaną spółki, bowiem zostały nabyte przez jej czeskiego kontrahenta w celu realizacji zawartej z nią umowy. W konsekwencji uznano, że spółka nie ma prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu importu towarów. Dla tej oceny nie miała znaczenia okoliczność, że po instalacji kompletnej linii produkcyjnej planowała ona wydzierżawić ją na rzecz swojego głównego dostawcy.

Zmiany w prawie

MF planuje Krajowy System e-Faktur

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, dotyczący wprowadzenia Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) oraz możliwości wystawiania i otrzymywania nowego rodzaju faktur (tj. faktur ustrukturyzowanych) za pośrednictwem tego systemu.

Istotą faktur ustrukturyzowanych będzie ich wystawianie według jednego wzorca. Zgodnie z treścią projektu, rozwiązanie to będzie miało charakter fakultatywny, jednak zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Finansów od 2023 r. rozwiązanie to będzie już dla podatników obowiązkowe.

Wkrótce paragony w formie elektronicznej

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii w sprawie wymagań technicznych i warunków dla kas rejestrujących, który umożliwi rezygnację z tradycyjnej, papierowej formy paragonów.

Sama koncepcja elektronicznej postaci paragonu nie jest nowa, jednak z technicznej perspektywy, aby transakcja została zapisana na kasie wciąż niezbędny jest wydruk paragonu. Celem projektowanego rozporządzenia jest m.in. techniczne umożliwienie emitowania paragonów również w postaci elektronicznej (bez potrzeby wydruku) poprzez wprowadzenie odpowiednich, nowych przepisów wykonawczych, odpowiadających zmianom wprowadzonym już wcześniej w ustawie o VAT.